Kış etkisini artırırken Avrupa genelinde ısınma talebi yükseliyor. Ancak evleri sıcak tutmanın maliyeti ülkeden ülkeye büyük fark gösteriyor.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Avrupa enerji piyasaları üzerinde hâlâ uzun bir gölge oluştururken; ulusal politikalar, enerji karışımları ve tarife sistemlerindeki farklılıklar, en ucuz ve en pahalı ülkeler arasındaki fiyat farkını daha da derinleştirdi.

AB İstatistik Ofisi Eurostat verilerine göre 2025’in ilk yarısında, hanehalkı elektrik fiyatları Türkiye’de 100 kWh başına 6,2 eurodan (yaklaşık 304 TL) başlayarak, Almanya’da 38,4 euroya (yaklaşık 1.886 TL) kadar çıktı.

Türkiye, satın alma gücüne göre ayarlandığında da Avrupa’da elektriğin en ucuz olduğu ülkelerden biri konumunda. Hanehalkı elektrik fiyatı 14 PPS ile AB ortalamasının (28,6 PPS) yaklaşık yarısı seviyesinde.

Avrupa Birliği üyeleri, aday ülkeler ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkeleri dahil toplam 38 ülkenin ortalaması ise 28,7 euro (yaklaşık 1.409 TL) oldu.

Batı Avrupa, en yüksek elektrik fiyatlarının görüldüğü bölge olarak öne çıktı. Almanya’nın hemen ardından Belçika (35,7 euro – yaklaşık 1.753 TL) ve Danimarka (34,9 euro – yaklaşık 1.714 TL) geldi. İtalya, İrlanda ve Çekya’da da fiyatlar 30 euronun (yaklaşık 1.473 TL) üzerine çıktı.

Buna karşılık, Doğu Avrupa ve AB aday ülkelerinde elektrik çok daha ucuz. Türkiye, Gürcistan, Kosova, Bosna Hersek ve Karadağ’da fiyatlar 100 kWh başına 10 euronun (yaklaşık 491 TL) altındaydı.

AB üyeleri arasında Macaristan (10,4 euro – yaklaşık 510 TL) en düşük elektrik fiyatına sahip ülke oldu. İspanya (26,1 euro – yaklaşık 1.281 TL) ve Fransa (26,6 euro – yaklaşık 1.306 TL) ise AB ortalamasının altında kaldı.

Enerji danışmanlık firması VaasaETT’ten uzmanlar, bu farklılıkların ülkelerin enerji kaynak karışımı, tedarikçi stratejileri, çapraz sübvansiyonlar ve tarife yapılarından kaynaklandığını belirtiyor.

Enerji piyasaları konusunda danışmanlık ve analiz hizmeti veren uluslararası araştırma kuruluşu VaasaETT, hanehalkı elektrik fiyatlarındaki nominal farkların çeşitli piyasa dinamiklerinden kaynaklandığını açıkladı.

Bu faktörler arasında ülkelerin enerji üretim kaynaklarındaki farklılıklar, tedarikçi şirketlerin satın alma ve fiyatlandırma stratejileri, çapraz sübvansiyon uygulamaları ve tarife yapıları yer alıyor.

SATIN ALMA GÜCÜ FİYAT MAKASINI DARALTIYOR
Satın alma gücü standardına (PPS) göre ayarlandığında, yani yerel gelir düzeyi ve yaşam maliyetleri dikkate alındığında ülkeler arasındaki fark belirgin biçimde azalıyor.

Tabloya göre Türkiye, satın alma gücüne göre ayarlandığında Avrupa’da elektriğin en ucuz olduğu ülkelerden biri konumunda. Hanehalkı elektrik fiyatı 14 PPS ile AB ortalamasının (28,6 PPS) yaklaşık yarısı seviyesinde.

Türkiye’den daha ucuz yalnızca Malta (13,7 PPS) ve İzlanda (12,8 PPS) bulunuyor. Bu da, Türkiye’de gelir düzeyi dikkate alındığında elektriğin görece olarak ucuz olduğunu, yani Avrupa ortalamasına kıyasla hanehalklarının elektrik faturalarına daha az yük bindiğini gösteriyor.

Avrupa’da bir euronun alım gücü her yerde aynı değil: Almanya’da 1.000 euro (yaklaşık 49.100 TL) bir aylık kirayı karşılarken, Bulgaristan’da bu parayla iki ya da üç ay yaşamak mümkün olabiliyor.

Bu nedenle, gelirler euro cinsinden düşük görünse de, paranın gerçekte satın alabildiği miktar dikkate alındığında fark daralıyor.

Elektrik ve doğal gaz fiyatları açısından, PPS bazında farklar İzlanda’da 12,8 PPS’ten Çekya’da 39,2 PPS’ye kadar uzanıyor.

Polonya (35 PPS) üçüncü sırada yer alıyor. İtalya ve Almanya da 34 PPS’in üzerine çıkarak ilk beş ülke arasında bulunuyor.

Türkiye ile birlikte fiyatların en düşük olduğu diğer ülkeler ise Malta (13,7 PPS) ve Macaristan (15 PPS) oldu.

