Azerbaycan ile Ermenistan’ın Beyaz Saray’da parafladığı “Barış ve Devletlerarası İlişkilerin Kurulmasına İlişkin Anlaşma”nın metni kamuoyuyla paylaşıldı.
Anlaşma metni, ABD Başkanı Donald Trump’ın ev sahipliğinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın Washington’da gerçekleştirdiği üçlü zirvede iki ülkenin dışişleri bakanları tarafından paraflanmıştı.
Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri bakanlıklarınca eş zamanlı olarak paylaşılan ve 17 maddeden oluşan anlaşma metnine göre taraflar birbirlerinin egemenliğini, toprak bütünlüğünü, uluslararası sınırlarının dokunulmazlığını ve siyasi bağımsızlığını tanıyor.
Metinde Azerbaycan ve Ermenistan’ın birbirlerine karşı hiçbir toprak iddialarının olmadığı ve gelecekte de böyle bir iddiada bulunmayacaklarını onaylanıyor.
Taraflar, karşılıklı ilişkilerinde, diğer tarafın toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına karşı güç kullanmaktan veya güç kullanma tehdidinde bulunmaktan ya da Birleşmiş Milletler Şartı’na aykırı herhangi bir şekilde hareket etmekten kaçınacaklarını ilan ediyor.
ORTAK SINIR BOYUNCA ÜÇÜNCÜ BİR TARAFIN KUVVETLERİ KONUŞLANDIRILMAYACAK
Ayrıca taraflar, kendi topraklarının üçüncü bir tarafça diğer tarafa karşı BM Şartı’na aykırı biçimde güç kullanımı amacıyla kullanılmasına izin vermeyeceklerini duyuruyor.
Anlaşmaya göre taraflar ortak sınırları boyunca üçüncü bir tarafın kuvvetlerini konuşlandırmayacak.
Metinde anlaşmanın tarafların ulusal mevzuatlarına uygun olarak iç prosedürlerin tamamlandığını bildiren belgelerin teati edilmesinden sonra yürürlüğe gireceği kaydediliyor.
17 maddelik anlaşmanın onaylanmasından sonra iki eski Sovyet ülkesinin, resmi olarak karşılıklı büyükelçi ataması planlanıyor.
ANLAŞMANIN PARAFLANMASI, YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ ANLAMINA GELMİYOR
Beyaz Saray’da 8 Ağustos’ta düzenlenen üçlü zirvede anlaşmanın paraflanması, anlaşmanın yürürlüğe girdiği anlamına gelmiyor.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan Anayasası’nda Azerbaycan’a yönelik toprak iddiası bulunduğunu öne sürerek anlaşmanın ancak Ermenistan Anayasası değiştirildikten sonra imzalanacağı görüşünü dile getirdi.
Basına yaptığı açıklamada Aliyev şu ifadeleri kullandı:
“Ermenistan tarafı, anayasadan Azerbaycan’a yönelik toprak iddialarının çıkarılacağını beyan ediyor. Aksi takdirde, bu her şeyden önce ABD’ye saygısızlık olacaktır. Anayasalarını ne zaman değiştirecekleri kendi iç işleridir. Buna karışamayız. Ancak ne kadar erken olursa o kadar iyi olur. Çünkü bence zaman kaybetmeye gerek yok. Madem ki Azerbaycan ve Ermenistan barış anlaşmasını parafladı, resmi şekilde imzalamaları da uzun sürmemeli.”
PAŞİNYAN’IN FARKLI GEREKÇELERLE ANAYASAYI DEĞİŞTİRMESİ BEKLENİYOR
Uzun süredir Ermenistan Anayasası’nın değişmesini talep eden Aliyev’e göre anayasada Dağlık Karabağ’a atıflar var. Ermenistan ise anayasada değil, anayasanın atıfta bulunduğu Ermenistan Bağımsızlık Bildirgesi’nde Dağlık Karabağ’ın geçtiğini, ancak zaten uluslararası anlaşmaların anayasanın üzerinde olduğunu savundu. Paşinyan yine de farklı gerekçeler sunarak Ermenistan Anayasası’nı değiştirmeye hazırlanıyor.
‘TRUMP KORIDORU’ ORTAK BİLDİRİDE İLAN EDİLMİŞTİ
Trump, Aliyev, Paşinyan’ın bir araya geldiği zirvede üç tarafın da imza attığı ve Azerbaycan anakarasını Nahçıvan’a bağlayacak olan, Ermenistan toprakları üzerindeki Zengegur Koridoru’nun ABD’ye devredilmesini içeren ortak bildiri yayımlanmıştı. Bu ulaşım yolu “Trump koridoru” olarak niteleniyor.
AGİT MİNSK GRUBU FESHEDİLECEK
Söz konusu bildiride Azerbaycan ile Ermenistan’ın aralarındaki ihtilafı çözmek için 1992’de kurulan ve Fransa, ABD ve Rusya’nın eş başkanlığını yürüttüğü Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu’nun feshi başvurusu yapacağı da duyurulmuştu. Azerbaycan bugün Minsk Grubu’nun kapatılmasına ilişkin AGİT Bakanlar Konseyi Karar Taslağı’nın üye devletlere dağıtıldığını duyurdu.
PEZEŞKİYAN’DAN PAŞİNYAN’A: ‘BU GÜZERGAH YABANCILARIN YAYILMACI ARAYIŞINA ARAÇ OLMAMALI’
Öte yandan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan bugün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yanı sıra İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile de ABD’deki zirve hakkında telefon görüşmeleri yaptı.
İran Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Pezeşkiyan görüşmede, ulaşım koridoru projesinin uygulanması sürecinde herhangi bir askeri veya güvenlik gücünün müdahil olmaması gerektiğini belirterek, ABD’nin ekonomik yatırım ve barışı sağlama iddiaları altında, bölgede emperyalist hedeflerin peşinde olabileceğine dikkati çekti.
Pezeşkiyan, “Bu güzergahın gerçekten barış ve kalkınma yolu olacağından emin olunmalıdır. Yabancıların yayılmacı ve hakimiyet arayışına hizmet eden bir araç haline gelmemelidir” ifadelerini kullandı.
İran lideri Ali Hamaney’in Uluslararası İlişkiler Danışmanı Ali Ekber Velayeti, 9 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, ülkesinin söz konusu projenin gerçekleşmesine izin vermeyeceğini söylemişti. Pezeşkiyan ise dün yaptığı açıklamada, Zengezur Koridoru’yla ilgili gelişmelerin abartıldığı gibi olmadığını tüm tarafların İran’ın taleplerini dikkate aldığını belirtmişti.