Bugün Kıbrıs
Doğu Akdeniz’de ABD’nin artan angajmanı, uzun süredir beklemede olan Yunanistan–Kıbrıs elektrik enterkonnekte projesi Great Sea Interconnector (GSI) için yeni bir dönemin kapısını aralıyor.
Kathimerini’ye konuşan güvenilir kaynaklara göre, projenin hem jeopolitik hem de finansal nedenlerle yeniden canlandırılması amacıyla yeni yatırımcıların projeye dahil edilmesine yönelik görüşmeler yürütülüyor. Bu çerçevede ABD’li yatırımcıların, özellikle de altyapı projelerini finanse eden ABD Uluslararası Kalkınma Finansmanı Kurumu (DFC) üzerinden projeye girebileceği belirtiliyor.
DFC gibi kurumlar, Çin’in etkili olduğu bölgelerde alternatif finansman yaratmak amacıyla kurulmuştu. Washington yönetimi, Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru (IMEC) ile bağlantılı enerji hatlarıyla yakından ilgileniyor. DFC, halihazırda Yunanistan’daki Elefsis Tersaneleri için 125 milyon dolarlık yatırım yapmış durumda ve özellikle limanlar başta olmak üzere altyapı finansmanını artırmayı planlıyor. Yunanistan da IMEC’in Avrupa’ya giriş noktalarından biri olmayı hedefliyor.
BRÜKSEL’DE HAREKETLİLİK
GSI dosyasındaki yeni momentum, Çarşamba günü Brüksel’de Yunanistan Enerji Bakanı Stavros Papastavrou ile Kıbrıs Enerji Bakanı Giorgos Papanastasiou’nun AB Komiseri Dan Jorgensen ile yaptığı toplantıda da hissedildi.
Toplantı sonrası açıklama yapan Papastavrou, iki bakanın “Yunanistan–Kıbrıs enterkonneksiyonunun finansal ve teknik verilerinin güncellenmesi gerektiğini” vurguladığını belirtti. Bu değerlendirme, daha önce Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis ile Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis’in yaptığı açıklamalarla uyumlu.
Mitsotakis, Hristodulidis ile görüşmesinin ardından “Bağlantı projelerinin değerini artıran yeni koşulların oluştuğunu” söyledi ve ekledi:
“Yeni, güçlü yatırımcıların girişiyle projenin tekniko-ekonomik parametrelerinin derhal güncellenmesi yönünde ilerliyoruz.”
AB’DEN ÜÇÜNCÜ TARAF YATIRIMCI KOLAYLAŞTIRMASI TALEBİ
Atina ve Lefkoşa, Avrupa Komisyonu’ndan GSI projesine üçüncü taraf yatırımcıların katılımının kolaylaştırılmasını istiyor. Bu durum, projenin ekonomik fizibilitesi ve teknik tasarımıyla ilgili yeni çalışmalar yapılmasını gerektirecek; dolayısıyla yeni yatırım yapısı netleşene kadar takvimde bir gecikme yaşanması bekleniyor.
Komisyonun projede yer almaya devam etmesi kesin görülüyor; zira GSI, IMEC ile bağlantılı jeopolitik öneme sahip bir “Ortak Çıkar Projesi” (PCI) olarak AB listesinde bulunuyor.
KRİTİK ADIM: WASHINGTON GÖRÜŞMESİ
Sıradaki en önemli aşama, Yunanistan, Kıbrıs, İsrail ve ABD enerji bakanlarının Washington’da yapacağı toplantı olacak. Bu toplantıda GSI’nin IMEC’e entegrasyonu ve muhtemel ABD katılımı masaya yatırılacak.