Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO) son raporunda, Türkiye’nin “milletvekilleri, hakimler ve savcılar arasında yolsuzluğun önlenmesini amaçlayan” tavsiyelerine uyumunu değerlendirdi.

Raporda, GRECO’nun 2015 yılında kabul edilen 22 tavsiyesinden 10’unun uygulanmadığı, dokuzunun kısmen uygulandığı ve üçünün tatmin edici bir şekilde uygulandığı belirtildi.

Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa Konseyi’ne bağlı kurumun raporunda Ankara’nın tavsiyelere mevcut uyum düzeyinin “küresel olarak tatmin edici olmadığı” sonucuna varıldığı kaydedildi.

Bu noktada Türkiye’nin, GRECO tavsiyelerini önceki raporla aynı seviyede yerine getirdiği ifade edildi.

Türkiye Delegasyon Başkanlığından, en geç 30 Haziran 2024 tarihine kadar, tavsiyeleri yerine getirmek üzere alınan tedbirlere ilişkin bir rapor sunması istendi.

“YASAMA SÜRECİNİN ŞEFFAFLIĞI ARTIRILMALI”
Milletvekilleriyle ilgili olarak, tavsiyelerden hiçbirinin tam olarak yerine getirilmediği belirtilen raporda, “GRECO, başta Milletvekillerine Yönelik Etik Davranış İlkeleri Kanun tasarısının gidişatı ve milletvekili mal beyanlarının doğrulanması üzere, bu tavsiyelerin yerine getirilmesi hususunda yeni bilgiler sunulmamasından üzüntü duymaktadır.” denildi.

“Yasama sürecinin şeffaflığının arttırılması” gerektiğinin altını çizen GRECO, milletvekillerinin dürüstlüğünü temin etmeye
yönelik tedbirler alınması istendi. Onlar arasında daimî bir danışma mekanizması, göreve alıştırma ve meclis etik davranış ilkelerine ilişkin hizmet içi eğitim yer alıyor.

Raporda, “Yetkililerin, tüm bu önemli konularda eyleme geçmesi teşvik olunmaktadır.” deniliyor.

“YÜRÜTMENİN ROL VE ETKİSİ SINIRLANDIRILMALI”
Raporda, hakim ve savcılarla ilgili olarak, üç tavsiyenin tatmin edici şekilde yerine getirildiği veya ele alındığı kaydedildi.
Hakim ve savcılarla ilgili şu ifadelere yer veriliyor:

-GRECO, hâkim ve savcıların etik davranışlarına ve dürüstlüğüne yönelik net ve nesnel değerlendirme kriterleri tanımlanması gibi bazı somut adımların daha fazla gecikme olmaksızın atılabileceğinin altını çizmektedir.

-Aynı zamanda, başta yargının işleyişine ilişkin bir dizi kilit konuda yürütmenin rol ve etkisinin sınırlandırılması olmak üzere, GRECO tavsiyelerinin tam olarak yerine getirilmesi için daha önemli değişikliklere ihtiyaç duyulmaktadır.

-GRECO, Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK), Avrupa standartlarına uymayan yapısını değiştirmek için şimdiye kadar hiçbir tedbirin alınmamış olduğunu kaydeder. Yargı mensuplarının görev yerlerinin rızaları dışında değiştirilmesi de, ivedilikle ele alınması gereken bir meseledir.

“ÜST DÜZEY BİR MİSYONU KABUL ETMELİ”
GRECO’nun Türkiye makamlarından, bu raporda vurgulanan “yasama ve politika değişikliklerini hızlandırma yollarını ilgili tüm paydaşlarla yerinde değerlendirmek üzere üst düzey bir misyonu kabul etmesini” istediği belirtiliyor.

Türkiye’nin raporu “ulusal dile tercüme etmesi, tercümeyi kamuya açıklaması ve mümkün olan en kısa süre yayınlanması” talep ediliyor.

Avrupa Konseyi Bakanlar Kurulu tarafından 1999’da kurulan GRECO’nun raporları Avrupa Birliği, OECD ve Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kuruluşlar tarafından referans alınıyor.