Bugün Kıbrıs

Kıbrıslı liderler Ersin Tatar ve Nikos Hristodulidis, Cenevre’deki genişletilmiş gayrı resmi toplantının ardından ilk yüz yüze görüşmelerini bugün sabah saatlerinde BM Kıbrıs Özel Temsilcisi Colin Stewart’ın ara bölgedeki ikametgahında gerçekleştirdi. Tatar, görüşme sonrası Cumhurbaşkanlığına dönüşünde basına açıklamalarda bulundu.

HOLGUÍN’İN ATANMASINA ONAY: “ORTAK ZEMİN ARAMAYACAK, UYGULAMAYI KOLAYLAŞTIRACAK”
Tatar, Cenevre’de Genel Sekreter Antonio Guterres’in önerisiyle mutabakata varılan altı başlığın uygulanabilmesi için BM’nin Maria Angela Holguín’i yeniden kişisel temsilci olarak atayacağını ve bu göreve her iki tarafın da onay verdiğini belirtti. Ancak Tatar, Holguín’in bu kez herhangi bir müzakere ya da ortak zemin arayışı amacı taşımayacağını vurguladı:

“Holguín kesinlikle ortak zemin arayışı için değil, Cenevre’de teyit edilen altı başlığın uygulamasında kolaylaştırıcı olarak görevlendirilecek.”

“YENİ ANLAYIŞ ZAMANI”
Tatar, federasyon temelindeki çözüm girişimlerinin başarısız olduğunu ifade ettiği konuşmasında, artık yeni bir siyaset izlendiğini ve bu siyasetin iki tarafın eşitliği ve iş birliği temelinde yürütüldüğünü belirtti. “Kıbrıs Türk halkı, kendi onurlu yaşamını sürdürebilmek için artık yeni bir anlayışla hareket etmektedir.”

ARA BÖLGEDE GÜNEŞ ENERJİSİ PROJESİ: “PAYIMIZI DOĞRUDAN ALMALIYIZ”
Ara bölgede Avrupa Birliği finansmanıyla kurulması planlanan güneş enerjisi sistemine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Tatar, projeye karşı olmadıklarını ancak Kıbrıs Türk tarafının doğrudan pay alması gerektiğini vurguladı.

“Güney Kıbrıs ‘biz elektriği alacağız, sizin payınızı biz vereceğiz’ diyor. Hayır! Biz doğrudan kendi sistemimize aktarmalıyız. İki eşit halk varsa, iki eşit kullanım olmalı. Bu çok açık ve doğaldır.”

GENÇLİK KOMİTESİ 15 NİSAN’A KADAR OLUŞTURULACAK
Cenevre’de üzerinde anlaşılan teknik başlıklardan biri olan Gençlik Komitesi konusuna da değinen Tatar, her iki tarafın on iki kişilik listeleri 15 Nisan’a kadar BM’ye ileteceğini belirtti. Komite, gençlerin teknik düzeyde iş birliği ve ortak projelerde yer almasını hedefliyor.

İKLİM VE MADENLER KONUSUNDA İŞ BİRLİĞİNE AÇIKLIK
Tatar, iklim değişikliği, çevresel etkiler ve madencilik gibi konularda da tarafların iş birliği yapabileceğini ifade etti. Türk tarafı olarak mevcut çevre teknik komitesinin toplanmasına ve çalışmalara başlamasına destek verdiklerini söyledi.

KAPI KONUSUNDA TIKANIKLIK
Tatar, Kıbrıs Türk tarafının Haspolat ve Akıncılar (Limya) kapıları önerisine karşılık Rum tarafının Kiracıköy’den Eğlence’ye uzanan, sadece güneyden güneye transit geçiş sağlayacak bir koridor istediğini belirtti. Bu öneriye karşı olduklarını şu sözlerle ifade etti:

“Kapılar iki halkı birbirine bağlamalı. Rum tarafı, sadece kendi içinde geçiş yapacak bir güzergâh talep ediyor. Bu, eşitlik ilkesine aykırıdır. Bizim önerimiz, her iki topluma da doğrudan yarar sağlayacak geçişlerdir.”

Tatar, 2024’te 8 milyon geçişin yüzde 65’inin Metehan Kapısı’ndan yapıldığını, bu yoğunluğun hem Kıbrıslı Türkler hem de Kıbrıslı Rumlar için sorun yarattığını ve yeni kapıların bu soruna çözüm olacağını vurguladı.

Tatar, ara bölgede ve bazı bölgelerde hâlâ mayınların bulunduğunu, bunların temizlenmesi için iki tarafın güvenlik birimlerinin BM desteğiyle birlikte çalışması gerektiğini belirtti. Bu konuda taraflar arasında anlayış birliği olduğunu ifade etti.

TÜRKİYE ÜZERİNDEN AVRUPA’YA ELEKTRİK HATTI: GÜNEY KKTC’NİN KONUYLA İLGİSİ OLMADIĞINI SÖYLEDİ
Tatar, Cenevre’de üzerinde uzlaşılamadığı için gündeme alınmayan fakat Türk tarafının önem verdiği bir başka projeyi de aktardı: Kıbrıs’tan Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlanacak elektrik hattı.

“Bu çok daha fizibil, mantıklı ve bölgesel açıdan kritik bir projedir. Ancak Rum lider bunu sadece Avrupa Birliği ile Türkiye’nin konuşabileceği bir konu olarak gördüğü için masadan çekmiştir. Oysa Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bu projeyi desteklediklerini açıkladı. Ama kendisi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni bu gibi konularda muhatap almayacağını ifade etmiştir.”

TUTUKLAMALAR VE TAŞINMAZ MAL KOMİSYONU ELEŞTİRİSİ
Tatar, son dönemde kuzeyde Rumlara ait taşınmaz malların satışına aracılık eden yabancıların tutuklamalarını da gündeme getirerek, bunların müzakere sürecine baskı unsuru olarak kullanılmaması gerektiğini belirtti. Özellikle Taşınmaz Mal Komisyonu varken hukuki sürecin mahkemeye taşınmasının düşündürücü olduğunu söyledi.

Ersin Tatar son olarak, görüşmenin sonunda 24 Nisan’da yeni bir buluşma yapılabileceğini, Holguín’in atanmasının ardından altı başlıkta somut açılımlar için yeni adımların atılabileceğini belirtti.