AKP, “etki ajanlığı” yasasında geri adım attı.

Kanun teklifi 9’uncu Yargı Paketi içinde Meclis’e sunulacaktı. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in görüşmesinin ardından iktidar kanadı düzenlemenin paketten çıkarılacağını muhalefet partilerine bildirdi.

Bugün parlamento muhabirleriyle buluşan CHP Grup Başkanvekili Murat Emir de bu haberi gazetecilerle paylaştı. Emir’in tartışmalı yargı paketinin MHP tarafından hazırlanmış olabileceğini ima etmesi dikkat çekti. Erdoğan ve Özel’in “normalleşme” buluşmalarının MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’yi rahatsız ettiği öne sürülmüş ancak Bahçeli aksini savunmuştu.

AKP ‘ETKİ AJANLIĞI’ YASASINA NATO TOPLANTISINDA KARŞI ÇIKTI
Geri adım öncesinde bir gelişme de Batı cephesinde yaşanmıştı. NATO Parlamenterler Asamblesi iki hafta önce Bulgaristan’ın başkenti Sofya’da toplandı. Önceki Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu başkanlığındaki TBMM Türkiye NATO-PA Grubu da bu toplantıya katıldı.

Toplantı sonunda konuşulanları karara bağlayan 490 Sayılı deklarasyon, Türkiye Grubunun oylarıyla kabul edildi. Bu deklarasyonda NATO’ya üyelik başvurusu yapan Gürcistan’ın yakınlarda yasalarına eklediği “etki ajanlığı” suçunu geri çekmesi isteniyordu. AKP’lilerin de içinde yer aldığı Türkiye grubu bu deklarasyona “evet” dedi.

KAPSAM GENİŞ, SUÇLAMA MUĞLAK
Peki “etki ajanlığı” nedir, taslakta neler öngörüyordu ve itirazlar neyeydi?

İktidara yakın medya, gün yüzüne çıkmayan teklifi “Türkiye lehine gibi görünüp, aleyhte propaganda yaparak kamuoyu oluşturan etki ajanlarına mercek tutulacak” sözleriyle duyurdu.

Teklif, AKP’nin hukuka yönelik müdahaleleri göz önüne alındığında, hükümete yönelik eleştirilerin “Türkiye aleyhine propaganda” olarak tanımlanabileceği şeklinde yorumlandı. Gazetecilik faaliyetlerinin suç sayılmasından endişe edildi.

Benzer nitelikteki yasalar ABD, İngiltere, Avustralya, Rusya ve Gürcistan gibi ülkelerde yürürlükte. Örneğin ABD yabancı etki altındaki kamuya acık bir sicile kaydolmalarını şart koşuyor, aksi takdirde 5 yıla kadar hapis cezası öngörüyor. Gürcistan yurtdışından gelen paraları beyan etmeyenlere 9 bin 600 dolar ceza kesiyor.

Bu örneklerin ortak noktasıysa yabancı devletlerin başta seçimler olmak üzere birçok konuda müdahalesini önleme ve dış kaynaklı fonların kamuoyuna etkilerini şeffaflaştırmak.

Ancak düzenlemenin Türkiye’deki kapsamının daha geniş, suçlama konusunun da muğlak olacağı tahmin ediliyordu. AKP’nin düzenleme girişimini soL’a değerlendiren İstanbul Gedik Üniversitesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Erdi Yetkin, hedeflenenin yeni bir “suç tipi” yaratılması olabileceğini işaret etmişti:

“Meselenin iki boyutunun olduğu kanısındayım.

1) Kamuya açık bir sicile yabancı ajan, yabancı çıkarları yürüten, yabancı faaliyet gösteren ya da yabancı müdahalede bulunan gibi kavramlar kapsamındaki kişi ve oluşumların kamuya açık bir sicile kayıt yükümlülüğü ile bu kavramlara dâhil olan kişi ve oluşumlara çeşitli idari yaptırımların ya da kısıtlamaların uygulanması.

2) Kayıt yükümlülüğü ile ilişkili olarak ya da yabancı ajan, yabancı çıkarları yürüten, yabancı faaliyet gösteren veya yabancı müdahalede bulunan gibi kavramların kapsamındaki kişilere doğrudan doğruya cezai yaptırımın uygulanması.”