Bugün Kıbrıs

Yunanistan basınında yer alan habere göre Türkiye, Doğu Akdeniz’de Yunanistan ve Kıbrıs’ın dahil olduğu büyük altyapı projelerini engellemeye yönelik adımlarını yoğunlaştırıyor. Ankara, “Türk kıta sahanlığı” iddiasını öne sürerek hem enerji hem de telekomünikasyon alanında yürütülen girişimlere ciddi jeopolitik engeller çıkarıyor.

EMC VE GSI HEDEFTE
Habere göre Türkiye’nin son hamlesi, İsrail’den Fransa’ya uzanacak olan ve Kıbrıs ile Yunanistan üzerinden geçmesi planlanan East to Med Data Corridor (EMC) projesini vurdu. Geçen hafta, Cebelitarık bayraklı araştırma gemisi Fugro Gauss Ankara’nın “izinsiz faaliyet” iddiasıyla durduruldu. Gemi, EMC için deniz tabanı araştırmaları yürütüyordu.

Aynı strateji, Great Sea Interconnector (GSI) projesinde de devrede. Türkiye, Yunanistan-Kıbrıs-İsrail arasında elektrik bağlantısı kuracak denizaltı kablosunu uzun süredir hedef alıyor. Türk Savunma Bakanlığı kaynakları, bu projeleri “maksimalist hayaller” ve “provokatif girişimler” olarak nitelendiriyor.

“MAVİ VATAN” DOKTRİNİ SAHADA
Ankara’nın bu tavrı, “Mavi Vatan” doktrininin bir yansıması. Türkiye, karşı-NAVTEX ilanlarıyla, donanma ve hava gücünü kullanarak, kendisini dışlayan projelerin hayata geçirilmesini engellemeye çalışıyor. Bu yöntem, projeleri yavaşlatırken yatırımcılar için ciddi belirsizlik yaratıyor.

Türkiye, BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’ni (UNCLOS) imzalamamış durumda ve Yunan adalarının (Girit, Kaşot, Kerpe vb.) tam kıta sahanlığı hakkına sahip olmadığını savunuyor. Bu da bölgede sınırlandırma konusunda temel bir çatışma yaratıyor.

AB VE ŞİRKETLER BASKI ALTINDA
AB’nin “Ortak Çıkar Projesi” olarak tanımladığı GSI, yaklaşık 657 milyon Euro fon desteği almış durumda. Ancak Türkiye’nin tacizleri nedeniyle Temmuz 2024’ten bu yana deniz tabanı araştırmaları durdu. Fransız kablo üreticisi Nexans, “sabrımız sınırlı” diyerek kaynaklarını başka projelere kaydırabileceği uyarısında bulundu.

Kıbrıs tarafı ise finansman ve tüketiciye yansıyacak maliyetler konusunda çekinceli davranıyor. Bu da Atina ve Brüksel ile Lefkoşa arasında gerilim yaratıyor.

YUNANİSTAN’IN TUTUMU
Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Gerapetritis, Delphi Forumu’nda yaptığı açıklamada, sürecin belirsizliğini kabul ederek şu ifadeleri kullandı:

“Araştırma ve kablo döşeme çalışmaları zamanı geldiğinde devam edecek. Hiçbir zaman sabit bir tarih olmadı. Gerekli olduğunda ilerleyeceğiz.”