Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye’nin başkenti Şam’da kontrolü elinde tutan Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) lideri Muhammed Colani (Ahmed eş-Şera) ile Beşar Esad’ın devrilmeden önce kullandığı başkanlık konutunda bir araya geldi. Görüşme, üst düzey isimlerin yer aldığı kalabalık bir heyetle gerçekleşti. Colani’nin ilk kez kravat takarak giydiği takım elbise dikkati çekerken, Fidan ve heyeti Kelime-i Tevhid bayrağı yerine muhaliflerle özdeşleşen üç yıldızlı Suriye bayrağıyla karşılandı. Türkiye’nin resmî ajanslarından duyurduğu ilk üst düzey resmî ziyarette, Fidan ve Colani görüşmelerin sonunda Şam’daki başkanlık konutunda ortak basın toplantısı düzenledi. Bu, Colani’nin ilk kez bir yabancı ziyaretçi ile düzenlediği ortak basın toplantısı oldu.
Fidan, basın toplantısında Türkiye’nin tarihin doğru tarafında durmasından gurur duyduklarını ifade ederek, “Türk halkı, Türk devleti ve Cumhurbaşkanı Erdoğan sizin yanınızdadır. Bu zafer sizindir. Suriye, tarihi bir fırsat yakaladı” dedi. Başta Arap ülkeleri olmak üzere, tüm uluslararası toplumun Suriye’deki yeni yönetimle angaje olması ve toprak bütünlüğünü önemsemesi gerektiğini belirten Fidan, “Zaman, ‘bekle ve gör’ dönemi değildir. PKK/YPG’ye Suriye’de kesinlikle yer olmadığını bir kez daha vurgulamak istiyorum. Bu terör örgütü, Suriye halkının topraklarını işgal etmekte ve doğal kaynaklarını çalmaktadır. PKK/YPG kendini bir an önce feshetmelidir” diye konuştu.
Türkiye ve Suriye’nin ekonomik- politik iş birliğini önemsediklerini söyleyen Colani ise,”Türkiye her zaman Suriye’nin yanında yer aldı. Bunu unutmayacağız” dedi. Suriye’deki silahlı grupların kendini feshetmesi gerektiğini de ifade eden Colani, “Gerek bizim kontrolümüzdeki gerek PKK/YPG’nin kontrolündeki bölgelerde, hiçbir grubun elinde silah olması kabul edeceğimiz bir şey değil, ülkedeki tüm silah kontrolünü elimize almak istiyoruz. Mezhepsel sorunların çıkmaması, provakasyonların olmamasına dikkat ediyoruz. İnşallah Suriye halkına layık devlet yapısı ortaya çıkacak” diye konuştu.
FİDAN VE HEYETİNDEN İLK RESMÎ ZİYARET
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye’nin başkenti Şam’da kontrolü elinde tutan Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) lideri Muhammed Colani (Ahmed eş-Şera) ile görüştü. Bu Türkiye’nin Esad yönetimi devrildikten sonra Şam’a gerçekleştirdiği ilk resmî üst düzey ziyaret oldu. Görüşmede Türk heyetinde Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, Türkiye’nin Şam Büyükelçiliği Geçici Maslahatgüzarı Burhan Köroğlu ve Suriye geçici hükümetinin Dışişleri Bakanlığı görevine getirilen Esaad Hasan Şeyban da yer aldı.
Türk heyet, geçici yönetimin kullandığı Kelime-i Tevhid bayrağı yerine muhaliflerle özdeşleşen üç yıldızlı Suriye bayrakla karşılandı. Colani’nin ilk kez bir ziyarette kravat taktığı görüldü. Daha önce BBC röportajını Esad’ın başkanlık konutunda veren Colani, Fidan ve beraberindeki heyeti de başkanlık konutunda karşıladı.
GÖRÜŞMEYE GİDEN SÜREÇTE NELER YAŞANDI?
ABD, Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in (BM) “terör örgütü” olarak etiketlediği cihatçı örgüt Heyet Tahrir Şam (HTŞ), 7-8 Aralık’ta sabahın erken saatlerinde Suriye’nin başkenti Şam’ı ele geçirdi. Suriye devlet televizyonunda açıklama yapan HTŞ üyeleri, Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Şam’ı terk ettiğini duyurdu. Beşar Esad yönetiminin devrilmesinin ardından, Türkiye ile Suriye arasındaki diplomatik ilişkiler yeniden şekillenmeye başladı.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, birkaç hafta önce yaptığı açıklamada, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın yakın bir zamanda Şam’ı ziyaret edeceğini belirtmişti. Erdoğan, “Yakında Dışişleri BakanımızHakan Fidan da inşallah oraya gidecek. Yeni yapılanmayı birlikte yapacaklar” diyerek, Suriye ile ilişkilerde yeni bir dönemin başladığını vurgulamıştı.
