Bugün Kıbrıs/Emine Yüksel
Kıbrıs’ın kuzeyinde askerlik yükümlülüğü, çift uyruklu statüsüne sahip olanlar için ciddi tartışma konusu olmaya devam ediyor. Askerlik Yasası, vatandaşlık statüsüne göre farklı düzenlemeler getiriyor. Sonradan KKTC vatandaşlığına geçen çift uyruklu bireyler için askerlik zorunluluğu bulunmazken, aileden gelen vatandaşlık statüsüyle KKTC vatandaşı olan bireylerin bu yükümlülüğü Kıbrıs’ta yerine getirmeleri gerekiyor. Bu durum, özellikle Türkiye’de askerlik görevini tamamlayan çift uyruklu bireyler için ikinci bir askerlik yükümlülüğü anlamına geliyor ve ailelerde mağduriyetlere yol açıyor.
KKTC’nin sınırlı nüfusu nedeniyle askerlik uygulamaları sıkı bir şekilde düzenleniyor. Daha önce, çift uyruklu bireyler için 2015 ve 2017 yıllarında Meclis’te çıkarılan af yasaları, yalnızca belirtilen tarihlerden önce Türkiye’de askerlik görevini tamamlamış kişileri kapsadı. Daha sonrasında yapılan af önerisi ise reddedildi. Günümüzde, çift uyruklu bireylerin askerlik görevlerini Türkiye’de yaptıktan sonra Kıbrıs’ta tekrar askerlik yapmak zorunda kalmalarıyla ilgili bir çözüm getirilmiş değil.
”İKİ OĞLUM DA AİLESİNİ GÖREMİYOR”
Gazetemize konuşan Uğur Karahasanoğlu, ailesinin yaşadığı sıkıntıyı şöyle dile getirdi:
“Büyük oğlum 2023 yılında zorunlu askerlik görevini Türkiye’de yaptı. Ancak KKTC Askerlik Yasası nedeniyle adaya ziyaretimizde muhaceret tarafından alıkonularak Türkiye’ye geri dönmesine izin verilmedi. Daha sonra Asal Şubedeki işlemlerinin ardından adadan çıkış yapabildi. Büyük oğlum, ‘Ben görevimi yaptım, neden 15 ay daha boş yere askerlik yapayım?’ diyor. Haklı, haklılar. Üstelik evli ve 3 aylık bir bebeği var. Bu durumda askere gitmesi imkânsız.”
Küçük oğlunun da aynı sorunla karşı karşıya olduğunu belirten Karahasanoğlu, çocuklarının bu durum nedeniyle Kıbrıs’ta yaşayan ailelerini ziyaret edemediklerini söyledi:
“Eşim KKTC vatandaşı, ailesi de orada yaşıyor. Ancak oğullarım bu yükümlülük nedeniyle adaya gelemiyor. Bu sadece bizim değil, pek çok ailenin sorunu. Yetkililerden bu mağduriyetin çözülmesini talep ediyoruz.”
Meclis Hukuk, Siyasi İşler, Dış İlişkiler ve Savunma Komitesi üyesi CTP Milletvekili Ürün Solyalı, askerlik yasasındaki düzenlemelerle ilgili önerilerini şu şekilde açıkladı:
“Türkiye’de yerleşik bir hayat kurmuş ve hayatını orada sürdürecek olan kişiler için ya bedelli askerlik imkânı tanınmalı ya da Türkiye’de yapılan askerliğin burada tanınması sağlanmalı. Bu bizim önerimizdir.”
Solyalı, bu önerinin ülkeye dönerek burada yaşamayı planlayan bireyler için muafiyetlerle genişletilebileceğini belirtti:
“Eğer kişi Kıbrıs’a geri dönecek ve burada yaşayacaksa, kamu görevine girişle ilgili bir muafiyet verilmesi sağlanabilir. Ancak bu önerinin Anayasa’ya uygunluğu hâlâ tartışılmakta.”
SOLYALI: ”TÜRKİYE’DEKİ ASKERLİK TANINMALI”
CTP’nin bedelli askerlik düzenlemeleriyle ilgili alternatifler üzerinde çalıştığını ifade eden Solyalı, önerilerini şu şekilde detaylandırdı:
“Askerlik yasasındaki temel tartışma, bedelli askerlik ücretlerinin düşürülmesi üzerinde yoğunlaşıyor. Biz CTP grubu olarak çift uyruklu vatandaşların durumunu gözeten alternatifler sunmayı hedefliyoruz. Örneğin, bedelli askerlik ücreti İngiliz Poundu üzerinden yeniden tanımlanabilir ve asgari ücretin belirli bir katı olarak sabitlenebilir. Ödeme, dönemde hangisi daha düşükse ona göre yapılabilir.”
Ancak bu önerilerin henüz komiteye gelmediğini vurgulayan Solyalı, çözüm için atılacak adımların beklendiğini ifade etti.