Bugün Kıbrıs

Meclis’te fiber optik altyapı protokolü üzerine yapılan tartışmaların ardından kürsüye çıkan Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, eleştirileri not ettiklerini belirterek protokolün açık uçlu hükümleri için ek protokol olanağına işaret etti. Arıklı, “Bu ucu kapalı, tartışılmaz bir metin değil. Dokuzuncu madde taraflara ek protokol yapma yetkisi veriyor” dedi. Protokolün 10’uncu maddesine atıf yaparak, “Uyuşmazlıklarda KKTC mahkemeleri yetkilidir” vurgusu yaptı.

“PROTOKOLÜN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞİ İÇİN BAŞBAKANLIKTAN YAZI GEREKİYOR”
CTP Milletvekili Salahi Şahiner’in “Protokol şu an yürürlükte mi?” sorusuna Arıklı, “Bilgiye sunuş yapıldı, yürürlüğe giriş için Başbakanlık’tan ilgili dairelere resmî yazı gitmesi gerekiyor” yanıtını verdi. Arıklı, “Bugün Başbakan’dan sürecin hızlandırılmasını istedim” dedi.

MALİYET TABLOSU: KONSORSİYUM–TÜRK TELEKOM KARŞILAŞTIRMASI
Arıklı, önceki arayışları ve maliyet hesaplarını özetledi: “Başta konsorsiyum modelini çalıştık; 49,87 milyon dolar yatırım + omurga/OLT/ONT için Telekomünikasyon Dairesi yatırımıyla toplam 76,76 milyon dolara çıkıyordu. Dairenin böyle bir mali kapasitesi yoktu. Türk Telekom ise omurga, OLT ve ONT dâhil tüm yatırımın tamamını üstlenerek 82,19 milyon dolar taahhüt etti.” Arıklı, farkın “finansman/yatırım hızı”ndan kaynaklandığını belirterek, “Konsorsiyum 7 yılda öngörüyordu; Türk Telekom ‘parayı koyup bitireceğim’ diyor” dedi.

CTP’li Fazilet Özdenefe ve Ongun Talat, bu tabloda Telekomünikasyon Dairesi’ne yüklenen kalemlerin, ihalesiz tercih ve kırsal kapsama gibi başlıkların belirsizliğine dikkat çekti. Sami Özuslu ise “Çeyrek asırlık yetkiyi ihalesiz nasıl verirsiniz?” diye sordu.

REKABET BAŞLIĞI: “BTHK’NIN YETKİLERİNİ GÜÇLENDİRECEĞİZ”–“MADDE 6.4 AYRIK UYGULAMAYI KİLİTLİYOR”
Arıklı, toptan–perakende ayrışması ve olası “damping/haksız rekabet” riskine karşı, “BTHK’nın düzenleyici–denetleyici rolü devam eder; gerekirse yetkileri güçlendirilir” dedi. “Alt limit sözlü 12–18 dolar bandı telaffuz edildi; protokolde alt limit yok. Genel düzenleme tüm şirketler için yapılır; Türk Telekom’un perakende şirketine özel yaptırım uygulanmaz” ifadelerini kullandı.

Buna karşı Ayşegül Baybars ve Fazilet Özdenefe, 6.4 maddesi üzerinden, “Etkin piyasa gücü oluştuğunda yalnızca hem toptan hem perakende yapan oyuncuya ayrık yükümlülük koyma, rekabeti dengeleme uygulamaları dünyanın her yerinde var; 6.4 bunu engelliyor” diyerek itiraz etti. Ongun Talat da “Tekelleşmeye gidişte nasıl müdahale edilecek?” sorusunu yineledi.

Wİ-Fİ VE 60 GHZ POLEMİĞİ
Arıklı, ISP’lerin durumu için “60 GHz bandı fiber eve kadar gelene dek geçici olarak açılmıştı; 90 gün içinde kapanacak. 5.470–5.725 GHz bandı kullanılmaya devam edecek. Wi-Fi’ye son yok” dedi. Şahiner ise “Hizmetin %90’ı 57–60 GHz aralığında; %90 alanı kapatıyorsunuz” diyerek karşı çıktı. Özdenefe “Sözleşme 90 günde sökümü öngörüyor” hatırlatmasını yaptı.

TİER 3 SİSTEM ODASI: “BİZDE YOK, KURMAMIZ GEREK”–“BÜTÇEDE KARŞILIĞI NEREDE?”
Özdenefe, 7.6 maddesine atıfla Tier 3 veri merkezi sorumluluğunun Telekomünikasyon Dairesine verildiğini, 15–20 milyon dolar maliyet konuşulduğunu söyledi ve “Bütçede yoksa veri güvenliği ne olacak?” dedi. Arıklı, “Envanterimizde Tier 3 yok, kurmamız gerekecek. Gerekirse ek protokolle yatırımcıya da kurdurma opsiyonu tartışılır. Veri güvenliği telefon dairesinin kontrolünde, kişisel veriler korunacak” dedi. Erkut Şahali ise “Paramız yok diyorsunuz; o zaman bu yükümlülüğü nasıl yerine getireceksiniz?” diye sordu.

“İHALESİZ NEDEN?” SORUSU VE “HÜKÜMET KARARI” CEVABI
Sami Özuslu’nun “İhalesiz neden?” sorusuna Arıklı, “Hükümet, konuyu stratejik görerek Türk Telekom ile uluslararası protokol yolunu tercih etti” dedi. Şahali, “Onay yasası meclise gelecek taahhüdü verildi; Başsavcılık görüşü alınmalı” çağrısı yaptı. Arıklı, “Onay yasasını getireceğiz. Bilgiye sunuş emsalinde uygulama var” diyerek yanıt verdi.

“KIRSALE ERİŞİM” VE BAKIR HATLARIN AKIBETİ
Kapsama tartışmasında Arıklı, “Konsorsiyum 100 bin hane taahhüt ediyordu; ülkede 172 bin hane bağlantı kullanıyor, kırsal açıkta kalacaktı. Türk Telekom tüm omurga + erişimi üstleniyor” dedi. Ayrıca, mevcut bakır hatların “15–30 milyon dolar” aralığında değeri olabileceğini, bunun Telekomünikasyon Dairesi için gelir yaratabileceğini dile getirdi. Özdenefe, “Bu hususlar protokolde yazmıyor” diyerek metne işaret etti.

Arıklı, “Eleştirileriniz ışığında ek protokollerle belirsiz başlıkları netleştireceğiz” dedi; muhalefet vekilleri ihale, rekabet, veri güvenliği ve BTHK yetkileri başlıklarında metnin düzeltilmesini istedi. Oturum, “onay yasası”nın Meclis’e gelmesi beklentisi ve teknik/bütçesel netleştirmeler çağrısıyla tamamlandı.