KALIN’DAN SONRA FİDAN GİTTİ, BU GÖRÜŞME İLK RESMÎ ZİYARET OLDU
Geçen günlerde Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın da Şam’a gitmiş, Emevi Camii’nde namaz kılmıştı. Ancak Kalın’ın ziyareti Türkiye’nin resmi ajanslarından duyurulmamıştı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da bugün Suriye’nin başkenti Şam’a gitti ve Suriye’deki yeni yönetimin lideri Colani ile Esad’ın kullandığı başkanlık konutunda bir araya bir araya geldi.
Anadolu Ajansı’nın söz konusu görüşmede çekilmiş kareler yayımladı. Böylece Türkiye’nin resmi ajanslarından duyurduğu ilk üst düzey ziyaret gerçekleşmiş oldu.
FİDAN VE COLANİ’DEN ORTAK BASIN TOPLANTISI
Bakan Hakan Fidan ile HTŞ lideri Muhammed Colani, görüşmenin ardından Şam’daki başkanlık binasında ortak basın toplantısı düzenledi. Bu, Colani’nin ilk kez bir yabancı ziyaretçi ile düzenlediği ortak basın toplantısı oldu. Fidan, konuşmasında şunları söyledi:
FİDAN: TÜRKİYE OLARAK, TARİHİN DOĞRU TARAFINDA YER ALDIK
“Kıymetli basın mensupları. Sayın Şara’ya gösterdiği misafirperverlikten ötürü teşekkür ediyorum. Bugün, Şam’da bulunmaktan, büyük mutluluk duyuyorum. Suriyeli kardeşlerime Şam’dan sesleniyor olmak, benim için bir onur vesilesidir. Konuşmamın başında, 61 yıllık Baas rejimi tarafından katledilen tüm Suriyelileri, saygıyla anmak istiyorum. Son 14 yıllık özgürlük mücadelesinde şehit olan tüm kardeşlerimizi, hürmetle yad ediyorum. Hepsine, Allah’tan rahmet diliyorum.
Sevgili kardeşlerim. Sizlere, Türk halkının selamlarını getirdim. Sizlere, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın, en iyi dileklerini getirdim. 14 sene boyunca, sevinciniz sevincimiz, üzüntünüz üzüntümüz oldu. Kardeşlik ve komşuluk hukuku, bunu gerektiriyordu. Bugün, Türkiye olarak, tarihin doğru tarafında yer almış olmanın mutluluğunu duyuyoruz.
Değerli kardeşlerim. İnşallah, ülkenizin en zor, en karanlık dönemi geride kaldı. İnşallah, daha güzel günleriniz olacak. Suriye’nin bütün etnik, dini ve mezhep grupları daha mutlu ve huzurlu olacak. Bundan sonraki süreçte, Suriye’nin geleceğini belirleyecek olan sizlersiniz.
“TÜRK HALKI, TÜRK DEVLETİ VE ERDOĞAN SİZİN YANINIZDA”
Suriye’nin güvenli, özgür ve müreffeh bir ülkeye dönüşmesi sizlerin sayesinde mümkündür. Bugün Şam’dayım, çünkü en dar günlerinizde olduğu gibi, bugün de sizleri yalnız bırakmayacağız. Türk halkı, Türk devleti ve Cumhurbaşkanı Erdoğan sizin yanınızdadır. Bu zafer sizindir ve başka hiç kimsenin değildir. Sizlerin fedakarlıkları sayesinde, Suriye, tarihi bir fırsat yakaladı.
Bugün, Suriye’nin yeniden istikrara kavuşması, Suriye topraklarında terör tehdidinin bertaraf edilmesi ve ekonominin güçlendirilmesi mümkündür. Suriye halkının ülkelerine geri dönüşü mümkündür. Sayın Şara ile yaptığımız görüşmede de bu başlıklara odaklandık. Geçiş döneminin düzenli bir şekilde tamamlanmasının önemine değindik. Suriye’de istikrarın tesisinin en öncelikli konu olduğunun altını çizdik. Bunun için, öncelikle, ülkede güvenliğin tesisi gerekmektedir. Hukukun üstünlüğünün sağlanması ve azınlıkların korunması icap etmektedir.
