Bugün Kıbrıs
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM), K.V. Mediterranean Tours Limited v. Türkiye davasında verdiği kararda, Taşınmaz Mal Komisyonu’nun (TMK) 15 yıl boyunca başvuruyu sonuçlandıramamasını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 1 No’lu Protokolü’nün ihlali olarak değerlendirdiği bildirildi. Eski Ombudsman Emine Dizdarlı, Strasbourg’daki kararı yorumsuz şekilde özetleyip, ardından TMK’nın etkinliği için yapılması gereken yasal düzenlemelerin aciliyetine dikkat çekti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 10 Haziran 2025 tarihli kararında, K.V. Mediterranean Tours Limited isimli şirketin 2010 yılında TMK’ya yaptığı başvurunun hâlen sonuçlandırılmamış olmasının ciddi bir hak ihlali yarattığına hükmetti.
Başvuru sahibi şirket, Mağusa’da Kapalı Maraş bölgesindeki taşınmazlarına ilişkin talepte bulunmuş; ancak TMK’da geçen 15 yıl boyunca davanın sonuçlandırılamaması üzerine “makul sürede yargılanma hakkının” ve “mülkiyet hakkının” ihlal edildiğini savunarak AİHM’e başvurmuştu.
AİHM, şunları tespit etti:
- Sorumluluk Türkiye’dedir. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Kıbrıs’ın tek meşru hükümeti olarak kabul edilmesi esasına bağlı kalınarak değerlendirme yapılmıştır.
- TMK daha önce Demopoulos davasında etkili iç hukuk yolu olarak kabul edilmişti, bu statü korunmuştur; ancak etkili olabilmesi için “uygulanabilir” olması gerektiği vurgulanmıştır.
- TMK’nın pasif tutumu, Başsavcılığın erteleme talepleri ve ilgili makamların yasal süreleri yıllarca aşması esas gecikme nedenleri olarak gösterilmiştir.
- Mahkeme, TMK’nın “tutarlı bir şekilde hareket etmediğini”, başvuruyu “titizlikle ve uygun sürede incelemediğini” ifade etmiştir.
- Sonuç olarak AİHS Madde 1, Protokol 1’in ihlal edildiğine dair yeterli bulgulara ulaşıldığı belirtilmiştir.
Mahkeme ayrıca:
- Maddi zararların belirlenmesi için taraflara üç ay süre tanımıştır.
- Türkiye’nin, davacı şirkete dava masraflarını ödemesine karar vermiştir.
DİZDARLI: “TMK’YI GÜÇLENDİRECEK YASA ARTIK HERKESİN SORUMLULUĞU”
Kararın ardından kısa bir değerlendirme yapan eski Ombudsman Emine Dizdarlı, şu ifadeleri kullandı:
“Taşınmaz Mal Komisyonunun ülkemiz için ne kadar önemli olduğu bir kez daha vurgulanmıştır. Ancak bu kez bize verilen süreyi heba etmeyip Taşınmaz Mal Komisyonunun çalışmalarını daha etkili bir hale getirecek yasal düzenlemelerin hızla yapılması gerekmektedir.”
Dizdarlı, TMK’nın mali olarak güçlendirilmesi amacıyla gönüllü bir grup tarafından hazırlanan yasa taslağının bir an önce Meclis’te görüşülerek yasallaşması gerektiğini vurguladı:
“Bu artık herkesin boynunun borcudur.”