Kıbrıs’a 1 milyar Euro’yu aşan destek
AB Uyum Politikası: 2021-2027 dönemi ekonomik ve sosyal kalkınma ve adil bir yeşil geçiş için Kıbrıs’a 1 milyar Euro’yu aşan destek sağlanıyor.
AB, Ortaklık Anlaşmasının, tek operasyonel programın ve Kıbrıs için Adil Geçiş Planının bugün kabul edilmesinin ardından, Kıbrıs’a 1 milyar Euro’yu aşan yatırım yapacak. Ortaklık Anlaşması, Kıbrıs’ın ekonomik, sosyal ve bölgesel uyumu, yeşil ve dijital geçişi, rekabetçi, sosyal açıdan kapsayıcı ve sürdürülebilir bir büyüme modelinin geliştirilmesi için yatırım stratejisini ortaya koyuyor. Adil Geçiş Planı aynı zamanda enerji ve iklim geçişinin yerel ekonomi ve toplum üzerindeki etkisini hafifletecek.
Kıbrıs, Avrupa Bölgesel ve Kalkınma Fonu (ERDF), Uyum Fonu, Adil Geçiş Fonu (JTF) ve Avrupa Sosyal Fonu Plus (ESF+) için Uyum Politikası programı için onay alan ilk ülkedir.
Yeşil ve dijital bir ekonomi
ERDF’den sağlanan 387 milyon Euro, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji yatırımları ve Avrupa Yeşil Anlaşmasına uygun olarak karbon emisyonlarının azaltılması yoluyla yeşil geçiş kapsamında harcanacak.
Önemli yatırımlar, döngüsel ve sürdürülebilir ekonominin geliştirilmesine, yerel biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve iklim değişikliğine ve sel ve orman yangınları gibi ilgili olaylara uyum sağlamaya odaklanacak.
Kıbrıs ayrıca, rekabet gücünü artırmak ve küçük ve orta ölçekli işletmelerinin dijitalleşmesini geliştirmek ve ulusal araştırma ve yenilik sistemlerini iş dünyası ile birleştirmeye 147 milyar Euro bütçe ayıracak. Bu yatırımlar sayesinde ülke, 885’i araştırma ve 133.000 yeni kamu dijital hizmetleri kullanıcısı olmak üzere 2485’in üzerinde yeni istihdam yaratmayı hedefliyor.
Adil bir yeşil geçiş için destek
101 milyon Euro’luk özel bir bütçeye sahip olan JTF, Kıbrıs’a 2030 ve 2050 hedeflerine yönelik enerji geçiş sürecinde yardımcı olacak. JTF’den yapılacak yatırımlar, depolama teknolojilerine ve yenilenebilir enerjiye geçişe olanak sağlamak için enerji iletim ve dağıtım sistemlerini güçlendirecek. JTF ayrıca KOBİ’lerin yeni teknolojileri uygulamalarına ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını artırmalarına yönelik önlemleri de destekleyecek. Ayrıca, Lefkoşa’da bir Yeşil Mesleki Okulun oluşturulması da dahil olmak üzere eğitim ve öğretim faaliyetleri yoluyla insan kaynağını da güçlendirecek.
Söz konusu Yeşil Mesleki Okul aynı zamanda gençleri yeşil teknolojiler ve beceriler konusunda eğitmek için beceri geliştirme ve yeniden beceri kazandırma sağlayarak ülkenin mevcut Orta Mesleki Eğitimindeki boşluğu dolduracak.
Sosyal açıdan kapsayıcı ekonomik kalkınma
ESF+ kapsamında 222 milyon €, işgücü piyasasını ve beceri gelişimini destekleyecek ve ülkedeki sosyal uyumu güçlendirecek.
