Bugün Kıbrıs

Kıbrıslı Türklerin yeni toplum lideri Tufan Erhürman’ı seçim zaferinin ardından tebrik etmek için arayan Kıbrıslı Rum lider Nikos Hristodulidis’in telefonda, “Tarih yazabiliriz” dediği belirtildi. Güney basınına göre bu ifade, yeni dönemin motivasyon cümlesi olarak öne çıktı. Ancak bugün itibarıyla iki liderin müzakerelere nasıl başlanacağı konusunda aynı pencereden bakmadığı görülüyor.

LİDERLER ÇALIŞMALARA BAŞLADI: HOLGUIN TEMASLARA GELİYOR
Ara bölgede yapılan ilk görüşmenin ardından süreç hızlandı. BM Genel Sekreteri’nin kişisel temsilcisi Maria Angela Holguin, 4 Aralık’ta adaya geliyor. Holguin 5 Aralık’ta Erhürman, 6 Aralık’ta Hristodulidis ile ayrı ayrı görüşecek. Ardından iki liderle ortak bir toplantı yapılması planlanıyor.

Bu arada müzakereciler Menelaos Menelaou ile Mehmet Dana temaslara resmen başladı. İlk görevleri, liderlerin Holguin’le yapacağı üçlü toplantının hazırlığını yapmak. Bu adım, yıllardır kapalı kalan teknik kanalların yeniden çalışmaya başlaması açısından kritik önem taşıyor.

Holguin ayrıca temaslarının hemen ardından Atina ve Ankara’ya giderek Yunanistan ve Türkiye dışişleri bakanlarıyla görüşecek. AB temsilcisi Johannes Hahn da önümüzdeki günlerde Kıbrıs’ta olacak.

Tüm bu diplomatik trafik, yıl bitmeden genişletilmiş bir toplantı yapılması hedefinin canlı olduğunu gösteriyor.

İKI LİDER, İKİ FARKLI BAŞLANGIÇ FORMÜLÜ
Görüşmelerin yeniden başlaması konusunda iki taraf da istekli olsa da, nasıl başlanacağı temel anlaşmazlık noktası olarak öne çıkıyor.

ERHÜRMAN’IN POZİSYONU: ÖNCE YÖNTEM, SONRA ÖZ
• Kapsamlı müzakereler başlamadan dört maddelik bir metodoloji üzerinde ön anlaşma.
• 5+1 toplantısına “boş elle” değil, somut ilerleme ile gitmek.

Erhürman, sürecin dağılmaması için “başlarken netlik” istiyor. Yöntem belirlenmeden özlü müzakerenin yeniden çıkmaza gireceği görüşünde.

HRİSTODULİDİS’İN POZISYONU: DOĞRUDAN ÖZLÜ MÜZAKEREYE DÖNÜŞ
• Sürecin Crans-Montana’da kaldığı yerden devam etmesi.
• Müzakere müktesebatına bağlılık.
• Siyasi eşitlik ve daha önce varılmış tüm yakınlaşmaların korunması.

Hristodulidis, metodoloji tartışmasının zaman kaybı olacağını düşünüyor ve doğrudan ana konulara girilmesini savunuyor.

SONUÇ: TARİH YAZMAK İÇİN AYNI YÖNE YÜRÜMEK ŞART
İki liderin motivasyonu yüksek olsa da başlangıç formülündeki fark hala ciddi bir engel.
Holguin’in temasları, müzakerecilerin yeniden devreye girmesi ve Aralık ayında yapılacak ortak toplantı, tarafların pozisyonlarını yakınlaştırıp yakınlaştıramayacağının ilk testi olacak.

Her iki taraf da “tarih yazmak” istiyor; ancak bunun için aynı hedefe aynı yönden yürümeleri gerekecek.