ABD’de Temsilciler Meclisi’nde bir grup Demokrat ve Cumhuriyetçi milletvekili, Biden hükümetine Tayvan için yeni bir askeri yardım programı oluşturma yetkisi verecek bir yasa tasarısını kongreye sundu. 1940’larda ABD’nin İkinci Dünya Savaşı sırasında müttefik güçleri silahlandırmasına izin veren “Ödünç Verme ve Kiralama Kanunu”ndan modellenen tasarı, yakın zamanda Ukrayna’ya silah tedarikini artırmak için kabul edilen yasayla benzer yapıda.

Temsilciler Meclisi’nde Michelle Steel ve Jimmy Panetta, Senato’daysa Marsha Blackburn tarafından sunulan “Tayvan Demokrasi Savunma Ödünç Verme ve Kiralama Yasası”, ABD Başkanı’na Tayvan’a 12 yıllık bir süre boyunca ödeyeceği silah ve askeri teçhizatı ödünç verme veya kiralama yetkisi vermeyi öngörüyor.

Yasayı Senato’ya sunanlardan Blackburn konuyla ilgili, “Tayvan, Hint-Pasifik bölgesindeki en büyük ortağımızdır ve onların egemenliğinin devam etmesi Yeni Kötülük Ekseni’ne meydan okumak için esastır” dedi.

ABD Tayvan’a askeri yardım sağlıyor, ancak bu yasanın geçmesi, ABD’nin Kiev’e yardım için uygulamaya koyduğu yasa gibi tüm sınırları kaldıracak. 1941’de kabul edilen orijinal Ödünç Verme ve Kiralama Kanunu, ABD’nin resmen savaşa girmeden İngiltere, Fransa ve SSCB’ye silah sağlamasına izin verdi. Müttefikler bu yardım için ödeme yapmazken, ABD bunun yerine ordusu için üs kiralamayı kabul etti.

TAYVAN GERİLİMİ
Söz konusu tasarı ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret edip etmeyeceğine ilişkin belirsizlik sürerken gündeme geldi.

ABD Başkanı Biden, Mayıs ayında ABD’nin, ada üzerinde on yıllardır süren stratejik belirsizliği bozan bir açıklamaya imza atarak “Tayvan’ın olası bir Çin işgaline uğramasını önlemek için” askeri eylemde bulunacağını belirtti. Biden’ın danışmanlarından daha sonra gelen dolaylı açıklamalarla bu sözlerden geri adım atılırken, Pelosi’nin gezi rotasının ısrarla açıklanmaması bu tartışmayı tekrar alevlendirdi. Eğer Pelosi Tayvan’a ayak basarsa 1997’den beri adayı ziyaret eden en üst düzey ABD’li yetkili olacak.

ABD Tayvan’ı resmi olarak tanımıyor ancak fiilen adayla kurduğu ilişki başat gerilim unsuru haline gelmiş durumda. 1970’lerden bu yana Washington, Çin’in Tayvan üzerindeki egemenliğini tanımış ve Çin Halk Cumhuriyeti’ni tek Çin devleti olarak gördüğünü beyan etmişti.

Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, Çarşamba günü Biden’la yaptığı görüşmede ABD’yi “ateşle oynayan eninde sonunda kendisini yakar” sözleriyle uyarmıştı. Görüşmenin ardından hem Çin de hem de Tayvan askeri tatbikatlar düzenledi.