Yaşlı Hakları ve Ruh Sağlığı Derneği Başkanı Hatice Jenkins, 18-24 Mart Yaşlılar Haftası dolayısıyla yaptığı açıklamada, yaşlıların sağlıklı yaş alabilmeleri, üretken ve topluma bağlı kalabilmeleri için gereken adımların atılması çağrısında bulundu. “Yaş aldıkça insan hakları azalmıyor. Bu insanlar ne kadar hayata bağlanırsa, sosyalleşirse, o kadar da üretken oluyorlar” diyen Jenkins, yaşlı bakımına dair birçok sorunu ve çözüm önerisini Türk Ajansı Kıbrıs’a anlattı.

“YAŞLILIK ALGISI OLUMSUZ, TOPLUM BASKICI”
Yaşlılık algısının ülkede sağlıklı olmadığını belirten Jenkins, insanların yaşlandıklarında yaşlarını söylemek istemediklerini ifade etti. “Kendilerini işe yaramayan, artık üretemeyen, sevilmeyen, güzel olmayan kişiler olarak algılıyorlar” dedi. Toplumda yaşlılara karşı baskıcı bir yaklaşım olduğunu vurgulayan Jenkins, “En çok bir torun bakıyorlar, üniversiteye gitmek isteseler ‘60’ında üniversitede ne işin var’ diyen çocukları olabiliyor. Avrupa’da bu yaklaşımı göremezsiniz. Orada hayat yaşlılar için de devam ediyor” ifadelerini kullandı.

“330 ÜYEYE ULAŞTIK, BAKIMEVİLERİ YETERSİZ VE STANDART DIŞI”
2018 yılında Mağusa’da kurulan derneğin başta 15 üyeyle yola çıktığını, şu an ise 330 üyeye ulaştığını belirten Jenkins, ülkedeki bakımevi sektörünü analiz ettiklerinde ciddi eksikliklerle karşılaştıklarını aktardı. “Yasalar yok, binalar yetersiz, çalışanların çoğu eğitimsiz” dedi. Bu nedenle seminerler düzenlemeye başladıklarını kaydeden Jenkins, yaşlı psikolojisi, ruh sağlığı ve yatak yarası gibi konularda ücretsiz eğitimler verdiklerini söyledi.

“BAKIMEVİ ŞART, AMA YASA HÂLÂ ÇIKMADI”
Jenkins, kadınların artık ev dışında çalıştığı günümüzde, değişen aile yapısına rağmen bu boşluğu dolduracak kurumsal yapının oluşmadığını belirtti. “Bakımevi şart, ama yoksa en azından gündüz bakımevleri yapılmalı” dedi. Şu anda ülkede sadece 2 devlet, 4 özel olmak üzere toplam 6 bakımevi bulunduğunu söyleyen Jenkins, bu sayıların yetersiz olduğunu vurguladı.

Bakımevlerinin halen yasaya tabi olmadığını hatırlatan Jenkins, “Altı yıldır uğraşıyoruz ama yasa Meclis’ten geçmedi. Yasa çıkarsa denetim olur, yaptırım olur” dedi. Ayrıca, “Yasayı sadece bürokratlar yapmasın. Bu işi bilenler de dahil olsun. Uygulanabilir bir yasa olsun” diyerek uyarıda bulundu. Mali rapor hazırlanmadan yasanın sürdürülebilir olamayacağını da vurguladı.

“SINIRÜSTÜ BAKIMEVİ HALEN AÇILMADI”
Sınırüstü’ndeki devlet bakımevinin tadilatının yapıldığını ancak halen hizmete açılmadığını söyleyen Jenkins, “En büyük sıkıntı, siyasetteki kişilerin sürekli değişmesi. 6 yılda 7 bakan değişti. Her gelen yöneticiye konuyu yeniden anlatmak zorunda kalıyoruz” dedi.

Jenkins, ekonomik zorluklar nedeniyle birçok ailenin yaşlılarına bakıcı tutamadığını, bu nedenle kamu destekli bakımevlerinin şart olduğunu söyledi. “En ucuz bakımevi 35-40 bin, evde bakım 100 bini buluyor. Asgari ücretli birinin bunu karşılaması mümkün değil” dedi.

“BELEDİYELERLE İŞBİRLİĞİ, GÜNDÜZ BAKIMEVLERİ VE ÜNİVERSİTE PROJESİ”
Belediyelerin halka en yakın hizmet noktaları olduğunu belirten Jenkins, dernek olarak Mağusa, Lefkoşa, Gönyeli ve Değirmenlik Belediyeleriyle işbirliği yaptıklarını söyledi. Şu anda yalnızca Değirmenlik Belediyesi altında, Meriç’te bir gündüz bakımevi bulunduğunu belirten Jenkins, bu modelin yaygınlaştırılması gerektiğini ifade etti.

“Sadece belediyeler değil, devlet de destek olmalı. Üniversitelerle birlikte ‘60 yaş üstü tazeleme üniversitesi’ projeleri geliştiriyoruz. Girne’de var, diğer yerlerde de olsun istiyoruz” dedi. Yaşlıların bu programlarla hem öğrenmeye devam ettiğini hem de akranlarıyla sosyalleşme imkânı bulduğunu belirten Jenkins, “Yaşlanmamak için öğrenmeye ve sosyalleşmeye devam etmemiz gerekiyor” şeklinde konuştu.

“BU ZİNCİRİ HEP BİRLİKTE KURMALIYIZ”
Yaşlı bakımını bir zincir gibi tanımlayan Jenkins, bu zincirin üniversitelerden hastanelere, belediyelerden bakanlıklara ve sivil toplum örgütlerine kadar herkesin ortak sorumluluğu olduğunu vurguladı. “Herkes görevini yaparsa yük tek bir kişinin omzunda kalmaz” dedi.

Jenkins, yaşlıların sağlıklı ve onurlu bir yaşam sürebilmeleri için toplumun her kesimini sorumluluk almaya çağırdı.

TAK / Haber: Gülden Hacımevlüt Alyaz- Fotoğraf: Ersel Aknur