Kıbrıs sorununa yönelik müzakerelerin olumlu seyrettiği 2004’te Talat-Hristofyas döneminde Kıbrıs’ın güneyinde psikoloji profesörü Andreas Dimitriu, Eğitim ve Kültür Bakanı olarak Kıbrıslı Rum Eğitim Sisteminin Reformu’na önderlik etti. Dimitriu çağdaş kitaplar yazılması ve “Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler arasında karşılıklı saygının olacağı, yurdun ve halkın işgalden kurtulması ve yeniden birleşmesi hedefiyle barış içerisinde bir arada yaşama kültürü” hedefiyle çıktığı yolda Kıbrıslı Rum siyasi elitleri tarafından büyük tepkiyle karşılandı. Bakan Dimitriu tamamen iyi duygularla yürüttüğü proje sırasında Mari’deki patlama gerçekleşti ve Hritsofyas hükümetinin düşmesiyle çalışmalar başarıya ulaşamadı.

Kıbrıs’ın kuzeyinde ise tarih kitaplarının daha da milliyetçi unsurlar içermesi için çalışmalar başlatıldığı açıklanırken geçtiğimiz günlerde düzenlenen “Bölünmüş Ada Kıbrıs’ta Bölücü Tarih Öğretimi” isimli panelde konuşan Dimitriu iki toplumun ortak sorunu hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu.

Bakan Dimitriu Kıbrıslı Türkleri aşağılayan ve şeytanlaştıran ifadelerin Kıbrıslı Rum çocuklara henüz ana okul sıralarında öğretildiğini ve aynı şekilde kuzeyde de aynı zihniyetin yerleşik olduğunu ifade etti. Ortak gelecek için Kıbrıs’ta ortak tarihin yazılmasının şart olduğunu ifade eden Dimitriu, ancak bu şekilde okullardan yeni Mandelalar çıkabileceğini belirtti.

Kıbrıs sorununun çözümü konusunda umutlu olmadığını ifade eden Dimitriu, toplumların ortaklaşması için tabandan gelen daha büyük hareketlere ihtiyaç olduğunu vurguladı.

Dimitriu’nun öne çıkan açıklamaları şu şekilde:

“Kıbrıslıların tümü tarih kitaplarında yazdığı gibi kana susamış, barışa karşı savaşan, haksız, adaletsiz, kendini düşünen, kibirli insanlar mı? Kıbrıslı Rum tarih kitaplarında Kıbrıslı Türkleri böyle anlatıyorlar, Kıbrıslı Rumları da aynı şekilde… Ne durumda olduğumuzu unutmamalıyız. Bugün içinde bulunduğumuz gerçeklikte tarih eğitimine baktığımızda bazı çok önemli unsurların bu eğitime yansıdığını görmekteyiz. Ben de Bakan olmadan önce pek bu konulara eğilmiş değildim… Elbette talebimiz barış, çözüm, yeniden birleşme ve işbirliği ancak Kıbrıs’ta eğitime bakarsak tarihin bölücü gölgesi altındadır. Geçmişten gelen tarih, bugünün politikasının icrasına yönelik çerçeveyi belirliyor. Bu nedenle hiç de tesadüfü değildir ki tarihi kullanıyorlar. Kimler? İki tarafta da kendilerini ulusun temsilcisi olarak addedenler…”

EĞİTİM SİSTEMİMİZ MANDELALAR YETİŞTİRMELİ
“Yola kötü çıktık… 1960 Anayasasına baktığımızda beyinlerde ayrı kalacağımız belirtiliyordu. O dönemlerde kurulan cemaat meclisleri iki topumun ayrılığını güvence altına alıyordu. Biz diyoruz ki bir sorunun çözülmesi için Kıbrıs’ta bir Mandela yetmiyor dört tane gerekiyor. Bir Kıbrıslı Türk, bir Kıbrıslı Rum, bir Atina’da, bir Ankara’da gerekiyor. Eş zamanlı dört Mandela lazım… Bunlar var mı görmedik?! Ancak okullarımızdan bu insanların çıkması için var olan eğitim sisteminin gerçekten aydın, geçmişin travmalarının etkisinde geçmişe hapsolmayan ileri görüşlü insanları yetiştirmesi gerekiyor.”

KIBRISLI KİMLİĞİ ALTINDA BİRLEŞMELİYİZ
“Öncelikle çözüme ihtiyacımız var. Bizim artık yeter deyip ulusal etnik kimliklere saygıyla, Kıbrıslı kimliği altında birleşmeye ihtiyacımız var. Birlikte ortak federal bir devlette işbirliği içinde ilerleyebiliriz. Eğitim Bakanlığı’nda edindiğim tecrübe oldukça acıydı… Sanıyordum ki kimse bu girişimimi şüpheyle karşılamayacak. Bu yanılgıya düştüm… Hristofyas ve ben büyük saldırılara uğradık. İnsanların beyinleri anaokulundan yıkanmaya başlanıyor. Ortaokula varana kadar zihinler öyle bir hale geliyor ki ulusal kimliğini kaybedecek korkusuyla yaşayan insanlar haline getiriliyor. Bizler bu korkuların aşılmasını sağlamalıyız. Mandela, Güney Afrika okullarında Mandela olmadı. Hapishanede Mandela oldu ve ümit ederim ki biz bundan sonraki yıllarda bir Mandela olmak için hapisler, sürgünler yaşamak zorunda kalmayız.”

CESUR SİYASİ PARTİ YOK
“Bugün bana soruyorlar; umutlu musun? Hayır, umutlu değilim, iyimser değilim. Doğuştan olumlu bir insanım ama siyasi anlamda umutlu değilim. O günkü siyasal güçlerde var olan, öne çıkıp korku duvarlarını yıkmanın siyasi bedeline katlanma cesaretine sahip siyasi partiler görmüyorum. Aşağıdan, tabandan bir çalışma derseniz, bunu yapanlar var ama bizim daha büyük hareketlere ihtiyacımız var. Yurdumuzda bir savaş daha yaşayamayız. Uyanmalıyız. Ve Mandela’nın tohumlarını atmalıyız, bunun mümkün olduğuna inanıyorum. Bu tohumlar pek çok yurttaşımızda var.”