Bugün Kıbrıs

CUMHURİYETİ TOPLUMLAR KURMADI
Kızılyürek, 1960 Cumhuriyeti’nin yaygın anlatının aksine iki toplumun ortak iradesiyle varılan bir anlaşmayla değil, Türkiye ile Yunanistan arasında Zürih’te varılan uzlaşıyla kurulduğunu hatırlatıyor. Kıbrıslı Türk ve Rum temsilcileri sadece Londra’da imza için bir araya getirildi.

NİHAT ERİM’İN TARİHİ YORUMU
Dönemin kritik isimlerinden, Başbakanlık Kıbrıs Danışmanı Prof. Nihat Erim’in sözlerini aktaran Kızılyürek, bu kuruluşun Türkiye açısından tarihi bir dönüş olduğuna işaret ediyor. Ancak aynı sözler, Kıbrıslı Türkler açısından “simgesel haklar” ile “gerçek yönetime ortaklık” arasındaki farkı da ortaya koyuyor.

YASAMA-YÜRÜTME-YARGI
Kıbrıslı Türklerin Cumhuriyet’teki eşitliği, Kızılyürek’e göre yalnızca dört yasayla sınırlıydı. Yargıda denge kurulsa da yürütmede Türk tarafının karar süreçlerine etkisi son derece kısıtlıydı. Cemaat Meclislerinin yetkisi ise dar bir otonomi alanını aşmıyordu.

FEDERAL ÇÖZÜMÜN FARKI
Federal çözüm, Kıbrıslı Türklere ilk kez gerçek siyasi eşitlik, kendi bölgelerinde iç egemenlik, federal yürütmede ortaklık ve tüm kararlara etkin katılım sağlıyor. 1960 modelinin sunamadığı tam güvence altına alınmış bir ortaklık.

EGEMEN EŞİTLİK ELEŞTİRİSİ
Makalenin en kritik bölümü ise güncel tartışmalara yönelik uyarı niteliğinde. Kızılyürek, Ankara ve bazı yerel siyasi aktörler tarafından dillendirilen “egemen eşitlik” talebinin, Kıbrıslı Türklerin gerçek ve somut kazanımlarını yok ettiğini belirtiyor.

ŞU İFADELER DİKKAT ÇEKİCİ:
Kızılyürek makalesine şu sözlerle son verdi: “1960’ın güçler dengesi Kıbrıslı Türklere azınlık konumuna düşmekten kurtulup sınırlı siyasi eşitlik bahşetti, 1974’te değişen güçler dengesi de federal bir devlette siyasi eşit toplum olma imkanını bahşetti ama bundan ötesi yoktur.”

Kızılyürek’in köşe yazısı bugunkibris.com‘da