Toplumun %84,4’ü “yanlış yönde gidiyoruz” diyor; mutluluk artarken yaşanabilirlik geriledi

Bugün Kıbrıs

Göç Kimlik ve Hak Çalışmaları Merkezi (CMIRS)’nin düzenli olarak her üç ayda bir yürüttüğü kamuoyu araştırmasının Ağustos 2025 dönemi sonuçlarının ilk bölümü yayımlandı. 500 kişiyle yüz yüze gerçekleştirilen çalışma, Kıbrıslı Türklerin siyasi güven, sosyal güven, bireysel özgüven ve mutluluk algısını ölçüyor; bu göstergelerin zaman içindeki değişimini ve güncel gelişmelerden nasıl etkilendiğini izliyor.

Anket, toplumun en çok güven duyduğu kurumun yargı olduğunu ortaya koyarken, katılımcıların %82,6’sı ülkede adaletsizliğin yaygın olduğunu belirtti. Bu tablo, adalet sistemine görece daha yüksek güven duyulmasına rağmen, toplumun genelinde adaletin sağlanmadığına dair güçlü bir algı bulunduğunu ortaya koydu.

MİNE YÜCEL’İN ANALİZİ
CMIRS Direktörü Mine Yücel, araştırmanın toplumda derin bir kriz algısını bir kez daha ortaya koyduğunu söyledi. Yücel, “Katılımcıların %84,4’ü ülkede işlerin yanlış yönde gittiğini düşünüyor, ekonomik sorunlar yine ilk sırada” dedi.

Yücel, yaz tatili döneminde mutluluk puanının 6,25’e çıkmasına rağmen yaşanabilirlik puanının 5,59’a gerilediğine dikkat çekti. “Sosyal güven 3,55 gibi düşük bir seviyede kaldı; bu da demokrasiye ve ortak geleceğe dair kaygıları teyit ediyor” diye konuştu.

Kurumsal güven ve memnuniyetin özellikle hükümet, meclis, sendikalar ve cumhurbaşkanlığında en düşük seviyelerde kaldığını vurgulayan Yücel, “Toplumsal güven siyasal kurumlar üzerinden ciddi şekilde erozyona uğramış durumda” ifadesini kullandı.

SONUÇLAR

	Toplumda İşlerin Yanlış Gitmesi (%)
Temmuz 2017	88.82
Haziran 2018	77.9
Eylül 2018	85
Aralık 2018	81.16
Mart 2019	75.58
Haziran 2019	80.75
Eylül 2019	69.48
Aralık 2019	79.36
Mayıs 2020	76.74
Haziran 2020	76.9
Eylül 2020	88.26
Aralık 2020	86.63
Mart 2021	86.86
Haziran 2021	81.55
Eylül 2021	89
Aralık 2021	93.39
Nisan 2022	96.26
Haziran 2022	97.42
Eylül 2022	94.14
Aralık 2022	91.74
Mart 2023	95.2
Haziran 2023	93.5
Eylül 2023	90.3
Aralık 2023	87.1
Mart 2024	83.3
Haziran 2024	82.5
Eylül 2024	83.2
Aralık 2024	85.1
Mart 2025	87.77
Ağustos 2025	84.4

 

Ülkede işlerin doğru yönde gittiğini düşünenlerin oranı sadece 15.6%dır.

Ülkenin En Önemli Sorunu
Katılımcılara göre ülkenin en önemli sorunları sırasıyla

1. Ekonomik sorunlar,
2. Kıbrıs Sorunu
3. Altyapı (Elektrik Sorunu)
4. Sağlık Sistemi
5. Yeteneksiz/beceriksiz siyasi liderler

“Son dönemlerde gördüğümüz gibi ekonomik sorunlar toplumun en önemli sorunu olarak öne çıkmaya devam etmiştir.  Altyapı ve Sağlık Sistemi bu dönemde önem sırasında yükselmiş ve üçüncü ve dördüncü sırada yer bulmuşlardır.   Yeteneksiz/beceriksiz liderler yine üst sıralarda yer bulmuş, ülke yönetimindeki sorunların önemini tekrardan yansıtmıştır. 

Ekonomik ve yönetsel sorunlar yanında kamu hizmetleri olan eğitim, sağlık ve altyapı’nın en önemli sorunlar arasında yer alması aslında ülke yönetimindeki sorunların ne denli büyük olduğunu göstermesi açısından da önemlidir.

Bu dönemde en önemli sonuçlardan birisi ise Kıbrıs Sorununun önem sırasında yükselerek ikinci sıraya yerleşmesi olmuştur.”

