Şili halkı referandumda bir yıl içinde ikinci kez yeni anayasa taslağını reddetti. Böylece Augusto Pinochet diktatörlüğünden kalma temel yasa yürürlükte kalacak.

Seçim Servisi tarafından yayınlanan resmi sonuçlara göre, “karşı” oylar yüzde 55.75 olurken, “lehte” oylar yüzde 44.25’te kaldı.
Böylece Şili halkı ikinci kez darbe döneminden kalma anayasanın yürürlükte kalması yönünde oy kullandı.

Büyük ölçüde muhafazakar meclis üyeleri tarafından yazılan “yeni anayasa”, serbest piyasa ilkelerini derinleştireceği, devlet müdahalesini azaltacağı ve bazı kadın haklarını sınırlayabileceği için eleştiriliyordu.

Ülkede 2019’da 5 aydan fazla süren şiddet olaylarına neden olan hükümet karşıtı gösterilerde, anayasanın yeniden yazılması protestocuların başlıca isteklerindendi.

“Bir daha gündeme gelmeyecek”
Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric, başka öncelikleri olduğunu söyleyerek hükümetinin anayasayı değiştirmek için üçüncü bir girişimde bulunmayacağını söyledi. Boric, iki referandumdan sonra “ülke kutuplaştı, bölündü” dedi.

Muhafazakar Bağımsız Demokratik Birlik partisinin lideri Javier Macaya yenilgiyi kabul etti ve hükümeti konuyu bir daha gündeme getirmemeye çağırdı. Macaya, “Tutarlılık ve demokrasiye saygı açısından bakıldığında, sonuçları kabul ediyoruz” dedi.

Böylece General Augusto Pinochet’nin diktatörlüğü sırasında kabul edilen ve yıllar içinde değiştirilen anayasa yürürlükte kalacak.

Eski Devlet Başkanı Michelle Bachelet, “Kötü bir şeyi daha kötü bir şeye tercih ederim” dedi.

TARTIŞMALI METİN
Taslaktaki en tartışmalı maddelerden biri, bazılarının kürtajı tamamen yasadışı hale getirebileceği uyarısında bulunduğu mevcut belgeden küçük bir ifade değişikliği ile “yasanın doğmamışların hayatını koruduğunu” söylüyor.

Önerilen belgede yer alan ve tartışmalara yol açan bir diğer madde ise ölümcül bir hastalığa yakalanan ve toplum için tehlike oluşturmadığı düşünülen mahkumlara ev hapsi verilebileceğini söylüyor.

Sol muhalefet üyeleri, bu düzenlemenin Pinochet’nin 1973-1990 yılları arasındaki diktatörlüğü sırasında insanlığa karşı işlenen suçlardan hüküm giyenlerin lehine sonuçlanabileceği uyarısı yaptı.

Ayrıca düzenleme, yeni kolluk kuvvetleri kurulmasını ve düzensiz göçmenlerin “mümkün olan en kısa sürede” sınır dışı edilmesini öngörüyordu.

2022’de seçmenlerin yüzde 62’si Şili’yi çok uluslu bir devlet olarak tanımlayan, özerk yerli bölgeleri kuran ve çevre ile cinsiyet eşitliğine öncelik veren anayasa önerisini reddetmişti.

Pinochet döneminde yazılan Şili anayasası, halkın bir kısmınca “diktatörlük rejiminin mirası” ve “eşitsizliğin temel kaynağı” olarak değerlendiriliyor.