Kıbrıs’ın güneyinde küçük ve büyük baş hayvancılar ile peynir üreticileri arasında, hellimin üretimi konusunda var olan uzlaşmazlığın dün gerçekleştirilen beş saatlik toplantıda aşıldığı, Menşe İsmi Korumalı Ürün (MİK) ibareli hellimin üretilmesine hemen başlanılacağı bildirildi.

Fileleftheros gazetesi: “MİK’li Hellimde Toplu Üretim – Büyük Peynir Fabrikaları Kontrol Sistemine Hazır” başlıkları altında verdiği haberinde, hellimin Menşei İsmi Korumalı Ürün (MİK) standartlarına uygun üretilmesi konusunda dün gerçekleştirilen toplantıda uzlaşı sağlandığını yazdı.

HELLİMDE KULLANILACAK KÜÇÜK BAŞ HAYVAN SÜTÜ YÜZDE 10 ORANINDA KALACAK

Gazete, Kıbrıslı Rum Lider Nikos Anastasiadis’in başkanlığında gerçekleştirilen ve yaklaşık beş saat süren toplantıda, küçükbaş ve büyükbaş hayvan üreticileri ile peynir üreticilerinin en nihayetinde uzlaşıya vardıklarını, uzlaşıda en büyük rolü ise, hellimde kullanılacak küçük baş hayvan sütünün yüzde 10 oranında kalmasını kabul eden küçükbaş hayvancıların üstlendiğini aktardı.

Habere göre hellimde varılan uzlaşı şu şekilde:

“1. Hellimi MİK olarak düzenleyen Tüzüğe ve kanunlara tam olarak uyulması.

2. Tüm peynir fabrikalarının MİK’e uygun hellim üretildiğini doğrulayacak kontrol sistemine kayıt olmaları.

3. Kıbrıs’ta yaşayan tüm inek cinslerinin sütlerinin kullanılabileceği ve çeşitli şekil ve büyüklüklerde üretilebilecek hellimlerin MİK olarak doğrulanması için MİK’in önemli kriterlerinin değiştirilmesi adına hemen harekete geçilmesi.

4. MİK tüzüğü ve dosyası aleyhine açılan tüm davaların geri çekilmesi.

5. Katlanmış, burger, block ve slice da MİK hellimi olarak sayılacak

6. MİK sürecinden geçmemiş ancak hellim adını taşıyan tüm ürünlerin halli için Ağustos ayı sonuna kadar süre tanınacak.

7. Küçükbaş hayvan sütünün litre fiyatına 1 Ağustos 2022 tarihinden itibaren 30 sent (ilk 6 aylık sürede devlet tarafından da 10 sent daha) artış yapılması. Sütün net alış fiyatı kalite kriterleri çerçevesinde belirlenecek.

8. Peynir üreticileri, üretilen tüm koyun ve keçi sütünü bu belirlenen fiyat aralığında satın alacaklarını taahhüt ettiler.

9. Geçiş döneminin 2029 yılına kadar uzatılması için çaba sarf edilecek.

10. Hayvan başına süt üretiminin arttırılması amacıyla tüm hayvanların genetik iyileştirilmesinin sağlanmasına bilimsel/araştırma desteklerinin aşamalı olarak verilmesi.

11. Enerji, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’nın, MİK kriterleri karşılanmadan “Kıbrıs Izgara Beyaz Peynirinin” pazarda ileriye götürülmesi için destek vermesi”.

Gazete, MİK’e uygun hellimde kullanılacak küçükbaş hayvan sütünün miktarının ise, 2029 yılında en az yüzde 50 olacak şekilde her yıl yüzde 5 oranında arttırılmasının da kararlaştırıldığını, sadece bu yıl Eylül-Aralık aylarını kapsayacak şekilde, en düşük oranı yüzde 20’den 10’a düşürecek bir kararname yayınlanacağını belirtti.

KADİS: İHRACATIN YÜZDE 70’İNİ YAPAN BÜYÜK ÜRETİM FABRİKALARI, MİK KONTROL SİSTEMİNDE DAHİL OLMADI

Bu anlaşma ve ilgili kararların 2024 yılında yeniden değerlendirileceklerini de vurgulayan gazete, Kıbrıs Rum Tarım Bakanı Kostas Kadis’in toplantı sonrasında yaptığı açıklamalara da geniş yer verdi.

Kadis açıklamasında özetle, peynir üreticilerinin Temmuz sonuna kadar MİK’e tam uygun hellim üretimine geçmelerinin beklendiğini belirtirken, hellim ihracatının yüzde 70’ini yapan büyük üretim fabrikalarının henüz MİK kontrol sistemine dahil olmadıklarını ifade etti.

32 fabrikanın kontrol sistemine dahil olduklarını ve MİK’e uygun üretim gerçekleştirdiklerini vurgulayan Kadis, kontrolden sorumlu “Bureau Veritas” şirketinin ise, kontrol taleplerini karşılayabilmek adına yaz tatilinde olan personelini geri çağırdığını sözlerine ekledi.

Politis gazetesi ise haberinde anlaşmaya geniş yer verirken, anlaşmaya uymayan üreticilerin iki yıla kadar hapis ve 90 bin Euro para cezasıyla karşı karşıya kalabileceklerini yazdı.

Diğer gazeteler ise konuya ilişkin haberlerini şu başlıklarla yansıttılar:

Alithia: “ Hellim İzinlerinin Geri Çekilmesi – Bureau Veritas Temmuz Sonu Ağustos Başında Kontrollere Başlamaya Çağırıldı”.

Haravgi: “MİK Hellimi Konusunda Peynir Üreticileri ve Süt Üreticileri Anlaştı”.