Euronews’in Global Conversations programında Sandor Zsiros’un konuğu olan Birol, bunun çok iyi bir fikir olduğunu belirterek “Eğer Avrupa ülkeleri bir araya gelir ve kaslarını daha da güçlendirir ve güçlü alıcılar olarak ortaya çıkarsa, bu, diğer sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) alıcılarına karşı üstün hale gelmelerine yardımcı olur” diye konuştu.

Birol, tavan fiyat uygulamasının ise ancak Avrupa’nın pazardaki rekabet gücüne zarar vermediği durumda yararlı olabileceğinin altını çizdi. Birol “Avrupa’nın bu yıl başarılı olmasının sebeplerinden biri, bizim diğer alıcılardan daha fazla para ödememiz ve LNG’yi buraya getirebilmemizdi” dedi. “Eğer tavan fiyatı çok yüksek koyarsak, o zaman rekabet gücümüz daha az olur. Bu nedenle, diğer alıcılarla rekabet etmek için yeterli olan bir tavan fiyat koyarken, aynı zamanda tüketicileri de korumak iyi bir fikir olacaktır” görüşünü dile getirdi.

Merkezi Fransa’nın başkentinde bulunan ve hükümetler arası bir kurum olan Uluslararası Enerji Ajansı enerji sektöründe analiz ve veri sunarak politika tavsiyelerinde bulunuyor. Aşağıda röportajın tam metnini bulacağınız Fatih Birol, 2015 yılında bu yana kurumun icra direktörü görevini yürütüyor.

ENERJİ KRİZİNİN SEBEBİ
Sándor Zsiros, Euronews: Her şeyden önce, Avrupa’daki enerji krizi hakkındaki görüşünüzü bilmek isterim, çünkü pek çok kişi bu krizin yakın bir zamanda bitip bitmeyeceğini görmek istiyor. Sizin görüşünüz nedir?

Fatih Birol: Uluslararası Enerji Ajansı İcra Direktörü: Bizler ilk kez gerçek anlamda küresek enerji krizinin tam ortasındayız. Dünyamız hiç bir zaman bu derinlikte ve karmaşıklık içinde bir enerji krizine şahit olmadı. Bunun sebebi çok basit. Ukrayna’yı işgal eden Rusya, dünyanın en büyük enerji ihracatçısı. Ve Rusya’nın bu işgali büyük bir enerji krizinin patlak vermesine neden oldu. Ve Avrupa bunun merkezinde, çünkü Avrupa enerjisinin büyük bölümü Rusya’dan geliyordu. Rus enerjisine bağımlı olmak, Avrupa’nın yıllardır hatta on yıllardır yaptığı bir hataydı. Ve sanırım, birkaç yıl daha ekonomimiz ve enerji açısından zor zamanlar geçireceğiz. Ve tahminim, bunun sosyal hayatımıza sonuçlarının da olacağı yönünde.

ÖNÜMÜZDEKİ KIŞA İLİŞKİN TAHMİNLER
S. Z., Euronews: Önümüzdeki kışa ilişkin tahminleriniz neler? Bu kışı nasıl geçireceğiz?

Fatih Birol: Bence bu kışı, eğer kış çok uzun ve çok soğuk geçmezse atlatabiliriz, ve boru hattı patlaması, orada burada yangın gibi büyük sürprizler olmazsa. Bu tür beklenmeyen sürprizlerin olması halinde, bu kış orada burada bazı ekonomik ve sosyal yaralarla geçirebiliriz. Şubat ve marta büyük sorunlar olmadan çıkabiliriz. Çünkü, Avrupalı hükümetlerin politikaları sayesinde depolarımızı çok miktarda doğal gazla doldurabildik. Bunu bu kış kullanacağız. Ancak soru şu; önümüzdeki kış bu kıştan daha zor geçebilir, çünkü önümüzdeki yıl şubat veya marta geldiğimizde depolarımızı yeniden hangi doğal gazla dolduracağız? Bu büyük bir soru. Çünkü pazar koşulları kolay olmayacak.

S. Z., Euronews: O halde eksilen gazı nasıl tamamlayacağız? Bu gazın yerine yeterince LNG imkanımız var mı?

Fatih Birol: Önümüzdeki yıl, Çin ekonomisi yeniden yükselebilir ve biz hiç Rus gazı almayabiliriz. Artı, gelecek yıl için kötü haber, pazara girecek olan yeni gaz yani LNG kapasitesinin kapasitesinin miktarı çok çok sınırlı. Bu nedenle bu üçünü bir araya getirdiğinizde: Avrupa’ya Rusya’dan gaz gelmiyor, Çin’in de küresel piyasalardan çok fazla gaza ihtiyacı olabilir ve Amerika Birleşik Devletleri ve diğer yerlerden gelen yeni gaz kapasitesi çok az olabilir, bu, Avrupa ve dünyanın geri kalanı için pazarın çok sıkı olacağı anlamına geliyor.

