İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin en dikkat çeken projelerinden biri olan ve başarısız sığınmacı başvurularının hızla sonuçlandırılması amacıyla geliştirilen plan, göçmenlerin AB dışındaki bir ülkede işlenmesini öngörüyordu. Ancak bu proje, aylar süren hukuki itirazlar nedeniyle askıya alınmıştı.

İtalyan yargıçlar, Avrupa hukukuna göre bir ülkenin “güvenli ülke” ilan edilebilmesi için o ülkenin tüm bölgelerinde temel hakların güvence altında olması gerektiğini hatırlattı. Divan da bu görüşü paylaştı. Kararda, bir üye ülkenin, tüm halkı için yeterli koruma sunmayan bir ülkeyi “güvenli menşe ülke” listesine alamayacağı belirtildi.

Ayrıca, hükümetin bu tür listeleri hangi bilgilere dayanarak oluşturduğunun hem mahkemeler hem de ilgili kişiler tarafından erişilebilir olması gerektiği vurgulandı. Davaya konu olan Bangladeşli iki göçmen, Arnavutluk’taki merkeze gönderilmiş ancak kaynaklara erişemedikleri için “güvenli ülke” varsayımına itiraz edememişti.

İtalya’nın “güvenli ülke” listesinde Mısır, Bangladeş ve Tunus gibi ülkeler yer alıyor. Ancak bu ülkelerde bazı azınlık gruplarına yönelik hak ihlalleri bulunduğu uluslararası kuruluşlarca belgelenmiş durumda.

Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Kasım 2023’te anlaşma imzalamıştı. Ancak Ekim 2024’te gönderilen ilk göçmen grubu, mahkemeler tarafından tekrar İtalya’ya iade edilmişti. İtalya listeyi güncelleyerek tekrar denese de yargıdan iki kez daha ret kararı çıktı.

Divan, Avrupa Birliği yasalarının Haziran 2026’da değişeceğini ve bazı istisnalar tanınabileceğini de not etti. Ancak şimdilik proje hukuken geçersiz sayılıyor.

Meloni hükümeti ise yargı kararlarının “siyasi” olduğunu savunuyor.