Bugün Kıbrıs

Güney Kıbrıs, gazetecileri gözetlemeye ve dijital cihazlarına casus yazılım yüklemeye izin veren tartışmalı bir yasa tasarısı ile gündemde. Avrupa Birliği’nin Nisan 2024’te kabul ettiği Avrupa Medya Özgürlüğü Yasası’nı (EMFA) uygulamak amacıyla hazırlandığı öne sürülen tasarı, içerdiği hükümlerle medya özgürlüğüne büyük bir tehdit oluşturuyor.

KAYNAKLARA ULAŞIM İÇİN GÖZETİM SERBEST
CIReN’den Kyriakos Pierides’in ele geçirdiği yasa tasarısı, savcılık kararıyla gazetecilerin, onların meslektaşlarının ve yakınlarının gözetlenmesini, ev ve işyerlerinin aranmasını mümkün kılıyor. Üstelik yetersiz görülmesi halinde, cihazlarına casus yazılım yerleştirilmesi bile yasal hale getiriliyor. Tasarı, gazetecilerin bilgi kaynaklarını açığa çıkarmayı hedefleyen bu uygulamaları “yasal” zemine oturtuyor.

BAROLAR BİRLİĞİ: ANAYAYASA AYKIRI VE PARODOKSAL
Kıbrıs Barolar Birliği, yasa taslağını sert şekilde eleştirerek, “Anayasaya aykırı ve çelişkili. Gazeteciler daha fazla korunması gerekirken daha az korunuyor,” açıklamasını yaptı. Ülkede iletişimin izlenmesi normalde yalnızca beş ağır suçla sınırlandırılmışken, gazeteciler için bu kısıtlamaların kaldırılması büyük bir çelişki olarak görülüyor.

GAZETECİLER AYAKTA: EMFA’NIN RUHU YOK EDİLİYOR
Gazeteciler Sendikası Başkanı Giorgos Frangos, tasarının araştırmacı gazeteciliği adeta kriminalize ettiğini belirterek, “Bu yasa gazetecileri cezalandırıyor, kaynaklarını ifşa etmeye zorluyor. EMFA’nın tam zıttı,” dedi.

UZMANLAR UYARIYOR: KAMU YARARI YOK, SUÇ SUİSTİMALİ VAR
Avrupa Konseyi medya uzmanı Christophoros Christophorou, Kıbrıs’ın EMFA’yı ulusal yasaya aktarırken temel koruyucu hükümleri göz ardı ettiğini vurguladı. AB düzenlemesinde yer alan “üstün kamu yararı” şartı Kıbrıs taslağında tamamen yok. Christophorou, bunun basın özgürlüğünün sistematik ihlaline zemin hazırlayacağını ifade etti.

ŞEFFALIK VE İSTİŞARE EKSİKLİĞİ
Tasarı, sadece bir ay önce paydaşlara sunulmuş ve yanıt vermeleri için sadece 15 gün tanınmıştı. Kıbrıs Medya Enstitüsü IMME direktörü Nicholas Karides, süreci “yapılandırılmış bir diyalog değil, mektuplaşma” şeklinde tanımlayarak eleştirdi.

GAZETECİLER İÇİN HAPİS TEHDİDİ DE MASADA
Tasarının gölgesinde başka bir tehdit daha büyüyor: Başsavcı, bir haberin “sahte” olduğuna karar verirse gazeteciler yargılanabilecek, hatta hapse girebilecek. Bu da uluslararası camiada büyük tepki topladı. Sınır Tanımayan Gazeteciler 2024 endeksinde Kıbrıs’ın 10 sıra birden gerileyerek 65. sıraya düşmesini buna bağlıyor.

ULUSLARARASI TEPKİLER SERTLEŞİYOR
BM raportörü Irene Khan ve AGİT de, hapis cezası getiren bu düzenlemelerin ifade özgürlüğü standartlarıyla bağdaşmadığını açıkladı. Khan, “Bu düzenleme, otosansürü kurumsallaştırır,” derken, AGİT “Hafif para cezası bile caydırıcı olur,” diyerek uyardı.

BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ AB KALKANIYLA SALDIRI ALTINDA
Kıbrıs hükümetinin EMFA’yı uygulama kisvesiyle hazırladığı bu yasa tasarısı, gerçekte gazetecileri susturma ve haber kaynaklarını kriminalize etme riski taşıyor. Şeffaflık, kamu yararı ve insan haklarına dayalı demokratik değerlerin yok sayıldığı bu hamleye karşı uluslararası toplumun daha yüksek sesle konuşması bekleniyor.