Bugün Kıbrıs

CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, Güney Kıbrıs’ta açılan mülkiyet davalarının ve taşınmaz mal komisyonunun işleyişinin gündeme taşındığı Meclis oturumunda kapsamlı bir konuşma yaptı. Erhürman, yaşanan gelişmelerin “sürpriz” olmadığını vurguladı ve “sanki bu dava süreci gökten zembille indi” anlayışının gerçekle ilgisi olmadığını söyledi. Bu davaların geçmişinin 30-40 yıl öncesine dayandığını hatırlattı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) verdiği Luisidu Kararı gibi emsal kararlarla, mülkiyet meselesinin uluslararası boyut kazandığını vurguladı.

“KIBRIS RUM TARAFI HUKUKU SİYASETİN ARACI YAPTI”
Erhürman’a göre, mülkiyet davaları, sıradan özel hukuk davaları değil; siyasallaştırılmış davalardır. Nitekim 2007 yılında dönemin Kıbrıs Rum Başsavcısı Petros Klerides, AİHM’i “milli davalarını savunmak için en güçlü silah” olarak nitelemişti. Yani Rum tarafı, mülkiyet meselesini çözüm için değil, Türk tarafını siyasi ve hukuki olarak sıkıştırmak için araçsallaştırdı. Aynı dönemde Kıbrıs Rum Dışişleri Bakanı ve hükümet sözcüleri de, Taşınmaz Mal Komisyonu’nun etkili bir iç hukuk yolu olarak tanınması durumunda AİHM kararlarını tanımayacaklarını açıkça ilan etmişti. Bu da Rum tarafının, çözüm değil, siyasi baskı peşinde olduğunun kanıtıydı.

“TAŞINMAZ MAL KOMİSYONU BİR DEVLET POLİTİKASIDIR”
2003 yılında kurulan ilk “Mal Tazmin Komisyonu”nun yalnızca tazminat ödeme yetkisine sahip olduğunu ve AİHM tarafından “yetersiz” görüldüğünü belirten Erhürman, 2005’te kurulan Taşınmaz Mal Komisyonu’nun, hem tazminat, hem takas hem de iade yetkisine sahip olmasıyla uluslararası hukukta kabul gördüğünü anlattı. Bu komisyonun üç temel ilkeye dayandığını vurguladı:

1. AİHM kararlarına bağlılık,
2. Kıbrıs Türk halkının çözüm iradesi (2004 Annan Planı’na evet demesi),
3. İki bölgelilik ilkesi.

Bu yapının uluslararası hukuk açısından meşruiyet sağladığını belirten Erhürman, komisyonun yasanın girişinde de açıkça “iki bölgelilik üzerine kurulu” olduğunun yazıldığını hatırlattı. Bu ilkenin Kıbrıs Türk Kurucu Devleti sınırlarında, Kıbrıs Türk mülkiyetinin açık çoğunlukta olmasını öngördüğünü de ekledi.

“2005’TE RET OYU VERENLER, BUGÜN KOMİSYONU SAHİPLENİYOR”
Ulusal Birlik Partisi’nin (UBP), 2005’te Taşınmaz Mal Komisyonu yasasına Meclis’te ret oyu verdiğini ve konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdığını hatırlatan Erhürman, bugün aynı partinin komisyonu “çözümün anahtarı” gibi göstermesini çelişkili bulduğunu belirtti. “Madem bugün doğru buluyorsunuz, o gün neden reddettiniz? Hiçbir UBP’li çıkıp ‘hata ettik’ demedi” dedi.

“YÜZÜNÜ ULUSLARARASI HUKUKTAN ÇEVİRENE DESTEK AZALIYOR”
Erhürman, UBP-DP-YDP hükümetinin üç yıldır mülkiyet konusunda hiçbir yapıcı adım atmadığını, tam tersine çözüm iradesinden uzaklaşıldığı için Taşınmaz Mal Komisyonu’na duyulan uluslararası güvenin sarsıldığını söyledi. Örnek olarak, 2023’te Komisyona yapılan 87 milyon sterlinlik ödemeye rağmen, AİHM Delegeler Komitesi’nde Türkiye’yi destekleyen ülke sayısının 8’den 18’e çıktığını, bu çelişkinin nedeninin uluslararası alanda verilen siyasi mesajların zayıflığı olduğunu belirtti.

