Bugün Kıbrıs

Evrensel Hasta Hakları Derneği, 3- 9 Eylül Halk Sağlığı farkındalık haftası çerçevesinde “Kıbrıs’ın kuzeyinde koruyucu sağlık hizmetleri – Kalite Algısı ve Erişilebilirlik” raporunun verilerini paylaştı.

Halk sağlığının ve koruyucu sağlık hizmetlerinin önemine dikkat çekmek ve farkındalık yaratmak maksadıyla her yıl kutlanan Halk Sağlığı Haftası’nda EHHD, Kasım 2022’de Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşayan de-facto nüfusu yansıtacak şekilde belirlenen 1000 kişiyle gerçekleştirdiği araştırmanın sonuçları, genel ve koruyucu sağlık hizmetlerinin kalitesini ve erişilebilirliğini artırmak üzere çeşitli çalışmaların yapılması gerektiğini ortaya koyan raporuna değindi.

Dernekten yapılan açıklamaya göre, araştırmada katılımcılara bir dizi önerme sunularak, bunlara katılıp katılmadıkları soruldu. Kıbrıs’ın kuzeyindeki genel ve koruyucu sağlık hizmetlerine ilişkin bu önermelerin, bireylerin verilen hizmetlere ilişkin memnuniyet düzeyini belirlemeye de yardımcı olduğunu belirten EHHD, 12 farklı önermeye verilen yanıtların, Kıbrıs’ın kuzeyinde de sağlık konusunda genel olarak son derece ciddi yetersizlikler olduğunu ortaya koyacak türden olduğunun altını çizdi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Hiçbir önermede, yeterlilik ifade edenlerin oranı yetersizlik ifade edenlerden çok değildir. Daha vahimi, 12 başlıktan sadece üç tanesinde memnuniyet ifade edenlerin oranı yüzde 10’u aşabilmiştir. Buna karşılık memnuniyetsizlik ifade edenlerin yüzde 50’nin altına düştüğü tek bir başlık vardır. Öne çıkan çarpıcı verilerden birkaçı aşağıdaki gibidir:

Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşayanların sadece onda biri insan sağlığına önem verildiği kanaatindedir. Oysa “Kıbrıs’ın kuzeyinde insan sağlığına önem verilmektedir” önermesine katılmadığını belirtenlerin oranı yüzde 60’a yakındır.

Kamu yönetimi, hastalıkları önleme konusunda başarılı bir politika yürütmektedir” görüşüne katılanlar yüzde 6’ya bile ulaşamamaktadır. Bu görüşe katılmayanlarsa yüzde 68’e dayanmaktadır.

Kıbrıs’ın kuzeyindeki kamu hastanelerinde kaliteli hizmet almak mümkündür” önermesine katılmayanlar yüzde 67 iken, bu görüşün doğru olduğunu düşünenler yüzde 7 dolaylarındadır.

Ücretsiz sağlık danışmanlığı hizmeti almak mümkündür” önermesi yüzde 8,5’lik desteğe sahiptir. Görüşü reddedenlerse yüzde 68’i aşmaktadır.
Sağlıklı beslenme konusundaki çalışmaların yetersiz bulunduğu çok açıktır. Sağlıklı beslenmeye ilişkin önermeler en düşük destek bulanlar arasında yer almaktadır. “Kıbrıs’ın kuzeyinde obeziteyle yeterince mücadele edilmektedir” görüşüne katılanlar yüzde 5 kadardır. “Kıbrıs’ın kuzeyinde sağlıklı ve dengeli beslenme konusunda yeterli bilgilendirme yapılmaktadır” önermesini doğru sayanlar yüzde 8’in altındadır.

Kıbrıs’ın kuzeyinde gıdaların sağlıklı ve hijyenik olması güvence altındadır” görüşüne destek de yüzde 7,4’le sınırlıdır.

Halk, yaşadığı çevrenin sağlıklı ve temiz olduğunu düşünmemektedir. Sağlık alanındaki en önemli belirleyiciler arasında yer alan çevre konusu, Kıbrıs’ın kuzeyindeki sorunlu başlıklardan birisidir. “Sağlıklı ve temiz bir çevrede yaşadığımı hissediyorum” görüşüne katılanlar yüzde 14,4’le sınırlıdır. Bu görüşe katılmayanlarsa yaklaşık dört kat daha fazladır.

Bireyler, bedensel sağlık kadar psikolojik sağlık konusundaki hizmetleri de son derece yetersiz bulmaktadır. “Kıbrıs’ın kuzeyindeki sağlık politikası bireylerin ruh sağlığını da önemsemektedir” önermesine katılmayanlar yüzde 78,5’tir. Katılanlarsa yüzde 7’ye bile ulaşmamaktadır.

Kıbrıs’ın kuzeyinde parası olmayanın da iyi sağlık hizmeti alması mümkündür” görüşü en düşük destek gören önermelerden birisidir.”