Türkiye ziyaretinde KKTC’nin ‘Serbest Bölge’ ilan edilmesi yönündeki çalışmayı Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a sunduğunu açıklayan Başbakan Ersan Saner’e tepkiler yükselmeye başladı. Saner’in ülkede ciddi bir sistem değişikliği getirecek bu çalışmayı siyasi partiler, sendikalar, meslek örgütleri ve üniversitelerden habersiz hazırlaması ciddiyetsizlik olarak değerlendirildi. Bugün Kıbrıs’a değerlendirmelerde bulunan Ekonomi ve Maliye eski bakanı Onur Borman, meselenin bu şekilde ele alınamayacağını, ülkenin geleceğini etkileyecek bu adımın gerçekleşmesi için altının doldurulması gerektiğini aksi takdirde kayıt dışılığın, silah kaçakçılığın ve daha birçok suçun artacağı tespitinde bulundu. Borman’ın gazetemize yaptığı açıklamalar şöyle:

BU TOPLUMUN BAŞKA MAKAMLARI DA VARDIR
“Başbakan Ersan Saner, KKTC Serbest Bölge olacak dedi. Singapur filan dedi. Serbest Bölge olacak da altı nedir, nasıl doldurulmuştur altı? Böyle bir sistem değişikliği olacaksa bu toplumun başka makamları da vardır. Siyasi partileri vardır, sivil toplum örgütleri vardır, kamuoyu vardır. Meslek kuruluşları, üniversiteler vardır. Hiçbiriyle görüşmeyip KKTC Serbest Bölge olacak demek ne anlama geliyor. Murat edilen nedir?”

VERGİLERDEN MUAF, KAYIT DIŞI
“Serbest Bölge dediğinizde her şeyi kapsayabilir. Hangi anlamda istiyor bunu? Tamamen vergilerden muaf, her türlü kayıt dışılığın ülkeye gelişine imkan verecek bir Serbest Bölge mi? Zaten toplum serbestlikten dolayı kayıt dışılıktan dolayı yeterince huzursuz. Böyle bir ortamda böyle bir teklifin tek başına ortaya konmasını, tepeden inmesini bu ülkeye 40 sene hizmet vermiş biri olarak çok yadırgadım.”

BAŞBAKAN DİKTATÖR MÜ?
“Başbakan diktatör mü? Demokratik bir ortamdayız. Anayasamız öyle. Bir azınlık hükümetinin başbakanın herhangi bir siyasal parti ile istişare kurmadan, niyetinin ne olduğunu ortaya koymadan bu fikri ortaya atmasını yadırgıyorum.
Bu kadar ciddiyetsizlik görmedim. Söylediğinizin arkasında olacaksınız ve altı da dolu olacak. Hangi yasalar kalkacak? Yüzde 50’den fazla oranda KKTC’de kayıt dışılık almış başını gidiyor. Daha da mı kayıt dışılığı getirecek? Burada bir anarşi mi yaratmak isteniyor, bunu topluma izahat etmek zorundadır.”

SERBESTLİKTEN NE ANLIYOR?
“Kanunları mı kaldıracak ortadan, vergi yasalarını mı kaldıracak? Kayıt dışılığı mı çoğaltacak yoksa adada her türlü gayrı resmi işlerin yapılması için ortam mı yaratacak. Bunu izah etmesi lazım. Serbestlik olan yerde anarşi olur. Sosyal devletin Anayasası var. Devlet olmak ciddi bir iştir. Anayasayı da mı ortadan kaldıracaklar? Yüzde onluk, yüzde ellilik, yüzde yüzlük gibi serbestlik oranları var. Bizim ülkemizde hangisi olacak?”

ÖZAL ZAMANINDA REDDETTİK
“Turgut Özal 1986’da bu öneriyi getirdiğinde öneri kamuoyu tarafından da siyasi partiler tarafından da reddedilmişti. Bize önerilen; sendikalar kalksın, birçok yasalar kaldırılsın, vergi yasaları kaldırılsındı. Denktaş bile sormuştu, “vergi kaldırıcınca devlet nasıl kazanacak” diye. Özal da “biz size veririz” demişti. Burada her türlü silah kaçakçılığı da dahil yapılabilecek bir ortam yaratılacak, limanlar gümrükler serbest olacak. Belli kişiler Kıbrıs üzerinde trilyonlar kazanacak halk da burada ayak altında ezilecek öyle mi? Bunu izah etmesi lazım. Bir şeyi söylerken düşünerek konuşması gerekir.”

SERBEST BÖLGE NE DEMEK?
Genel olarak Serbest Bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sanayi ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir.