Bugün Kıbrıs
Kıbrıs Cumhuriyeti , İsrail’den doğrudan doğal gaz tedariki için yeni bir teklif aldı. Energean, 200 kilometrelik boru hattı projesinin adanın doğal gaz kullanmaya başlaması için “en hızlı ve en pratik çözüm” olduğunu açıkladı.
Şirketin CEO’su Mathios Rigas, Kıbrıs Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, gerekli izinlerin verilmesi halinde projenin 12 ay içinde tamamlanabileceğini söyledi.
“HAZIR ÜRETİM, KANITLANMIŞ ALTYAPI, İSTİKRARLI TEDARİK”
Rigas, planın İsrail’deki mevcut üretime ve hâlihazırda kullanılan altyapıya dayandığını belirtti.
Energean, Karish ve Karish North sahalarından üretim yapıyor ve bu sahalar İsrail’in talebinin yaklaşık yarısını karşılıyor. 2027’de Katlan sahasının devreye girmesiyle üretimin artması bekleniyor.
Rigas’a göre bu durum, Kıbrıs için yakın ve istikrarlı bir tedarik kaynağı anlamına geliyor.
TAMAMEN ÖZEL SEKTÖR PROJESİ: 350–400 MİLYON DOLAR
200 kilometrelik boru hattının 350–400 milyon dolar arasında maliyeti olacağı tahmin ediliyor.
Proje tamamen özel sektör tarafından finanse edilecek; Kıbrıs devleti inşaata para harcamayacak.
Energean ve Cyfield tarafından yapılan ekonomik analizlerin, projenin ekonomik olarak uygulanabilir olduğunu ve Kıbrıs’a rekabetçi fiyatlar sunabileceğini gösterdiği açıklandı.
“SİYASİ KARAR ŞART: PİYASANIN AÇILMASI GEREKİYOR”
Rigas, projenin hayata geçmesi için doğal gaz piyasasının açılmasına yönelik siyasi karar gerektiğini vurguladı.
Energean’ın daha önce sunduğu önerilerin ilerlememesinin nedeni, Kıbrıs’ın o dönem gaz piyasasını “gelişmekte olan piyasa” ilan ederek devlet tekelini koruması olmuştu.
Şirket, 2017’de İsrail varlıklarını satın alması ve 2018’de Londra Borsası’na girmesi sonrası büyüme dönemine girmiş, Karish sahasını ise Ekim 2022’de üretime açmıştı.
TEKNİK AVANTAJ: “BENZER BİR PROJEYİ KIBRIS İÇİN DE YAPABİLİRİZ”
Energean, Karish sahasında 10 kuyu açıp sahayı FPSO Energean Power’a bağlayan boru hattı döşedi.
Rigas, bu teknik tecrübenin Kıbrıs için öngörülen benzer bir projenin kısa sürede tamamlanabileceğini gösterdiğini söyledi.
İsrail-Kıbrıs hattının, adanın doğal gaz geçişine en hızlı etki edecek seçenek olduğunu savundu.
FİYAT MODELİ: “İSRAİL’DE 12–13 €/MWH’DA KALDI”
Rigas, İsrail’de kullanılan fiyatlama modelinin maliyetlerin nasıl istikrarlı tutulabileceğini gösterdiğini belirtti.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Avrupa’da fiyatlar fırlarken, Energean’ın İsrail’deki müşterileri 12–13 euro/MWh civarında ödemeye devam etti.
Kıbrıs için fiyatlar, nihai maliyet ve teknik tercihlere göre belirlenecek.
“ELEKTRİK FİYATLARINI DÜŞÜRÜR, EMİSYONU AZALTIR”
Energean, doğal gazın petrolün yerine geçerek Kıbrıs’ın elektrik üretim maliyetlerini düşürebileceğini ve karbon salımını azaltacağını belirtti.
“PROJENİN JEOPOLİTİK DEĞERİ DE VAR”
Rigas’a göre hat yalnızca ekonomik değil, jeopolitik açıdan da önemli:
• Kıbrıs’ın enerji güvenliğini artırıyor,
• Gaz piyasasına rekabet getiriyor,
• Temiz elektrik üretimini destekliyor,
• AB’nin karbon azaltım hedefleriyle uyum sağlıyor,
• Doğu Akdeniz’de gelecekte iki yönlü gaz akışları için yeni güzergâhlar yaratabilir.
ENERGEAN–EXXONMOBIL İŞ BİRLİĞİ: BÖLGESEL BAĞLAR GÜÇLENİYOR
Rigas, şirketin İyon Denizi’nde ExxonMobil ile iş birliğine de dikkat çekti.
ExxonMobil, ruhsatın %60’ına sahip ve 80 milyon dolarlık keşif kuyusunu finanse edecek.
Olası bir keşifte geliştirme aşamasının operatörü ExxonMobil olacak.
Rigas, ExxonMobil’in hem Yunanistan’da hem de Kıbrıs’ın MEB’inde aktif olmasının Kıbrıs-Yunanistan-İsrail-ABD eksenindeki enerji iş birliğini güçlendirdiğini söyledi.
“DOĞU AKDENİZ’İN AVRUPA’YA İHRACAT VİZYONU YERLİ ÜRETİM VE ALTYAPIYA BAĞLI”
Energean CEO’su, yerel gaz kaynaklarının geliştirilmesi ve bölgeleri birbirine bağlayan güvenilir altyapının kurulmasının, Doğu Akdeniz’in gelecekte Avrupa’ya ihracat yapabilmesi için vazgeçilmez olduğunu vurgulayarak açıklamasını tamamladı.