Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), plastik atıkları 2040’a kadar yüzde 80 düşürülmesini amaçlayan yol haritasını Paris’te düzenlenen uluslararası konferansta tartışmaya açtı.

Yol haritası, ülkelerin, şirketlerin çevreyi kirleten mevcut teknolojilerden vazgeçmesi ve gerekli pazar düzenlemelerini yapmaları halinde, plastik atıkların düşürülmesinde önemli adımlar atılacağı iddiasını ortaya koyuyor.

BM Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) merkezinde 27 Mayıs’ta başlayan ve 2 Haziran’da sona erecek müzakerelere 175 ülkenin temsilcisi katılıyor.

Toplantılara katılan delegeler, plastik kirliliği ortadan kaldırmayı amaçlayan uluslararası anlaşmaya 2024’te varılması amacıyla çalışmalarını sürdürüyor.

OECD, tarafından hazırlanan bir rapor, dünyada plastik atık tüketiminin son 20 yılda iki misli arttığını ve 2019’da yılda 353 milyon tona ulaştığını ortaya koyuyor.

Yine OECD raporuna göre, gerekli önlemler alınmadığı takdirde plastik atıklar 2060’a gelindiğinde üç misli artacak.

İNSAN SALIĞINI CİDDİ BİR ŞEKİLDE TEHDİT EDİYOR
Sulara karışan mikro plastiklerin insan sağlığı üzerindeki etkisi ise bu uluslararası toplantının önemli tartışma konularından birini oluşturuyor.

UNEP raporuna göre, insanlık artık yılda 430 milyon tondan fazla plastik üretiyor. Bunların üçte ikisini kısa süre sonra atık haline gelen, okyanusları dolduran ve sıklıkla insanların daha sonra besin zincirine giren kısa ömürlü ürünler oluşturuyor.

BM üyelerinin üçte ikisi geçen yıl 2024 yılına kadar plastik kirliğinin düşürülmesi için uluslararası bağlayıcı bir sözleşme hazırlanması konusunda geçen yıl mart ayında anlaşmıştı.

Paris’te görüşmelerini ana konularından birisi bu sözleşmenin artık yazılımına geçmek olacak.

Plastik atıkların geri dönüştürülmesi de yine tartışmaya açılan konular arasında yer alıyor.

KÜRESEL OLARAK GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEN PLASTİK ATIKLARIN PAYI
OECD’ye göre, küresel olarak geri dönüştürülen plastik atıkların payının 2060 yılına kadar yüzde 17’ye çıkması bekleniyor.

Dünyada plastik kirliliğini ortadan kaldırmayı hedefleyen uluslararası anlaşmaya gelecek yılın sonunda varılması hedefleniyor.

Plastik Kirliliği Konusunda Hükümetler Arası Müzakere Komitesi Başkanı Gustavo Meza-Cuadra Velasquez, katıldığı basın toplantısında yaptığı açıklamada, plastik kirliliği konusunda kaybedecek zamanın olmadığını ve hızlıca harekete geçilmesi gerektiğini vurgulayarak “Plastikler çevremiz ve sağlığımız için giderek daha ciddi bir sorun teşkil ediyor.” dedi.

ULUSLARARASI SÖZLEŞME NE ZAMAN HAZIRLANACAK?
Müzakerelerin, Uruguay’ın Punta del Este kentinde 2022’de düzenlenen ilk faslında anlaşmanın oluşturulması için ciddi kararlar alındığını kaydeden Meza-Cuadra Velasquez, Komite’nin sekretaryasının anlaşmaya eklenebilecek seçeneklerin olduğu belgeyi hazırladığını belirtti.

Komite Başkanı, bu çalışma haftasının amacının, anlaşmaya dahil edilmesi gereken unsurların neler olduğunu bilmek ve bu belge temelinde müzakereleri başlatmak olduğunu ifade etti.

İlk toplantıda katılımcıların görüşlerinin dinlendiğini kaydeden Meza-Cuadra Velasquez, artık tarafların aynı fikre yöneldiği alanların belirlenmesi gerektiğini ifade etti.

Meza-Cuadra Velasquez, Paris’teki müzakere faslının ardından anlaşmaya varmak için 3 müzakere faslı kaldığını anımsattı.

Birleşmiş Milletler Çevre Meclisi (UNEA), 2022’de Kenya’nın başkenti Nairobi’de, dünyadaki plastik kirliliğini ortadan kaldırmayı amaçlayan uluslararası bağlayıcı bir anlaşmanın 2024 sonu itibarıyla imzaya açılmasını öngören kararı kabul etmişti.

Anlaşma, plastik ürünlerin üretimden dönüşüme tüm sürecinin kontrol edilebilmesini ve çevre kirliliğine yol açmasının önlenmesini amaçlıyor.

Söz konusu anlaşmaya varılması amacıyla 5 müzakere faslı düzenlenmesi kararlaştırılmıştı. İlk müzakere faslı 2022’de Uruguay’da yapılırken ikinci müzakere faslı Paris’te düzenlenmesi kararlaştırılmıştı.

Kaynak: AFP, AP