ABD merkezli Wall Street Journal (WSJ) gazetesinde Cuma günü Isabel Coles imzasıyla yayınlanan bir haberde Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın “Türkiye’den devreye girip muhalif militanları durdurmasını istediği” belirtildi.

Haberde ayrıca Esad’ın Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Ürdün, Mısır ve Irak’tan da silah ve istihbarat konularında destek istediği ancak bu isteğinin reddedildiği öne sürüldü.

WSJ’nin haberinde bunlara ek olarak Mısırlı ve Ürdünlü yetkililerin Esad’a yurtdışına çıkmasını tavsiye ettiği de iddia edildi.

Middle East Institute’tan siyaset bilimci ve kendisi de bir WSJ yazarı olan Firas Maksad ise X hesabında yaptığı bir paylaşımda görüştüğü Ürdünlü yetkililerin bu iddiayı reddettiğini belirtti.

Haber, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Esad’dan olumlu dönüş alamadık, muhalifler Şam’a ilerliyor’ sözlerinin ardından geldi.

Erdoğan aynı gün Cuma namazı çıkışında gazetecilere verdiği beyanatta “Suriye’nin geleceğini birlikte belirlemek” üzere Esad’a çağrıda bulunduğunu ancak “olumlu bir cevap” alamadığını belirtmişti.

Cumhurbaşkanı, muhalif militanların ilerleyişiyle ilgili İdlib, Hama, Humus’tan sonra hedeflerinin Şam olduğunu söyledi.

Erdoğan, “Esed’e bir çağrımız olmuştu, ‘Gel Suriye’nin geleceğini birlikte belirleyelim’ demiştik. Ne yazık ki bu işte olumlu bir cevap alamadık. Şu an itibarıyla İdlib’den sonra Hama Humus muhaliflerin elinde. Şam’a doğru bir ilerleyiş söz konusu,” dedi.

El-Kaide’nin eski bir kolu olan Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) ve Türkiye destekli Suriyeli milislerden oluşan Suriye Milli Ordusu liderliğindeki muhalif militanlar, sürpriz bir saldırıyla Halep’i aldıktan birkaç gün sonra Suriye’nin orta kesimindeki Hama kentini perşembe günü ele geçirdi.

Esad’ın ülkedeki iç savaşın başladığı 2011’den bu yana elinde tuttuğu Hama’yı kaybetmesi rejim ve destekçileri Rusya ve İran için önemli bir darbe oldu.

Suriye’deki son gelişmelerle ilgili Türkiye, İran ve Rusya dışişleri bakanları, muhalif militanların ilerleyişini görüşmek üzere cumartesi günü Doha’da bir araya gelecek.

2 Aralık’ta, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Astana Süreci’ni yeniden canlandırma ve Suriye’deki durumu çözmek için Türkiye, Rusya ve İran arasında mümkün olan en kısa sürede bakanlar düzeyinde bir toplantı yapma planlarını duyurmuştu.

NE OLMUŞTU?
Suriye’de sekiz yıl aradan sonra 27 Kasım sabahı erken saatlerde Halep ilinin batı kırsalında bir şok saldırısı başlatan muhalif militanların, Beşar Esad hükümeti güçleriyle çatışmaları sürüyor.

O zamandan beri Halep’in batı kırsalından merkeze doğru ilerleyen militanlar, yol boyunca onlarca köy ve kasabanın kontrolünü ele geçirirken, 29 Kasım gecesi Halep’in merkezi de dahil olmak üzere büyük kısmını aldıklarını ileri sürdü.

Aynı zamanda İdlib’in de stratejik öneme sahip Serakib ilçesinin kontrolünün muhaliflerin eline geçtiği belirtiliyor. Esad güçleri, Şam-Halep bağlantısını sağlayan M4 karayolu ile Lazkiye’den Halep’e uzanan M5 karayolunun birleştiği noktada yer alan ilçeden çekilme kararı aldı.

Muhalifler, bu kilit noktayı alarak, Suriye yönetiminin lojistiğini engellemeyi ve önceki saldırılarda kaybedilen toprakları geri almayı amaçlıyor. Anadolu Ajansı’na (AA) göre muhalif militanlar şu anda Halep ve İdlib’de yaklaşık 70 yeri kontrol ediyor.

Halep, 2016’da Suriye hükümet güçlerinin Rusya, İran ve müttefiklerinin desteğiyle zorlu bir harekata girişmesinin ardından muhalifleri doğu mahallelerinden çıkarmasından bu yana çatışmaya sahne olmamıştı.

Son dönemdeki HTŞ liderliğindeki muhalif grupların son yıllardaki en büyük ilerlemesi oldu. Aynı zamanda hükümet güçlerinin daha önce muhaliflerin kontrolündeki bölgeleri ele geçirdiği 2020’den bu yana Kuzeybatı Suriye’deki en yoğun çatışma niteliğinde.

ABD, Kanada, İngiltere ve Türkiye, HTŞ’yi “terör örgütü” olarak tanıyor.