Genel Kurul’un dünkü gündeminde, 7 milyar 11 milyon 973 bin TL’lik Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı, Bakanlığa bağlı 284 milyon 500 bin TL’lik Kıbrıs Türk Süt Endüstrisi Kurumu (SÜTEK), 980 milyon TL’lik Genel Tarım Sigortası Fonu ile 2 milyar 910 milyon TL’lik Toprak Ürünleri Kurumu (TÜK) bütçeleri yer aldı.
Toplantı, onaya sunuşlarla başladı. SÜTEK, Genel Tarım Sigortası Fonu ve Toprak Ürünleri Kurumu’nun 2026 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarıları’nın Genel Kurul’daki üçüncü görüşmelerine ilişkin ivedilik tezkereleri, oy çokluğuyla kabul edildi. Ardından Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı bütçesinin görüşülmesine geçildi.
ŞAHİNER: “ÜRETİM SEKTÖRLERİNİN DURUMU ACI”
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı bütçesi üzerine ilk sözü alan CTP Milletvekili Salahi Şahiner, üretim sektörlerinin içinde bulunduğu durumu “acı” olarak nitelendirdi. Bakanlığın yıllardır tarım alanında ilerleme kaydetmediğini savunan Şahiner, “Üretici en yalnız günlerini yaşıyor, ülke yerli üretim açısından kıtlığa sürükleniyor” dedi. Üreticilerin sektörden uzaklaşmak istediğini ifade etti.
Narenciyede geçen yılın verim açısından “altın yıl” olmasına rağmen yönetim zafiyeti nedeniyle üreticinin zarar ettiğini söyleyen Şahiner, üreticinin borç batağına sürüklendiğini belirtti. Cypfruvex’in hâlâ fiyat açıklamadığını hatırlatan Şahiner, “Narenciye konusunda ateş bu akşam yanmazsa, yarın akşam yanacak” ifadelerini kullandı.
NARENCİYE, SU VE SULU TARIM ELEŞTİRİLERİ
İhracat için bitki sağlığı sertifikasının zorunlu olduğunu vurgulayan Şahiner, deniz yolu taşımacılığının avantajına işaret ederek “Bu yıl soğuk hava depolarıyla ilgili bir düzenleme yapılacak mı?” sorusunu yöneltti.
Sulu tarım yapan üreticilerin yüksek girdi maliyetleriyle karşı karşıya olduğunu belirten Şahiner, yeraltı su akiferlerinin güçlendirilmesi için bütçede tek kuruş ayrılmadığını söyledi. Türkiye’den gelen su miktarının 55 milyon metreküp bandında olduğunu ifade eden Şahiner, 2025 yılı içerisinde 45 milyon metreküp su tüketilmesi halinde, Mesarya’ya tarımsal amaçlı su kalmayacağını dile getirdi.
Üretim maliyetlerinin, nakliye ve navlun bedellerinin düşürülmesi gerektiğini vurgulayan Şahiner, tarımda verimliliği artıracak yatırımların önünün açılmasını istedi ve “Üretici mutlaka korunmalıdır” dedi.
HAL YASASI VE BAKAN ÇAVUŞ’UN YANITI
Şahiner’in Hal Yasası’nda yer alan peşin satış ilkesinin sulandırılmaya çalışıldığı ve bu konuda bir tüzük hazırlandığı yönündeki iddiası üzerine, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hüseyin Çavuş yerinden söz aldı. Çavuş, hükümette böyle bir çalışma olmadığını belirterek, mevcut düzenlemelerin iki yıl önce birlikte yapıldığını söyledi.
GIDA GÜVENLİĞİ VE DESTEKLER
“Sertifikalı ilaç satışı zorunlu olmalıdır” diyen Şahiner, insan sağlığı ve gıda güvenliğinin önemine dikkat çekti. Belli dönemlerde gıda analizlerinin yapılamadığını, kapasitenin artırılmasının şart olduğunu söyledi.
Üretici desteklerine yönelik eleştiriler üzerine yeniden söz alan Çavuş, verilen desteklerin yerinde olduğunu savundu; girdi maliyetleri ve faiz desteklerine dikkat çekti.
Bunun üzerine Şahiner, Maliye’nin Tarım Bakanlığı’na ayırdığı bütçe ile bankalara ödenen faizleri karşılaştırarak eleştirisini sürdürdü.
ORMAN YOLLARI VE HAYVANCILIK
Orman varlığının korunması gerektiğini vurgulayan Şahiner, orman yolları konusuna da değindi. Bakan Çavuş ise 2024 yılı içinde orman yollarının tamamının genişletildiğini, “250 kilometre ekstra yol yapıldığını, Karpaz’da açılmayan yolların açıldığını ve altı metreye varan yollar oluşturulduğunu” söyledi. Çavuş, eksiklik varsa yapılacağını kaydetti.
Hayvancıların haklarının yenildiğini savunan Şahiner, hayvanların iki yıldır aç olduğunu söyledi. Hayvancılık sektörünün şap hastalığından kurtarılması gerektiğini ifade eden Şahiner, “Virüs bağışıklık düştüğünde daha kolay bulaşır. Hastalığın yayılmasının nedeni hayvanların açlığıdır” dedi.
TÜK, İHALESİZ ALIMLAR VE SORULAR
Toprak Ürünleri Kurumu’nun ihalesiz alımlarının Maliye tarafından desteklendiğini öne süren Şahiner, “Bunun nedenini anlayamıyoruz. Herhalde Sayıştay Raporu çıktığında anlayacağız” dedi.
Yerli ürünlerin tüketilmesindeki eksikliklere de değinen Şahiner, sertifikalı tohum için hangi şirketlere ne kadar ödeme yapıldığını sordu. Ayrıca, “Kimyevi gübre ve ilaç satan bir şirkette ülkeye sokulması yasak bir ilaç bulundu mu, bu soruşturma sulandırıldı mı?” sorusunu yöneltti.