Türkiye’nin yeni Deniz Koruma Alanları (DKA), Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) bünyesindeki Hükûmetlerarası Oşinografi Komisyonu’na (IOC) kaydettirilen haritaya işlendi.

T24’ün haberine göre Yunanistan, temmuz ayı sonunda biri İyon Denizi’nde ve diğeri Güney Ege’de iki farklı alanda deniz parkı ilanını duyurmuştu. Dışişleri Bakanlığı, Yunanistan’ın bu planına “Ege ve Akdeniz gibi kapalı ya da yarı kapalı denizlerde tek taraflı tasarruflardan kaçınılması gerekmektedir.

Uluslararası deniz hukuku, söz konusu denizlerde kıyıdaş devletler arasında çevre konuları dahil iş birliğini teşvik etmektedir. Bu bağlamda, ülkemizin Ege Denizi’nde bir kıyıdaş olarak Yunanistan’la iş birliğine her zaman hazır olduğunu hatırlatmak isteriz,” ifadeleriyle tepki göstermişti.

Türkiye’nin Yunanistan’ın deniz parkı ilanlarının ardından kendi deniz parklarını ilan edebileceği söylenmesine karşın, Dışişleri’nden yapılan açıklamayla Türkiye’nin yeni Deniz Koruma Alanları’nı UNESCO bünyesindeki Hükûmetlerarası Oşinografi Komisyonu’na (IOC) kaydettirilen haritaya işlendiği duyuruldu.

Bu alanlar arasında Kuzey Ege ve Fethiye-Kaş arasındaki iki alan dikkat çekerken Ankara’nın çevre denizlerinde başka alanlar için de koruma ilan edeceği öğrenildi. Fethiye-Kaş açıklarında ilan koruma alanı ile birlikte, Türkiye’nin Akdeniz’de koruduğu çevre alanları genişlemiş oldu. Dışişleri kaynakları, deniz koruma alanları ilanının denizlerde seyrüsefer serbestisini etkilemeyeceğini ifade etti.

TÜRKİYE’DEN “TEK TARAFLILIK” AÇIKLAMASI
21 Temmuz’daki ilanına göre Atina, biri İyon Denizi’nde ve diğeri Güney Ege’de iki farklı alanda deniz parkı duyurdu.

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis söz konusu parkların tüm Akdeniz’deki en korunan deniz alanları olacağını söyledi.

Haritalara göre İyon Denizi’nde Mora Yarımadası’nın güneyinden Lefkada Adası’na kadar geniş bir alanda ve Ege Denizi’nin güneyinde, Milos Adası’ndan Koç Baba Adası’na kadar uzanan alanda iki deniz parkı söz konusu.

Ankara, Yunanistan’ın bu adımlarını “tek taraflı” olarak nitelendiriyor ve Atina’yı bu “tek taraflı tasarruflardan” kaçınmaya çağırıyor. Yunanistan’ın 21 Temmuz’daki deniz parkı ilanı kararından hemen sonra yapılan Dışişleri Bakanlığı açıklamasında “Ülkemizin Ege Denizi’nde bir kıyıdaş olarak Yunanistan’la iş birliğine her zaman hazır olduğunu hatırlatmak isteriz,” denildi.

Dışişleri açıklamasında Türkiye’nin deniz alanlarında çevreyi korumaya dair projelerinin de ilerleyen günlerde açıklanacağı ilan edilmişti. Türkiye’nin deniz koruma alanlarıyla ilgili bu son kararı da söz konusu duyurunun ardından gelmiş oldu.

Ankara, konuyla ilgili olarak 7 Aralık 2023’te iki ülke arasında imzalanan Dostane İlişkiler ve İyi Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi’ne işaret etti. Dışişleri Bakanlığı, bildirge kapsamında “sorunların uluslararası hukuk, hakkaniyet ve iyi komşuluk temelinde çözümü için samimi ve kapsamlı bir yaklaşım” çağrısında bulundu.

SAYI ARTABİLİR
Dışişleri Bakanlığı kaynakları, önümüzdeki dönemde deniz koruma alanı sayısının her denizde olmak üzere sayısının artabileceğini söylüyor.

EGE DENİZİ’NDE “HARITA SAVAŞLARI” YENİ DEĞİL
Türkiye ve Yunanistan arasında nisan ayı sonlarında da Deniz Mekânsal Planlama haritaları üzerinden bir gerilim yaşanmıştı.

Atina, yayımladığı Deniz Mekânsal Planlama haritasında Türkiye ile tartışmalı münhasır ekonomik bölge alanlarını da düzenlemiş, iki ülke arasında ihtilaflı olan Meis Adası meselesi bu vesileyle yeniden gündeme gelmişti. Ankara da bu haritaya cevaben bir adım atmış ve Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi (DEHUKAM) tarafından yapılan Deniz Mekânsal Planlama çalışmalarında sona gelindiğini duyurarak bir harita yayımlamıştı.

Dışişleri Bakanlığı, Atina’nın Deniz Mekânsal Planlama haritasını “oldubitti teşebbüsü” olarak nitelendirmiş ve “hiçbir hukukî sonuç doğurmayacağını” savunmuştu. Buna karşılık Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgos Gerapetritis de Türkiye’nin konuyla ilgili pozisyonunun bilindiğinin altını çizerek “Niyetimiz Türk-Yunan diyaloğunu sürdürmektir. Hiçbir komşu ülke ile düşmanca ilişkiler peşinde değiliz,” demişti.