Guyana Devlet Başkanı Ali, köle tacirlerinin torunlarından tazminat talep etti
Guyana Devlet Başkanı İrfaan Ali, "Transatlantik köle ticaretinden kâr elde eden köle tüccarlarının torunlarını" sert bir dille eleştirerek yeni nesillere tazminat ödemeleri gerektiğini söyledi.
Ali, 19. yüzyılda Guyana’da şeker ve kahve yetiştiren İskoçyalı John Gladstone’un torunları tarafından planlanan resmi özür açıklaması öncesinde konuşarak özrün aynı zamanda tazminat ve onarıcı adalet konularını da içermesi gerektiğini söyledi
Güney Amerika ülkesinin lideri ayrıca köle ticaretine karışanların ölümlerinin ardından insanlığa karşı suçlarla yargılanmasını da önerdi.
Başkan, ailenin “geçmişin günahlarını” kabul etme planlarını memnuniyetle karşılarken, bunun aynı zamanda “Afrika’daki köleleştirmenin ve Guyana’daki sözleşmeli çalışmanın zalim doğasının kabulü ve adaletin yolunu açan bir pişmanlık eylemi” anlamına geldiğini söyledi. Gladstone ailesi, Afrika’daki köleleştirmeden ve ataları John Gladstone’un Demerara ve diğer tarlalardaki sözleşmeli kölelerden kazanç sağladığını itiraf etti.
Gladstone, 19. yüzyılda İngiltere başbakanlığı yapan William Ewart Gladstone’un babasıydı ve yüzlerce köle karşılığında 100 bin poundun üzerinde kazanç elde etmişti.
Ailenin altı üyesinin Guyana Üniversitesi’nde yapılacak kısa bir törene katılmak üzere ülkeye gitmesi planlanıyor. Burada John Gladstone’un o zamanlar İngiliz Guyanası olan bölgede oynadığı rolden dolayı resmen özür dilenecek.
Guyana ve Jamaika’da uzaktan sahip olduğu plantasyonlarda 2 bin 500’den fazla köle çalıştıran Gladstone, Guyana’ya veya Batı Hint Adaları’na hiç ayak basmadı, ancak 1823 yılında Guyana’nın doğu kıyısındaki Success Village plantasyonunda meşhur köle isyanı patlak verdiğinde o bölgeden sorumluydu.
Tarihsel kayıtlar, sömürgecilerin iki günlük isyanı bastırırken isyan etmeyi düşünen kölelere ibret olması için yüzlerce kölenin öldürüldüğünü ve kafalarının kesilip başkent Georgetown’a kadar direklere dizildiğini gösteriyor.
Tazminat talebini dile getiren Ali, Karayip Ticaret Bloğu üyelerinin tazminat ödemesi yönündeki taleplerinin de yoğunlaştığını kaydetti. Ali, tazminatların tarihsel yanlışları düzeltmeye yönelik bir taahhüt olduğunu savundu.
Geçmişte aralarında Hollanda’nın da olduğu birkaç ülke köle ticaretindeki rolleri nedeniyle özür diledi.