Okyanus yüksekliğinin uydudan kaydedilmeye başlandığı 1993 yılından bu yana, yıllık deniz seviyesi yükselme oranı iki kattan fazla arttı.

Yeni bir araştırmaya göre, 2024 yılında dünya kayıtlara geçen en sıcak yılını yaşarken küresel deniz seviyeleri beklenenden daha hızlı yükseldi.

NASA tarafından yapılan analize göre bu durum, buzullar gibi karasal buzların erimesiyle birleşen olağandışı miktardaki okyanus ısınmasından kaynaklandı.

NASA’nın Güney Kaliforniya’daki Jet İtiş Gücü Laboratuvarı’nda deniz seviyesi araştırmacısı olan Josh Willis, “Her yıl biraz farklı, ancak açık olan şey okyanusun yükselmeye devam ettiği ve yükselme hızının gittikçe arttığıdır,” dedi.

Okyanus yüksekliğinin uydudan izlenmeye başlandığı 1993 yılından bu yana, yıllık deniz seviyesi yükselme oranı iki katından fazla arttı. Küresel deniz seviyesi, 1993’ten itibaren toplamda 10 santimetre yükseldi.

Bu uzun vadeli veri, 1992 yılında TOPEX/Poseidon ile başlayan kesintisiz okyanus gözlem uyduları serisinin bir sonucu olarak elde edildi.

Sentinel-6 Michael Freilich uydusundan elde edilen verilerle NASA’nın yaptığı çalışmaya göre, 2024’te deniz seviyesinin yükselme hızı yılda 0,43 santimetre olarak beklenirken, bu oran 0,59 santimetre olarak gerçekleşti.

Yeni Sentinel-6B uydusu, dünya okyanuslarının yaklaşık yüzde 90’ında deniz yüzeyi yüksekliğini birkaç santimetre hassasiyetle ölçmeye devam edecek.

Son yıllarda, deniz seviyesindeki yükselmenin yaklaşık üçte ikisi, buz tabakalarının ve buzulların erimesiyle karadan okyanusa eklenen suyun etkisiyle meydana gelirken, yaklaşık üçte biri deniz suyunun termal genleşmesinden kaynaklanıyordu.
Ancak 2024’te bu katkılar tersine döndü ve deniz seviyesindeki yükselmenin üçte ikisi, termal genleşmeden kaynaklandı.

Washington’daki NASA Genel Merkezi’nde fiziksel oşinografi programları başkanı Nadya Vinogradova Shiffer, “2024’ün kayıtlardaki en sıcak yıl olmasıyla birlikte, Dünya’nın genişleyen okyanusları da bunu takip ediyor ve son otuz yılın en yüksek seviyelerine ulaşıyor,” dedi.

SUYUN TERMAL GENLEŞMESİ NEDİR?
Isının okyanusa girerek suyun termal genleşmesine yol açmasının birkaç farklı yolu vardır.

Normalde, deniz suyu, sıcaklık ve yoğunluk farklarına göre katmanlar halinde düzenlenir. Daha sıcak su daha hafif olduğu için, yoğun olan daha soğuk suyun üzerinde yüzer. Çoğu bölgede, yüzeyden gelen ısı, okyanusun derinliklerine doğru çok yavaş bir şekilde ilerler.

Ancak okyanusun aşırı rüzgarlı bölgeleri, bu katmanları dikey karışmaya neden olacak kadar çalkalayabilir. Ayrıca, Güney Okyanusu gibi büyük akıntılar, okyanus katmanlarını eğerek yüzey sularının derinlere daha kolay kaymasını sağlar.

Batı Pasifik Okyanusu’nda bulunan büyük bir sıcak su havuzunun, El Niño sırasında orta ve doğu Pasifik’e kayması gibi büyük su hareketleri de okyanus içinde ısının dikey hareketine neden olabilir.

Birleşmiş Milletler (BM), yükselen deniz seviyelerinin adalarda veya kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insanı tehdit ettiği konusunda uyarıda bulundu. Özellikle, Hindistan, Bangladeş, Çin ve Hollanda gibi alçak kıyı toplulukları ve Pasifik ile Hint Okyanuslarındaki ada ülkeleri bu tehdide karşı çok hassas bölgeler arasında yer alıyor.

Euronews Türkçe