Başbakanlık Basın Ofisi’nden yapılan yazılı açıklamada, İsrail’in Somaliland’ı “bağımsız bir ülke olarak” tanıdığı belirtildi.
Başbakan Binyamin Netanyahu, Dışişleri Bakanı Gideon Saar ve Somaliland’ın sözde Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullahi’nin karşılıklı olarak “tanıma kararını” imzaladıkları ifade edildi.
Açıklamada ayrıca Netanyahu ve Abdullahi’nin “tanıma kararı” belgesini imzalarken yaptıkları görüntülü görüşme de paylaşıldı.
Bu karardan dolayı mutlu olduğunu dile getiren Netanyahu, Abdullahi’yi resmi ziyaret için İsrail’e davet etti.
Netanyahu, Somaliland’ın İsrail ile ilişkileri normalleştirmenin yolunu açan “Abraham Anlaşmaları”na katılma talebini de ay sonunda yapılması öngörülen görüşmede ABD Başkanı Donald Trump’a ileteceğini kaydetti.
İsrail, Somiland’ı tanıyan ilk ülke oldu.
İSRAİL’İN YEMEN’DEKİ HUSİLERE KARŞI SOMALİLAND’A İLGİ DUYDUĞU İLERİ SÜRÜLDÜ
Yedioth Ahronoth gazetesinin haberinde, Somaliland’ın Gazze’de ateşkesin sağlanmasından önce, Filistinlileri bölgeden sürgün etmeyi amaçlayan İsrail’e 1 milyon Gazzeliyi kabul etmeye hazır olduğunu ilettiği aktarıldı.
İsrail’in Somaliland’a Afrika Boynuzu’ndaki uzun sahil şeridi ve stratejik konumu sebebiyle ilgi duyduğu, bu ilginin en önemli nedenlerinden birinin de Yemen’e yakınlığı olduğu yorumu yapıldı.
“İsrail’in Somaliland ile ilişkilerini güçlendirmesi, Husilerle mücadelede bir tür güç çarpanı oluşturmaktadır.” iddiasında bulunulurken, Gazze’deki ateşkese rağmen Husilerin bölgedeki deniz ulaşımı açısından tehdit oluşturduğu ileri sürüldü.
MOSSAD ETKİLİ OLDU
Tel Aviv’in Somaliland’ı tanımasında İsrail dış istihbarat servisi Mossad’ın arka planda önemli bir rolü olduğuna ve Mossad’ın bölgede uzun yıllardır faaliyet gösterdiğine işaret edildi.
Dün açıklanan karşılıklı tanıma kararı “İsrail’in diplomatik ilişkisi olmayan ülkelerle perde arkasından ilişkilerini sürdürmesinden sorumlu olan Mossad tarafından oluşturulmuştur.” ifadeleri kullanıldı.
Karşılıklı tanımanıın, İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar’ın koordinasyonunda taraflar arasında aylarca süren yoğun ve gizli görüşmelerin ardından duyurulduğu ve ilk toplantının nisanda yapıldığı belirtildi.
Saar, ABD merkezli X şirketinin sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, “Geçtiğimiz yıl boyunca, kapsamlı ve sürekli diyalog temelinde İsrail ile Somaliland arasında ilişkiler kuruldu.” ifadesini kullandı.
SOMALİLAND, İSRAİL’İN TANIMA KARARINDAN MEMNUN
Somaliland Başkanı Abdirahman Mohamed Abdillahi, yaptığı yazılı açıklamada, İsrail’in söz konusu kararının, Somaliland’in uzun yıllardır sürdürdüğü uluslararası meşruiyet arayışında önemli bir dönüm noktası olduğunu öne sürdü.
“İsrail’in Somaliland’ın egemenliğini ve bağımsızlığını resmen tanıma yönünde aldığı tarihi ve ilkesel kararı memnuniyetle karşıladıklarını” belirten Abdillahi, İsrail’in tanıma kararının ardından Somaliland’in bölgesel ve küresel barış vizyonu doğrultusunda İbrahim Anlaşmaları’na katılma niyetini ortaya koyduğunu kaydetti.
SOMALİLAND KRİZİ
Somaliland, 1991’de Somali’den tek taraflı olarak ayrıldığını ilan etti ancak uluslararası toplum tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmadı.
Somali ise Somaliland’ı ülkenin ayrılmaz parçası olarak görüyor ve bölgeyle ilgili tüm uluslararası anlaşmaların yalnızca Mogadişu yönetiminin yetkisinde olduğunu vurguluyor.
Son olarak, tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Somaliland ile Etiyopya arasında 1 Ocak 2024’te imzalanan mutabakat zaptı, bölgesel tansiyonu artırmıştı.
Etiyopya’nın Somaliland’ı bağımsız bir ülke olarak tanımaya hazırlanması ve Somaliland’ın Etiyopya’ya denize erişim imkanı sağlamayı öngören adımları, Somali yönetiminin sert tepkisine ve diplomatik krize yol açmıştı.
Arap Birliği, Afrika Birliği, Kenya ve Cibuti’nin krizi aşmaya yönelik girişimleri sonuçsuz kalmıştı.
Türkiye’nin tarafları Ankara Süreci kapsamında bir araya getirmesiyle tansiyon düşerken, son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde 11 Aralık’ta Ankara’da gerçekleştirilen görüşmelerde, sorunun çözümüne yönelik mutabakata varılmıştı.
Mutabakata göre, Somali’nin toprak bütünlüğü teyit edilirken, Etiyopya’nın denize erişim taleplerinin her iki tarafın da kazançlı çıkacağı işbirliği sürecine dönüştürülmesi benimsenmişti.