Mutluluk

Dönem	Mutluluk (0-10)
Mart 2015	5.54
Nisan 2016	6.81
Temmuz 2016	5.81
Nisan 2017	6.27
Temmuz 2017	6.42
Ekim 2017	6.27
Şubat 2018	6.80
Haziran 2018	6.59
Eylül 2018	5.43
Aralık 2018	6.25
Mar 2019	6.71
Haz 2019	6.64
Eylül 2019	6.34
Aralık 2019	6.87
Nisan 2020	5.20
Mayıs 2020	5.64
Haziran 2020	6.71
Eylül 2020	5.95
Aralık 2020	6.41
Mart 2021	6.79
Haziran 2021	6.50
Eylül 2021	5.75
Aralık 2021	5.54
Nisan 2022	4.37
Haziran 2022	4.73
Eylül 2022	4.99
Aralık 2022	5.23
Mart 2023	5.82
Haziran 2023	5.34
Eylül 2023	5.66
Aralık 2023	6.32
Mart 2024	5.94
Haziran 2024	5.81
Eylül 2024	5.83
Aralık 2024	6.33
Mart 2025	5.90
Ağustos 2025	6.25

Ağustos 2025’te toplumun mutluluk puanı10 üzerinden 6.25 olmuştur. 

 

Sosyal Güven

Dönem	Sosyal Güven (0-10)
Mart 2015	2.49
Haziran 2015	1.72
Eylül 2015	2.15
Ocak 2016	3.17
Nisan 2016	2.69
Temmuz 2016	2.01
Ekim 2016	2.04
Ocak 2017	3.50
Nisan 2017	2.02
Temmuz 2017	3.02
Ekim 2017	2.04
Şubat 2018	3.49
Haziran 2018	3.48
Eylül 2018	2.04
Aralık 2018	3.85
Mart 2019	2.79
Haz 2019	2.96
Eylül 2019	3.69
Aralık 2019	4.43
Mayıs 2020	2.04
Haziran 2020	2.02
Eylül 2020	2.19
Aralık 2020	2.79
Mart 2021	3.30
Haziran 2021	3.69
Eylül 2021	3.24
Aralık 2021	3.25
Nisan 2022	2.94
Haziran 2022	3.05
Eylül 2022	2.65
Aralık 2022	3.09
Mart 2023	3.48
Haziran 2023	2.17
Eylül 2023	2.52
Aralık 2023	2.37
Mart 2024	2.67
Haziran 2024	2.97
Eylül 2024	2.74
Aralık 2024	3.14
Mart 2025	3.34
Ağustos 2025	3.55

Bu dönemde sosyal güven puanı 3.55 olmuştur. Toplumda sosyal güvenin düşük olması hem demokrasi hem de toplumun geleceği adına oldukça düşündürücü bir durumdur. 

Yaşanabilirlik Puanı: 10 üzerinden 5.59
Ülkenin yaşanabilirlik puanı bu dönemde 5.59 olmuştur.

 

	Yaşanabilirlik Puanı (10 üzerinden)
Mart 2019	6
Haziran 2019	5.93
Eylül 2019	5.62
Aralık 2019	6.27
Mayıs 2020	5.93
Haziran 2020	6.28
Eylül 2020	5.99
Aralık 2020	6.32
Mart 2021	6.16
Haziran 2021	6.09
Eylül 2021	5.10
Aralık 2021	4.96
Nisan 2022	3.75
Haziran 2022	4.25
Eylül 2022	4.83
Aralık 2022	5.31
Mart 2023	5.65
Haziran 2023	4.33
Eylül 2023	4.91
Aralık 2023	5.45
Mart 2024	5.50
Haziran 2024	5.22
Eylül 2024	5.35
Aralık 2024	5.82
Mart 2025	5.69
Ağustos 2025	5.59

“Bu dönemde ilginç olan ise katılımcıların mutluluk puanları artış gösterirken ülkenin yaşanabilirlik puanında düşüş yaşanmış olmasıdır.  Çalışma, katılımcıların ruh halinin görece daha iyimser olduğu yaz tatili döneminde yapılmış olmasına rağmen, ülkenin yaşanabilirlik puanında gerileme tespit edilmesi ise düşündürücüdür. ”  

Kurumlara Güven:
Toplumun en çok güven duyduğu 3 kurum sırasıyla yargı, polis ve ombudsman olmuştur.