Yatırımlar, gençlik desteğini güçlendirmeyi, eğitim ve öğretimin yeniden yapılandırılmasının işgücü piyasasına uygunluğunun artırılmasını, sosyal refah hizmetleri ve sosyal dışlanma ile mücadeleyi amaçlayan geniş kapsamlı reformları ve eylemleri hedefleyecek ve sosyal dışlanma ile mücadele için 87 milyon €’luk önemli bir bütçe tahsisi yapacak. Bu, Kıbrıs’ın Avrupa Sosyal Haklar Sütunu kapsamındaki 2030 hedeflerine, yani istihdamın (%74,9’dan %80’e) ve yıllık yetişkin eğitimine katılımın (%44.8’den %61’e) artırılmasına ve yoksulluğun (10 000 kişi) azaltılmasına katkıda bulunacak.
Başlıca girişimler gençlerin istihdam edilebilirliğini, kamu istihdam hizmetlerinin modernizasyonunu ve teknik mesleki eğitim ve öğretimin gelişimine destek sağlayacak. Örneğin, gençlere destek, ALMA yenilikçi girişimi (Aim Learn Master Achieve) ve 5 milyon €’luk bir bütçe tahsisi ile genç NEET’ler için bireysel öğrenme hesapları aracılığıyla genişletilecek.
Bu önlemler iş arayan 3440 kişiyi hedef alırken, 1000 kişi eğitim kurslarını tamamlayacak. Ayrıca 40’a yakın okul da eğitim ve entegrasyon eylemlerinden yararlanacak. En savunmasız ve hassas durumdaki 144.000 ihtiyaçlı çocuğa gıda yardımı yapılacak.
Sürdürülebilir balıkçılık
Avrupa Deniz Balıkçılığı ve Su Ürünleri Fonu’ndan sağlanan 38.3 milyon €, sürdürülebilir balıkçılığı ve sudaki biyolojik kaynakların restorasyonunu ve korunmasını, sürdürülebilir su ürünleri yetiştiriciliğini ve yerel kıyı balıkçılığı topluluklarının gelişimini ve uluslararası okyanus yönetişiminin uygulanmasını teşvik edecek.
Komisyon üyeleri şunları söyledi:
Uyum ve Reformlardan Sorumlu Komisyon Üyesi Elisa Ferreira şunları söyledi: “Uyum Politikası yatırımları Kıbrıs ekonomisini güçlendirecek, rekabet gücünü artıracak ve özellikle sosyal ve çevresel sorunlarla mücadeleye odaklanarak yerel iş faaliyetlerinin çeşitliliğini artıracak. Uyum Politikası finansmanı, Kıbrıs vatandaşlarının yaşam kalitesini artıracak.”
İstihdam ve Sosyal Haklardan Sorumlu Komisyon Üyesi Nicolas Schmit şunları ekledi: “Kıbrıs ile Ortaklık Anlaşması istihdamı artırmak için gençlere eğitim desteği ve eğitim sağlamayı amaçlıyor. Ayrıca Kıbrıs, dezavantajlı insan gruplarının istihdam edilebilirliğini iyileştirmek için, onların işgücü piyasasına ve genel olarak topluma entegrasyonlarını geliştirecek sosyal eylemler oluşturacak. Kıbrıs bugün, vatandaşlarının yaşam ve çalışma koşullarını Avrupa Sosyal Haklar Sütunu doğrultusunda iyileştirmeye yönelik bir adım atıyor.”
Çevre, Okyanuslar ve Balıkçılıktan Sorumlu Komisyon Üyesi Virginijus Sinkevičius şunları söyledi: “Akdeniz Üye Devletleri için mavi ekonominin sürdürülebilir gelişimi, desteğe ihtiyaç duyan çok önemli bir konudur. Bu Ortaklık Anlaşması, balıkçılık ve su ürünleri sektörlerinin yeşil ve dijital geçişini destekleyerek Kıbrıs’ta balıkçılık, su ürünleri yetiştiriciliği, denizcilik ve kıyı faaliyetlerinin sürdürülebilir gelişimi için elverişli koşullar yaratacak. Ayrıca Kıbrıs kıyı topluluklarında mavi ekonomi için alternatif çözümler sunuyor ve Doğu Akdeniz’de okyanusun uluslararası yönetimine katkıda bulunuyor.”
