Rusya’nın Ukrayna’daki karşı saldırılar nedeniyle hava savunma kapasitesinde yaşadığı kayıplar ve stok krizi, Moskova’yı yeni adımlar atmaya zorluyor. Savunma kaynaklarına dayandırılan iddialara göre Rusya, 2017 yılında Türkiye’ye 2,5 milyar dolar karşılığında sattığı S-400 hava savunma sistemlerini geri almak istiyor ancak talebin hangi şartlarda veya ne bedelle gündeme geldiği henüz netlik kazanmış değil.
Türkiye ile Rusya arasında 2017’de imzalanan S-400 anlaşması, dört bataryadan oluşuyordu ve teslimatlar 2019 yılında tamamlandı. O dönemde NATO içinde tartışmalara yol açan bu alım, ABD’nin tepkisine neden olmuş, Türkiye F-35 programından çıkarılmış ve CAATSA yaptırımları gündeme gelmişti. Türkiye’deki bazı S-400 bataryalarının aktif olarak kullanılmadığı da biliniyor.
Son yıllarda Türkiye, yerli savunma projelerine yönelerek bağımlılığını azaltma çabası gösteriyor. “Çelik Kubbe” benzeri hava savunma sistemleri ve F-16 modernizasyon programı, bu çabaların somut örnekleri arasında yer alıyor. Bu gelişmeler, Türkiye’nin Rus sistemlerine olan bağımlılığını azaltma hedefi olarak yorumlanmıştı.
Rusya açısından, Türkiye’de bekleyen S-400’lerin geri alınması, cephedeki savunma açığını kapatma fırsatı olarak yorumlandı. Türkiye açısından ise bu durum, F-35 programına dönüş ihtimali açısından bir pazarlık aracı olarak değerlendirildi. Ancak ABD ve NATO’nun tavrının, uluslararası dengeler ve siyasi maliyetlerle birlikte sürecin karmaşıklığını artırdığı ifade edildi.
Şu an için iddialar resmi makamlar tarafından doğrulanmış değil. Türkiye’nin S-400’ler konusunda atacağı adımlar, önümüzdeki dönemde savunma ve dış politika dengeleri açısından büyük önem taşıyacak.