En az güven duyulan kurumlar ise aşağıdaki gibidir:

1. Sendikalar
2. Hükümet
3. Siyasi Partiler
4. Meclis
5. Cumhurbaşkanı

	Güven Puanı (Eylül 2020)	Eylül 2022 0-5	Aralık 2022 0-5	Mart 2023	Haz 23	Eyl 23	Ara 23	Mar 24	Haz 24	Eyl 24	Ara 24	Mar 25	Ağu 25
Cumhurbaşkanlığı	3,17	1.85	2,14	2.25	2.03	1.97	2.10	2.17	2.29	2.28	2.28	2.45	2.44
Hükümet	2,50	1.82	2,02	2.17	1.76	1.77	1.94	2.10	2.27	2.16	1.99	2.13	2.29
Meclis	2,46	1.89	1,97	2.16	1.93	1.85	2.15	2.29	2.46	2.38	2.18	2.22	2.41
Siyasi partiler	2,11	1.97	1,95	1.87	1.83	1.80	2.20	2.36	2.50	2.40	2.17	2.20	2.40
Polis	3,31	2.79	3,17	3.31	3.04	3.38	3.59	3.08	3.35	3.44	3.34	3.08	3.67
Yargı	3,36	2.62	3,04	3.02	3.09	3.28	3.46	3.14	3.43	3.43	3.59	3.56	3.89
Finansal kurumlar	2,54	2.34	2.63	2.44	2.28	2.20	2.26	2.36	2.51	2.16	2.38	2.37	2.67
Medya	2,88	1.97	2.18	1.97	2.48	2.46	2.43	2.59	2.49	2.42	2.20	2.27	2.69
Ombudsman	3,98	2.10	2.34	2.16	2.60	2.32	2.31	2.45	2.55	2.47	2.62	2.69	2.98
Sendikalar	3,70	2.05	2.29	2.11	2.47	2.09	2.24	2.41	2.45	2.13	2.27	2.30	2.14

Kurumlardan Memnuniyet

	Eyl 20	Eylül 2022	Aralık 2022	Mart 2023	Haz 23	Eyl 23	Ara 23	Mar 24	Haz 24	Eyl 24	Ara 24	Mar 25	Ağus 25
Cumhurbaşkanlığı	3,10	1.86	2,18	2.15	1.97	1.94	2.11	2.23	2.34	2.32	2.25	2.44	2.52
Hükümet	2,46	1.82	2,07	2.06	1.75	1.73	1.97	2.10	2.27	2.26	2.02	2.15	2.42
Meclis	2,47	1.92	2,15	2.09	1.94	1.83	2.08	2.24	2.47	2.40	2.17	2.22	2.49
Polis	3,11	2.72	3,10	3.10	3	3.24	3.30	2.93	3.27	3.31	3.21	3.01	3.72
Yargı	3,20	2.62	2,94	2.90	3.08	3.13	3.20	3.05	3.43	3.39	3.56	3.46	3.89
Finansal kurumlar	2,37	2.31	2,59	2.27	2.20	2.17	2.19	2.38	2.51	2.19	2.44	2.30	2.73
Medya	2,75	1.97	2,15	1.92	2.51	2.41	2.34	2.52	2.49	2.22	2.28	2.24	2.66
Ombudsman	3,86	2.07	2,22	2.07	2.60	2.24	2.19	2.34	2.55	2.45	2.56	2.71	2.94
Sendikalar	3,62	2.05	2,26	2.06	2.45	2.03	2.16	2.36	2.45	2.07	2.37	2.41	2.26

En çok memnun olunan kurumlar sırasıyla:

1. Yargı
2. Polis
3. Ombudsman’dır.

 

En az memnun olunan kurumlar sırasıyla:

1. Sendikalar
2. Hükümet
3. Meclis
4. Cumhurbaşkanı’dır.

EK SORULAR
Ankete katılanların 75.6%sı ülkede alınan kararlarda söz sahibi olmadığını düşünmektedir. 

Demokrasi olduğunu iddia eden ülkelerde vatandaşların ülkede alınan kararlara etki edemediğini düşünüyor olması ise oldukça düşündürücüdür.   

Ankete katılanların 82.6%sı ülkede adaletsizliğin yaygın olduğunu düşünmektedir. 

Ankete katılanların 83.6%sı ülkede partizanlığın yaygın olduğunu düşünmektedir. 

Ankete katılanların 73.2%si ülkede yolsuzluğun yaygın olduğunu düşünmektedir. 

 

Ankete katılanların 69.8%i ülkede rüşvetin yaygın olduğunu düşünmektedir.

Ankete katılanların 69.8%i ülkede rüşvetin yaygın olduğunu düşünmektedir.