DEĞİŞKEN FİYATLARIN SÜRMESİ MUHTEMEL
S. Z., Euronews: O halde uzun vadede yüksek enerji fiyatlarına alışmamız mı gerek?

Fatih Birol: Bence önümüzdeki yıllarda değişken ve yüksek enerji fiyatlarına hazırlıklı olmalıyız ve çözümler bulmalıyız. Ancak açık söylemek gerekirse, bu kış zor olacak, ancak önümüzdeki kış daha da zor olabilir.

S. Z., Euronews: Avrupa Konseyi doğal gaza esnek bir tavan fiyatı getirmek istiyor. Bu sizce duruma yardımcı olabilir mi?

**Fatih Birol:**Avrupa’nın bu yıl başarılı olmasının sebeplerinden biri, bizim diğer alıcılardan daha fazla para ödememiz ve LNG’yi buraya getirebilmemizdi. Eğer tavan fiyatı çok yüksek koyarsak, o zaman rekabet gücümüz daha az olur. Bu nedenle, diğer alıcılarla rekabet etmek için yeterli olan bir tavan fiyat koyarken, aynı zamanda tüketicileri de korumak iyi bir fikir olacaktır.

S. Z., Euronews: Bir başka fikir daha var; küçük ölçekli ortak satın alma mekanizması. Bunu nasıl görüyorsunuz?

Fatih Birol: Bence bu iyi bir fikir. Eğer Avrupa ülkeleri bir araya gelir ve kaslarını daha da güçlendirir ve güçlü alıcılar olarak ortaya çıkarsa, bu, diğer sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) alıcılarına karşı üstün hale gelmelerine yardımcı olur.

TEMİZ ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ
S. Z., Euronews: Rusya’nın gelecekte petrol pazarındaki konumu ne olacak?

Fatih Birol: Rusya bu enerji savaşında şu sebepten kaydeden olacak: İşgalden hemen önce, Rus toplam gazı ihracat toplamının yüzde 75’i Avrupa ülkelerine gidiyordu ve Rus petrol ihracatının da yüzde 55’i Avrupa’ya gidiyordu. Ve Avrupa en büyük pazardı, Rusya için en büyük müşteriydi. Ve Rusya, en büyük müşterisini sonsuza kadar kaybetti.

S. Z., Euronews: Ruslar Asya’ya, Çin’e doğal gaz satırız diyorlar.

Fatih Birol: Bu kolay değil. Çin ya da Hindistan’a o kadar çabuk boru hattı inşa edemezsiniz. En iyimser durumda, bu boru hatlarını inşa etmek on yıl alır. Bu coğrafyadan geçerken, çok fazla yeni teknolojiye, finansmana ve benzerine ihtiyacınız var. Doğal gaz satmak başka bir iş. Şimdiye kadar Rusya’nın Avrupa’ya doğal gaz ihracatını yerine koyması, benim görüşüme göre, kısa vadede boş hayal.

S. Z., Euronews: Bu krizde Avrupa kaybediyor, Rusya kaybediyor, peki kim kazanıyor?

Fatih Birol: Avrupa’nın ve dünyanın geri kalanının kesinlikle çok zor zamanlardan geçtiğini söyleyebilirim. Ama dünya çapında birçok ülkenin , birçok hükümetin bu krize çok güçlü yanıtlar verdiğini unutmamamız gerek. Avrupa’da REpower var, çok büyük bir program, temiz enerjiyi hızlandırmak için çok para koyuyor. Bunlar karada ve kıyıda rüzgar enerjisi, ısı pompaları, hidrojen. Bunlar yalnızca söylem ya da strateji değil, bu masadaki para: güneş, rüzgar, nükleer enerji e elektrikli araçlar için. Birkaç yıl içinde gelecekler. Ve inanıyorum ki, bu kriz temiz enerji dönüşümünün hızlandırılmasında tarihi bir dönüm noktası olabilir. Biraz zor zamanlardan geçeceğiz, ancak günün sonunda, bundan on yıl sonra, dönüp geriye baktığımızda, 2022 yılının temiz enerji dönüşümünün başladığı ve dünya çapında güçlenerek hızlandığı bir yıl olduğunu göreceğiz.

Kaynak: BBC Türkçe