Bugün Kıbrıs

Çevre Mühendisleri Odası, KKTC Maliye Bakanlığı Para Kambiyo İnkişaf Dairesi tarafından Eylül ayında teklif alım süreci kapanacak olan Entegre Katı Atık Yönetimi Projesi ihalesi hakkında ciddi endişelerini dile getirdi. Oda Başkanı Sibel Paralik, ihale dokümanlarında yapılan incelemelerde, projeyle ilgili sundukları yazılı ve sözlü görüşlerin büyük ölçüde göz ardı edildiğini belirterek, ihale sürecinin ve teknik şartnamelerin eksikliklerle dolu olduğunu vurguladı.

“GÖRÜŞLERİMİZ DİKKATE ALINMADI”
Paralik, 2023 yaz döneminde Çevre Mühendisleri Odası bünyesinde bir teknik komite kurarak, KKTC Maliye Bakanlığı Para Kambiyo Birimi ile birçok toplantıya katıldıklarını ve adil, uygulanabilir bir ihale süreci için teknik katkılarda bulunduklarını belirtti. Ancak, ihalenin son aşamasında sundukları önerilerin dikkate alınmadığını ifade eden Paralik, “Sunmuş olduğumuz yazılı görüşlerin ve yazılı şartname örneğinin dikkate alınmadığı gibi, tesis ihale edildikten sonra sürdürülebilirliği tehlikeye sokacak birçok konunun ihale dokümanlarında yer aldığını tespit ettik,” dedi.

“REHABİLİTASYON VE ATIK YÖNETİMİ İLE İLGİLİ CİDDİ EKSİKLİKLER”
Paralik, ihale dokümanlarında vahşi depolama alanlarının rehabilitasyonu ve ıslahıyla ilgili hazırlanan teknik şartların çıkarıldığını belirterek, “Islah ve rehabilitasyonla ilgili ve ÇED raporunun onayı sonrası rehabilitasyonun uygulanacağına ilişkin kıstaslar dokümanda yer almamaktadır” diye konuştu. Ayrıca, ihale dokümanlarında atık hiyerarşisi prensibinin uygulanmasına değinilmediğini ve ülkede daha az atık oluşturulması için herhangi bir strateji veya atık politikası belirlenmediğini ifade etti.

“GERİ DÖNÜŞÜM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK TEHLİKEDE”
Paralik, katı atık geri dönüşüm ve geri kazanım tesisi ile ilgili geri dönüşüm teknolojisi, geri dönüştürülebilir atıkların tanımlamaları ve geri dönüştürülen mamullerin değerlendirilmesine ilişkin kıstasların ihale dokümanlarında yer almadığını belirtti. “İhale dokümanlarında kapsamın kapsayıcı olmasına rağmen, tanımlamalarda kompost tesisi ve mekanik ayrıştırma gibi olası diğer teknolojiler çıkarılmıştır,” dedi.

BELEDİYELERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE FİNANSAL SIKINTILAR
Belediyelerin atıklarını transfer istasyonlarına taşıması yükümlülüğünün sürdürülebilirliği tehlikeye atabileceğini ifade eden Paralik, “Özerk yapılarda finansal sıkıntılarla faaliyet gösteren birçok belediye, atıklarını bu noktalara taşıyamayacaklardır. Belediyelerin atıklarını Güngör veya transfer istasyonlarına aktarmaları konusunda Belediyeler Yasası’nda gerekli değişiklik yapılmadan ihalenin sonuçlanması sürdürülebilirliği tehlikeye atacaktır,” dedi.

TEKNİK ŞARTLAR VE DENETİM YETERSİZLİĞİ
Paralik, ihale dokümanlarında çevre mühendisi çalıştırma zorunluluğu ve KTMMOB’dan vizelendirme şartlarının çıkarıldığını da belirtti. “Tesiste çevre mühendisi çalıştırma zorunluluğu ile ilgili kısımlar ve KTMMOB’dan vize alma şartları çıkarılmıştır. Ayrıca, ÇED raporu ve olumlu görüşe istinaden ihale sürecinin sonuçlanacağına ilişkin koyduğumuz vizyon evraklarda yer almamaktadır,” dedi.

Denetim konusundaki eksikliklere de dikkat çeken Paralik, “Böylesi bir proje kapsamında denetim, sadece Para, Kambiyo ve İnkişaf Sandığı İşleri Dairesi’ne değil, aynı zamanda Çevre Koruma Dairesi, KIBTEK ve diğer kurumlara da ait olmalıydı, ancak bu husus ihale evraklarında vurgulanmamıştır,” şeklinde konuştu.

“SÜREÇ ŞEFFAF VE KATILIMCI OLMALIYDI”
Son olarak, Paralik, Çevre Mühendisleri Odası’nın ülkenin katı atık yönetimi ve teknik uygulamaları konusunda en yetkin kuruluş olduğunu vurgulayarak, “Ülkemizin 49 yıllık katı atık sektörünü ve halk sağlığını yakından ilgilendiren böyle bir ihale sürecinde Odamızın görüşlerinin ve yazılı bildirimlerinin göz ardı edilerek süreç dışı bırakılmasının sebepleri irdelenmeli ve değerlendirilmelidir” dedi.