“KRİZİN SORUMLUSU ÇÖZÜMSÜZLÜĞÜ POLİTİKA HALİNE GETİREN ZİHNİYETTİR”
Erhürman, üç yıldır süregelen “çözümsüzlük çözümdür” anlayışının ve devlet politikası olmadan geliştirilen düzensiz emlak politikalarının bugün yaşanan mülkiyet krizinin temel nedeni olduğunu belirtti. İskele bölgesinde yaşanan inşaat patlamasının benzerinin 2004’te yaşandığını, o dönemde gerekli diplomatik ve hukuki önlemlerle sürecin yönetildiğini ancak bugün aynı reflekslerin gösterilmediğini vurguladı. “Üç yıldır söyledik, bu şekilde giderse duvara toslayacağız. Ve bugün o duvara tosladık” dedi.

“HRİSTODULİDİS’İN AĞZINDAN BİZİM CÜMLEMİZİ DUYAR OLDUK”
Erhürman, Kıbrıs Rum lideri Hristodulidis’in, “hem çözümsüzlüğü savunuyorlar hem de Rum mallarını satıyorlar” diyerek uluslararası alanda Türkiye ve Kıbrıs Türk tarafını suçlamasına dikkat çekerek, “Bu cümle bizim çözüm karşıtlarını eleştirirken kullandığımız cümleydi. Şimdi Hristodulidis’in ağzından duyuluyor. Bu da bizim diplomatik itibarımızın geldiği noktayı gösteriyor” dedi.

“KAPILARI KAPATMAK, MARAŞ’I AÇMAK: HESAPSIZ TEPKİLERLE SONUÇ ALINAMAZ”
Gündeme getirilen “Maraş’ı açalım” ya da “Kapıları kapatalım” gibi söylemleri “hesapsız, irrasyonel” bulan Erhürman, Maraş’ta atılacak adımların İskele’deki davaları etkilemeyeceğini, kapıların kapatılmasının da hukuki süreci durdurmayacağını söyledi. “Bu davalar siyasidir ama bu, bizim onları siyaseten değil, hukuken de yönetmemizi gerektirir” dedi.

“KOMİSYON ÇÖZÜM DEĞİL, GEÇİCİ ARAÇTIR”
Tufan Erhürman, taşınmaz mal komisyonunun tüm mülkiyet sorunlarını çözmesini beklemenin adil olmadığını da belirtti. “Hiç kimse bu komisyonla tüm sorunun çözüleceğini sanmıyor. Ama en azından çözüm niyetimizi gösterdiğimizi anlatmak zorundayız. Yoksa tek taraflı işlemekte olan bu yapı, hem içeride hem dışarıda elimizi zayıflatıyor” dedi.

“CTP OLARAK YENİ ÖNERİLER SUNDUK, REDDEDİLDİ”
Konuşmasında CTP’nin komisyonu güçlendirmek adına yaptığı ve reddedilen önerilere de değinen Erhürman, özel kişilerin komisyona ödeme yaparak çözüm süreçlerine katılmasını önerdiklerini, vergi düzenlemesi ile ödemelerin adil şekilde yürütülebileceğini savunduklarını anlattı. “Bunları hem burada hem Bakanlar Kurulu’nda önerdik ama yapılmadı” dedi.

“YENİDEN RAYINA OTURTMAZSAK, BU TREN DAHA ÇOK CAN YAKAR”
Tufan Erhürman, konuşmasının sonunda hükümeti “geç olmadan çözüm rayına dönmeye” çağırdı. Meclis’te yapılan tartışmaların bilgisizlikten değil, siyasal tercihlerden kaynaklandığını belirtti. “Bu ülkenin mülkiyet politikasını uçan baloncuklarla değil, sağlam temellerle yürütmemiz gerekiyor. Aksi hâlde, bu sadece hukuki değil, sosyal ve ekonomik yıkım doğurur” diyerek sözlerini tamamladı.