Ermenistan ile tarihsel stratejik ortağı Rusya arasındaki ilişkiler hızla kötüleşiyor.

Geçtiğimiz hafta Erivan, Azerbaycan’ın Ermenistan’a yönelik “saldırganlığına” karşı Rusya’nın “mutlak kayıtsızlığını” eleştirmiş ve Başbakan Nikol Paşinyan, ülkesinin güvenliği için Moskova’ya neredeyse tamamen bağımlı olmasını “stratejik bir hata” olarak değerlendirmişti. Bu kez de Erivan, Rusya’nın işgalinden bu yana ilk kez Ukrayna’ya insani yardım paketi gönderiyor.

RFE/RL’nin Ermeni servisinin bildirdiğine göre niteliği ve miktarı tam olarak açıklanmayan yardım, Kiev’de Ukrayna’nın inisiyatifiyle düzenlenen Üçüncü Hanımefendiler ve Beyefendiler Zirvesi’ne katılacak olan başbakanın eşi Anna Hakobyan tarafından ulaştırılacak.

İLİŞKİLER GİDEREK KÖTÜLEŞiYOR
Ermenistan-Rusya ilişkileri, Azerbaycan güçlerinin Ermenistan topraklarına saldırdığı ve her iki taraftan yaklaşık 400 kişinin öldüğü çatışmalarda birkaç kilometrekarelik alanı ele geçirdiği Eylül 2022’den bu yana giderek kötüleşiyor.

2 Eylül’de İtalyan La Repubblica gazetesine verdiği bir röportajda Başbakan Paşinyan, Rus barış güçlerinin Azerbaycan’la 2020’deki savaştan bu yana Dağlık Karabağ’daki Ermenileri korumadaki “başarısızlığını” eleştirdi. Paşinyan ayrıca Erivan’ın güvenliğini neredeyse tamamen Rusya’ya bağlamasının “stratejik bir hata” olduğundan yakındı ve Batı ile daha kapsamlı bir işbirliği yapmayı düşündüğünü söyledi.

5 Eylül’de Ermenistan Savunma Bakanlığı, Ermeni ve ABD birliklerinin bu ay içinde 9 günlük bir tatbikat düzenleyeceğini duyurdu. Bakanlık tatbikatın “barışı koruma misyonları sırasında çatışan taraflar arasında istikrarı sağlama operasyonlarına” odaklanacağını söyledi.

“RUSYA, ERMENİSTAN’I TERK EDEMEZ”
Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov ise 7 Eylül’de yaptığı açıklamada Ermenistan-ABD ortak tatbikatını şöyle değerlendirdi:

“Bu durumda, bu tür tatbikatların yapılmasının durumun istikrara kavuşmasını kolaylaştırmayacağı kesindir – her halükarda bölgede karşılıklı güven ortamının güçlenmesini kolaylaştırmayacaktır.”

İki gün önce Peskov, Paşinyan’ın La Repubblica’ya verdiği mülakatta Rusya’nın Güney Kafkasya bölgesini “terk ettiği” yönündeki sözlerini reddetmiş ve “Rusya bu bölgenin ayrılmaz bir parçasıdır, dolayısıyla hiçbir yere gidemez. Rusya Ermenistan’ı terk edemez” demişti.

Ermenistan şu anda yaklaşık 10 bin Rus askerine ev sahipliği yapıyor ve bunların 5 bini Gümrü’deki 102. Rus askeri üssünde konuşlanmış durumda. Diğerleri ise Zvartnots Uluslararası Havaalanı da dahil olmak üzere Erivan’da konuşlanmış durumda.

Rus sınır birlikleri uzun süredir Ermenistan-Türkiye ve Ermenistan-İran sınırlarını denetliyor ve son zamanlarda Azerbaycan sınırındaki gerginliklere yanıt olarak bu sınıra konuşlandırıldı.

Dağlık Karabağ bölgesinde 2025 yılında sona erecek 5 yıllık bir dönem için 2 bin Rus barış gücü askeri daha konuşlandırıldı.

Rusya aynı zamanda Ermenistan’ın açık ara en büyük ticari ortağıdır ve Erivan’ın Moskova’ya olan ekonomik bağımlılığı Ukrayna savaşının başlamasından bu yana daha da arttı.

ERMENISTAN, ROMA STATÜSÜ’NÜ ONAYLANMASI IÇIN PARLAMENTOYA GÖNDERDI
Ermenistan Başbakanı Paşinyan bu hafta, Rusya’nın aylardır dile getirdiği itirazlara rağmen Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) Roma statüsünü onaylanmak üzere parlamentoya gönderdi. Ermenistan’ın amacı, Ermenilere yönelik ihlal iddiaları nedeniyle Azerbaycan’ı UCM’de dava edebilmek. Ancak tüzüğün onaylanması, en azından yasal olarak, Ermenistan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ziyaret etmesi halinde tutuklamak zorunda kalacağı anlamına geliyor. Zira mahkeme Mart ayında Ukraynalı çocukların kaçırılmasıyla ilgili olarak Putin hakkında tutuklama kararı çıkarmıştı.

Rusya, Ermenistan’ın kararından duyduğu “memnuniyetsizliği” dile getirerek bu adım için açıklama talep etti.

Erivan merkezli Bölgesel Demokrasi ve Güvenlik Merkezi adlı düşünce kuruluşunun başkanı Tigran Grigoryan, Rusya’nın Ermenistan’a tüzüğü onaylamaması için baskı yapabileceğini söylüyor.

Grigoryan, Eurasianet’e verdiği demeçte Rusya’nın Ermenistan’ı “cezalandırmak” için harekete geçebileceğini söyledi.

Grigoryan, Nisan ayında Ermenistan Anayasa Mahkemesi’nin anlaşmayı onaylamasının ardından Ermenistan’dan süt ürünleri ithalatını yasakladığını hatırlattı.

Analist, yakın gelecekte Ermenistan’ın dış politikasında köklü bir değişiklik ya da Rusya’nın Ermenistan’a karşı dramatik bir hamle yapmasını beklemediğini de sözlerine ekledi.

Grigoryan “Ermenistan Rusya’ya karşı söylemini biraz sertleştirdi çünkü Rusya’nın Dağlık Karabağ konusunda Azerbaycan’ın tutumunu kabul ettiği görülüyor, bu da Ermenistan’ın kaybedecek bir şeyi olmadığı anlamına geliyor. Rusya’nın önerileri şu anda Azerbaycan’ın önerileriyle aynı” dedi.

T24