İskandinav ülkeleri, özellikle Norveç (16 PPS) ve Finlandiya (18,7 PPS), satın alma gücüne göre ayarlandığında daha ucuz elektriğe sahip. İsveç de AB ortalaması olan 28,6 PPS’in altında yer aldı.

Birçok ülkede elektrik fiyatları 2024 ve 2025’in ilk yarıları arasında yüzde 10’un altında değişim göstererek nispeten istikrarlı seyretti.

Ancak bazı ülkelerde ulusal para birimleri üzerinden ölçüldüğünde ciddi artışlar yaşandı. Moldova ve Türkiye, yüzde 50’nin üzerinde artışla dikkat çekti.

Avrupa Birliği içinde, Lüksemburg ve İrlanda elektrik fiyatlarında yüzde 25’in üzerinde artış kaydederken; Slovenya, Finlandiya ve Kıbrıs ise yüzde 9’un üzerinde düşüşle en büyük gerilemeleri yaşayan ülkeler oldu.

GAZ FİYATLARI: EN YÜKSEK İSVEÇ’TE, EN DÜŞÜK GÜRCİSTAN’DA
2025’in ilk yarısında Avrupa genelinde hanehalkı doğal gaz fiyatları büyük farklılıklar gösterdi.

Verilere göre Türkiye, 2025’in ilk yarısında Avrupa’da doğal gazın en ucuz olduğu ikinci ülke konumunda. Hanehalkı için 100 kWh doğal gaz fiyatı 2,1 euro (yaklaşık 103 TL) seviyesinde; bu da AB ortalaması olan 11,4 euronun beşte biri. Türkiye’nin hemen altında yalnızca Gürcistan yer alıyor.

Satın alma gücü standardına (PPS) göre bakıldığında da tablo değişmiyor. Türkiye’de fiyat 4,8 PPS ile AB ortalaması olan 11,1 PPS’in yarısından bile düşük. Bu da gelir düzeyi hesaba katıldığında bile Türkiye’de doğal gazın Avrupa’ya kıyasla haneler için oldukça erişilebilir olduğunu gösteriyor.

İsveç, 100 kWh başına 21,3 euro (yaklaşık 1.045 TL) ile en yüksek doğal gaz fiyatına sahip ülke olurken, onu Hollanda (16,2 euro – yaklaşık 795 TL) ve Danimarka (13,1 euro – yaklaşık 643 TL) izledi. AB ortalaması ise 11,4 euro (yaklaşık 560 TL) olarak kaydedildi.

Buna karşılık, Macaristan (3,07 euro – yaklaşık 151 TL), Hırvatistan (4,61 euro – yaklaşık 226 TL) ve Romanya (5,59 euro – yaklaşık 275 TL) AB içinde en düşük fiyatlara sahip ülkeler oldu.

Veri bulunan diğer ülkeler arasında ise en ucuz doğal gaz Gürcistan’da (1,7 euro – yaklaşık 83 TL), onu Türkiye (2,1 euro – yaklaşık 103 TL) izledi.

AB’nin en büyük ekonomileri arasında, Fransa (13 euro – yaklaşık 638 TL) en pahalı doğal gaza sahip ülke olurken, onu İtalya (12,4 euro – yaklaşık 609 TL) ve Almanya (12,2 euro – yaklaşık 599 TL) takip etti. İspanya (8,6 euro – yaklaşık 422 TL) ise bu dört ülke arasında en ucuz doğal gaz fiyatına sahip oldu.

VaasaETT uzmanlarına göre, doğal gaz fiyatlarındaki farklılıklarda; satın alma ve fiyatlandırma stratejilerindeki çeşitlilik, depolama seviyeleri, hava sıcaklığı ve iklim koşulları, diğer piyasalara bağlantı düzeyi, çapraz sübvansiyon uygulamaları ve tarife yapısı önemli rol oynuyor.

PPS’E GÖRE DÜZELTİLMİŞ GAZ FİYATLARI FARKLI BİR TABLO ÇİZİYOR
Satın alma gücüne göre ayarlandığında İsveç, 17,6 PPS ile listenin zirvesinde yer alırken, Macaristan 4,4 PPS ile AB içinde en düşük orana sahip ülke oldu.

Kuzey Makedonya, 12,2 euro (yaklaşık 598 TL) gibi görece düşük bir nominal fiyata rağmen 24,1 PPS ile dikkat çeken bir istisna oluşturdu.

Eurostat verilerine göre Türkiye, 2024 ve 2025’in ilk yarıları arasında hanehalkı doğal gaz fiyatlarının en fazla arttığı ülke oldu. Ulusal para birimi cinsinden fiyat artışı yüzde 28,2’ye ulaştı. Türkiye’yi yüzde 26 ile Kuzey Makedonya ve yüzde 23,9 ile Estonya izledi.

Buna karşılık Slovenya, Avusturya ve Çekya’da fiyatlar yüzde 10’un üzerinde gerileyerek en büyük düşüşlerin yaşandığı ülkeler arasında yer aldı.

Fiyatlar birçok ülkede dikkat çekici biçimde geriledi; Slovenya (yüzde 12,7), Avusturya (yüzde 11,5) ve Çekya (yüzde 10,9), yüzde 10’un üzerinde düşüş kaydeden ülkeler arasında yer aldı.

Euronews Türkçe