Bugün Kıbrıs

Meclis Genel Kurulu’nda 1 milyar 285 milyon 717 bin TL’lik Mahkemeler bütçesi üzerine söz alan CTP Milletvekili Ürün Solyalı, yargının içinde bulunduğu tabloya ilişkin ağır uyarılarda bulundu. Salahi Şahiner’in konuşmasına atıfla Mahkeme Başkanı’nın komite aşamasındaki sunumuna dikkat çeken Solyalı, “Komitede, tabirimi mazur görün ama yalvarır duruma gelen bir mahkeme başkanı gördüm, bunu hiç uygun bulmadım” dedi. Hükümetin verdiği sözlerin tutulmadığını, üç-dört yıldır aynı vaatlerin tekrarlanmasına rağmen bir arpa boyu yol alınmadığını hatırlatan Solyalı, “Mahkemeleri düşürdüğünüz durum gerçekten bizleri tedirgin etti” ifadesini kullandı.

“MAHKEMELER BÜTÇESİNİN EN TARTIŞMASIZ KALEM OLMASI GEREKİYOR”
Solyalı, Mahkemeler bütçesinin en tartışmasız geçmesi gereken bütçe olması gerektiğini söyledi. Buna rağmen Maliye’nin bu kalemde dahi kısıntı yaptığını, mahkemelerin taleplerinin karşılanmadığını anlattı. “Mahkemelerden ne gelirse belki de onaylamamız gereken bir süreçle bu konuyu kapatmamız gerekirdi, hiç böyle olmadı. Hem şaşırtıcı hem tedirgin edici” diyen Solyalı, hükümetin yargıya yaklaşımının kaygı yarattığını belirtti.

Mahkemelerde görev yapan 51 yargıcın, bilinmeyen nüfusa hizmet verdiğini hatırlatan Solyalı, Güney’de her 5 bin kişiye, Türkiye’de 6 bin kişiye bir yargıç düştüğünü, Kıbrıs’ın kuzeyinde ise her 10 bin kişiye bir yargıç denk geldiğini aktardı. Bu tablo üzerinden yargıçların artan iş yüküne dikkat çeken Solyalı, suç çeşitliliğinin ve dava sayısının oldukça yükseldiğini, ceza davalarından başlayarak polis, savcılık ve mahkemelerin bir zincir halinde ağır baskı altında kaldığını vurguladı.

GİRNE VE MAĞUSA MAHKEMELERİ İÇİN ON KEZ TEKRARLANAN TALEP
Mahkeme Başkanı’nın komite tutanaklarına giren sözlerini Meclis kürsüsünden okuyan Solyalı, Girne ve Mağusa mahkemelerine ilişkin çağrıyı şöyle aktardı: Mahkeme Başkanı’nın, Girne ve Mağusa’da yeni mahkeme binaları için hükümete en az on kez talepte bulunduğunu, bu taleplere rağmen hiçbir adım atılmadığını dile getirdiğini anımsattı.

Solyalı, “Mahkeme başkanı diyor ki: ‘Girne ve Mağusa mahkemelerinde yeni bina yapılması konusunda yetkili kişilere, yani hükümete talepte bulundum, bunu en az on kez tekrarladım. Bakanlar Kurulu ölü taklidi yaptı, bizi kandırdı, yalan söyledi, öteledi’ demeye getiriyor” sözleriyle tabloyu özetledi.

Bu ifadelerin ardından hükümete dönerek, “Bir mahkeme başkanı bir kez söylediğinde zaten utanmanız gerekirdi. İki kez söylediğinde talebinin iki katını verme isteği doğmalıydı. On kez talep edilen bir bina için hâlâ adım atmayan bir Bakanlar Kurulu karşımızda durur” diyen Solyalı, Mağusa’daki mahkeme yanındaki Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi’ne ait boş arazinin bir yıl içinde müteaddit kez istenmesine rağmen mahkemeye devredilmemesini “büyük hayal kırıklığı” olarak niteledi.

Solyalı, Mahkeme Başkanı’nın “Biz devletin üçüncü kuvvetiyiz, bütçe ve fiziki koşullar açısından bu bağımsızlığı hissetmemiz gerekir” sözlerini de hatırlattı ve “Mahkeme başkanı böyle konuşurken sizin burada adeta yerin dibine geçmeniz gerekirdi; ama ortada ne utanma var ne adım” ifadesini kullandı.

İçişleri Bakanlığı ile Bakanlar Kurulu’na seslenen Solyalı, Mağusa’daki arazinin mahkemeye devri için son on gün içinde herhangi bir işlem yapılıp yapılmadığını sordu, salondan yükselen yanıt üzerine “Yok, gördük” diyerek hükümetin hareketsiz kaldığını vurguladı.

GİRNE’DEKİ BİNA, MEMURLAR VE TAŞINMA TARTIŞMASI
Solyalı, Girne’deki mahkeme alanı için de yıllardır hiçbir adım atılmadığını belirtti. Jeoloji ve Maden Dairesi ile Su İşleri Dairesi’nin bulunduğu, mahkemenin tam karşısındaki yapıda sadece birkaç memurun bulunduğunu, buna rağmen mahkemelerin burayı kullanmasına imkân tanınmadığını anlattı. Mahkeme Başkanı’nın bu binanın ve çevresinin mahkemeye devri için yıllardır talepte bulunduğunu, bu üç memurun kaymakamlık gibi başka bir kamu binasına rahatlıkla taşınabileceğini söylediğini aktaran Solyalı, buna rağmen somut bir çalışma yapılmadığını ifade etti.

