Bugün Kıbrıs

“ABD VE NATO ‘GARANTİLİ BAĞIMSIZLIK’ İSTEDİ”
1950’lerin sonunda Enosis ve Taksim çıkmazında sıkışan taraflar, “bağımsız devlet” fikrine yöneldi. Türkiye, bu bağımsızlığın garanti altına alınmasını istedi. ABD Başkanı Eisenhower ve NATO Genel Sekreteri Spaak da “garantili bağımsızlık” modelini destekledi; amaç Kıbrıs’ta komünist bir düzeni önlemekti.

GARANTÖRLÜK: HAK DEĞİL, YÜKÜMLÜLÜK
1960’ta imzalanan Garanti Antlaşması, Kıbrıs’ın herhangi bir ülkeye katılmasını veya bölünmesini yasaklıyor. Türkiye, Yunanistan ve Birleşik Krallık, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin toprak bütünlüğünü “tanıma ve koruma” sorumluluğu taşıyor. Kızılyürek, bu hükmün hak değil, yükümlülük getirdiğini, hiçbir garantörün tek taraflı müdahale hakkı olmadığını söyledi.

“YENİ BİR DÜZEN KURMAK İHLALDİR”
Kızılyürek’e göre antlaşmanın tüm tarafları yükümlülüklerini ihlal etti. Rumlar 1963’te anayasal düzeni bozdu, Yunanistan 1974 darbesiyle Enosis’i denedi.
Birleşik Krallık sorumluluğunu yerine getirmedi. Türkiye ise bozulan düzeni onarmak yerine adada yeni bir düzen kurdu. Bu nedenle KKTC’nin ilanı da Garanti Antlaşması’na aykırı bulundu.

“GÜVENLİK DEVLETTEN SORULUR”
Kızılyürek, kurulacak federal devlette toplumların güvenliğinin devletin sorumluluğunda olması gerektiğini belirtti: “Yurttaşların güvenliği devletlerden sorulur. En sağlam güvenlik, iyi yönetimdir.”
Garantörlük ise yalnızca Kıbrıs’ın bağımsızlığını ve anayasal düzenini koruma amacıyla sınırlı olmalıdır.

Kızılyürek’in köşe yazısı bugunkibris.com‘da…