Kısa bilgi
Ortaklık Anlaşması, sahada uygulamanın önünü açıyor ve 2 programı (bugün kabul edilen Uyum Politikası Programı ‘Thalia 201-27’ ve EMFAF programı) ve (sınır ötesi işbirliği ile ilgili) 4 INTERREG programını kapsıyor. Ayrıca, iklim geçişinden en olumsuz etkilenen alanlarda Adil Geçiş Fonu’nun uygunluğunu ve uygulamasını belirliyor.
Ortaklık Anlaşması ayrıca, Kıbrıs’ın Uyum Politikası fonlarının İyileşme ve Dayanıklılık Kolaylığı ile koordineli kullanımına olan güçlü bağlılığını yansıtıyor.
Her Üye Devlet, Uyum politikası kapsamında ve Komisyon ile işbirliği içinde, Çok Yıllı Mali Çerçeve sırasında Uyum Politikası fonlarından ve EMFAF’tan yatırımları programlamak için stratejik bir belge olan bir Ortaklık Anlaşması hazırlar. Üye Devlet tarafından belirlenen strateji ve yatırım önceliklerini ortaya koyarak AB önceliklerine odaklanır ve her bir program için gösterge niteliğindeki yıllık mali tahsis dahil olmak üzere, sahada uygulanmak üzere ulusal ve bölgesel programların bir listesini sunar.
Kıbrıs ile Ortaklık Anlaşması, Yunanistan, Almanya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Litvanya, Finlandiya, Danimarka, Fransa, İsveç, Hollanda, Polonya ve Bulgaristan’dan sonra kabul edilen 13. anlaşmadır.
JTF, iklim açısından nötr bir ekonomiye geçişten en çok etkilenen bölgeleri destekliyor. Bu bölgelerin belirlenmesi, Bölgesel Adil Geçiş Planlarında belirtiliyor ve 2021-2027 Ortaklık Anlaşmaları ve ilgili programların müzakereleri çerçevesinde Komisyon ile diyalog yoluyla yürütülüyor. Yerel ortaklarla yakın istişare içinde geliştirilen Planlar, her bölgede yaşanan sorunların yanı sıra 2030 yılına kadar karşılanacak kalkınma ihtiyaçları ve hedeflerini ortaya koyuyor. Ayrıca, belirli yönetişim mekanizmalarıyla birlikte öngörülen operasyon türlerini de tanımlıyor.
Planların onaylanması, Adil Geçiş Mekanizmasının (JTM) diğer iki ayağı kapsamında InvestEU kapsamında bir adil geçiş planı ve Komisyon hibelerini Avrupa Yatırım Bankası kredileriyle birleştiren Adil Geçiş için Kamu Sektörü Kredi Kolaylığı olarak tahsisli finansmana kapı açıyor.
Komisyon, Kıbrıslı Yetkililerin talebi üzerine, TJTP’lerin hazırlanması için özel olarak hazırlanmış teknik uzmanlık desteği sağladı. Destek, geçişin sosyal, ekonomik ve çevresel etkisinin analizi ve değerlendirmesinin yanı sıra Kıbrıs’ta adil geçişi sağlamak için bir eylem planını içeriyordu. Destek, DG REFORM kapsamında Teknik Destek Aracı tarafından sağlandı.
Daha fazla bilgi için
2021-2027 uzun dönemli AB bütçesi & NextGenerationEU
AB Uyum politikası yasama paketi 2021-2027 ile ilgili Sorular ve Cevaplar
Her Üye Devlet için Uyum politikası yardımlarının dökümü
2021-2027 Ortaklık Anlaşmaları
Uygun bölgelerin haritası ile Adil Geçişi Platformu