“Mahkeme başkanı ‘bunu da yıllardır söylüyorum’ diyor ama yine sonuç yok. Bu kadar büyük lafların altından kalkamayan bir Bakanlar Kurulu tablosu ile karşı karşıyayız” diyen Solyalı, hükümeti “utanmazlık ve umursamazlık” ile suçladı.

LEFKOŞA’DA DEPREM SONRASI DURUM: “GÖKYÜZÜ GÖRÜNEN BİNA”
Solyalı, Lefkoşa’da Kaza Mahkemesi, Savcılık ve Yüksek Mahkeme’nin bulunduğu tarihi binaya da değindi. Depremin ertesi günü bu binaya gittiğini, binanın içinde “gökyüzünün görüldüğü” çatlaklar bulunduğunu anlattı. Tarihi dokunun korunmasının önemli olduğunu, ancak bundan da önemlisinin orada çalışanların ve davası olan yurttaşların can güvenliği olduğunu vurgulayan Solyalı, binanın güçlendirilmesi için hangi tadilat gerekiyorsa derhal yapılması gerektiğini, Mahkeme Başkanı’nın bu konuda da net talebi bulunduğunu ifade etti.

SUÇ YAPILARI, ÇETELER VE MAHKEME GÜVENLİĞİ
Konuşmasında, Kıbrıs’ın kuzeyinde suç tiplerinin ve örgütlü yapılarının değişen yapısına da değinen Solyalı, “Yeni nesil çeteler” dediği oluşumların gözü kara biçimde hareket ettiğini, kurşunlama, kundaklama gibi ağır suçların rahatlıkla işlendiğini hatırlattı. Polis teşkilatının suçluyu yakalama konusunda önemli bir iş çıkardığını, ancak mahkemelerin güvenlik açısından ciddi zafiyet altında kaldığını belirtti.

Genç yargıçların, ağır suç örgütleriyle ilgili tutukluluk ve ceza kararları verdiğini hatırlatan Solyalı, mahkeme binalarında güvenlik önlemlerinin yetersiz kaldığını söyledi. Mahkeme Başkanı’nın bu konuda da Meclis’e geldiğini, “Halkım, yargıçlarım, orada çalışan memurlarım güvenli bir ortamda bulunmaz” diyerek girişte üst arama, dedektör ve birkaç güvenlik personeli talep ettiğini hatırlattı.

Solyalı, “Mahkeme başkanı bu güvenlik tedbirleri için bütçe istedi, Maliye bu talebi de uygun bulmadı; ‘kendi aranızda tartışırsınız, seneye bakarız’ türü cevaplarla konuyu öteledi” dedi.

ARAÇ, TEBLİGAT VE BAĞIMSIZ KURUMLARIN İTİBARI
Solyalı, araç taleplerinin de yıllardır sürüncemede kaldığını, yalnız mahkemelerin değil Sayıştay ve Ombudsman’ın da her yıl araç talep ettiğini ancak her seferinde “Seneye ihaleye çıkılacak, o ihalede size de bir araç alınacak” yanıtıyla oyalanma yaşandığını anlattı. “O ihale hiç gelmedi” diyen Solyalı, özellikle tebliğ ve icra memurluğunun araç sorununun adaletin zamanında tecellisi açısından kritik önemde olduğunu vurguladı.

Mahkeme Başkanı’nın, tebligatların doğru zamanda yapılamamasının adaleti geciktirdiğine dair uyarılarını da Meclis’e taşıyan Solyalı, Yüksek Mahkeme’nin makam aracı konusunda bile sorun yaşandığını dile getirdi. Başbakanlık protokolünde “003” olarak tanımlanan bu makam için dahi sağlıklı bir araç bulunmadığını, mevcut aracın yolda kaldığını, Mahkeme Başkanı’nın bu konuda talepte bulunduğunu ancak yine yanıt alamadığını söyledi. “İtibardan, saygınlıktan söz edenler, 003 için yolda kalmayan bir araç tahsis etmekten bile geri durdu” sözleriyle hükümeti eleştirdi.

Solyalı, bütün bu tabloyu topladığında bağımsız kurumların itibarını zedelemeye dönük sistematik bir yaklaşım ihtimali ile karşı karşıya kalındığını belirtti. “Mahkeme başkanı bir şey ister ve yerine gelmez; benim aklım bunu almaz. Bu makamlar fuzuli talepte bulunmaz, halkın daha iyi hizmet alması için ihtiyaçlarını sıralar” diyen Solyalı, hükümetin bu taleplere kulak vermemesi nedeniyle yargının adeta yalvarır pozisyona itildiğini söyledi.

Konuşmasının sonunda Solyalı, Mahkemeler bütçesi görüşmeleri sürerken Bakanlar Kurulu’nu somut adım atmaya çağırdı. Girne ve Mağusa’daki mahkeme binaları için gerekli arazilerin tahsisi, tarihi binanın güçlendirilmesi, güvenlik önlemleri ve araç ihtiyacı konusunda gecikmeden karar üretilmesi gerektiğini belirten Solyalı, “Mahkemeler bizim için çok kıymetli ve çok önemli; bağımsızlığının ve saygınlığının zedelenmesi konusunda hiçbir tahammülümüz yok. Bakanlar Kurulu olarak üzerinize düşen görevi derhal yerine getirmenizi rica ederiz” diyerek sözlerini tamamladı.

Solyalı’nın konuşmasının ardından Mahkemeler bütçesi oy birliğiyle kabul edildi ve Sağlık Bakanlığı bütçesinin görüşmelerine geçildi.