“SAYIN CUMHURBAŞKANIMIZ TÜM DEVLET KURUMLARINA TALİMAT VERDİ”
Suriyelilerin öncülüğü ve sahipliğinde, hiçbir dini veya etnik grubun dışlanmadığı, kapsayıcı bir yönetim tesis edilmesi gerekmektedir. Herkesin barış içinde yaşadığı ve adaletin hakim olduğu bir ülke kurmak, yeni Suriye’nin en büyük başarısı ve geleceğinin teminatı olacaktır. Bu amaçları hayata geçirmek için, Suriye’de, devletin tüm fonksiyonlarıyla ayağa kaldırılması gerekiyor.
Türkiye olarak, devlet kurumlarının yeniden yapılandırılması ve kapasite inşası alanındaki tecrübelerimizi aktarmaya hazırız. Keza, TİKA, Kızılay ve AFAD gibi kurumlarımızla ve özel şirketlerimizle, somut çalışmalara destek vermek istiyoruz. Bu konuda, Sayın Cumhurbaşkanımız tüm devlet kurumlarına talimat vermiştir.
“PKK/YPG’YE SURİYE’DE KESİNLİKLE YER YOK, KENDİNİ BİR AN ÖNCE FESHETMELİDİR”
Suriye’deki yeni yönetimin, verdiği sözleri hayata geçirebilmesi için fırsata ve imkana ihtiyacı var. Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması, Suriye’nin normalleşmesi ve ülkede güvenliğin sağlanması bakımından son derece mühimdir. Suriye’nin yeniden inşası için de gerekli hazırlıklara bir an önce başlanması gerekmektedir. Suriyeli kardeşlerimizin ülkelerine gönüllü ve güvenli dönüşünü mümkün kılacak ortamın yaratılması ancak bu şekilde mümkün olabilir. Bu bakımdan, uluslararası toplum, yeni yönetime güçlü bir destek sağlamalıdır. Bugünkü ziyaretimizin, diğer ülkelerden de üst düzey temasları teşvik edeceğini ümit ediyorum.
Başta Arap ülkeleri olmak üzere, tüm uluslararası toplum, Suriye’deki yeni yönetimle angaje olmalıdır. Zaman, “bekle ve gör”, dönemi değildir. Bir an önce harekete geçmeliyiz! Suriye’nin toprak bütünlüğü ve birliği konusunda hiçbir tereddüt yoktur. Asla da olamaz! Bugünkü görüşmemizde bu husustaki ortak irademizi teyit ettik. Bu vesileyle, PKK/YPG’ye Suriye’de kesinlikle yer olmadığını bir kez daha vurgulamak istiyorum. Bu terör örgütü, Suriye halkının topraklarını işgal etmekte ve doğal kaynaklarını çalmaktadır. Bugünkü toplantımızda, Suriye halkının PKK/YPG’yle mücadele konusunda ne denli kararlı olduğunu bir kez daha gördüm. PKK/YPG kendini bir an önce feshetmelidir.
“SURİYE, PKK/YPG VE DEAŞ’I DA TOPRAKLARINDAN TEMİZLEYECEKTİR”
Diğer yandan, Suriye halkının DEAŞ’la mücadelesine de en güçlü şekilde destek vermeye hazırız. Geçmişte olduğu gibi, bugün de DEAŞ’ın Suriye’deki durumdan istifade etmesine asla izin vermeyeceğiz. Baas karanlığından kurtulan Suriye, PKK/YPG ve DEAŞ’ı da topraklarından temizleyecektir.
İsrail’in, mevcut ortamdan faydalanarak Suriye’nin topraklarını gaspetmesine de kesinlikle müsamaha gösterilemez! İsrail, Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermeli, bölgesel güvenliği daha fazla riske atmamalıdır. Uluslararası toplum, İsrail’in hukuksuz eylemlerine karşı somut bir tepki ortaya koymalıdır.
Kıymetli Suriyeli kardeşlerim Sizler, onurlu ve haklı bir mücadele verdiniz. 14 sene boyunca, her bir gün, sizin yaptığınız fedakarlıklara bizzat şahit oldum. Katlanmak zorunda kaldığınız acıları gördüm. Muhalif güçlerin, Halep’i terk etmek zorunda kaldığı günü unutamam. Bazı ülkelerin sizi yalnız bırakıp gittiği günü unutamam. Ancak bugün, umut dolu, yeni bir gündür. Yaşadıklarınız, yeni Suriye’yi kurarken size güç vermelidir. Hayatını kaybeden kardeşlerimiz için, gelecek kuşaklar için, barış içinde yaşayan bir Suriye için beraberce çaba göstereceğiz. Sayın Şara’ya bir kez daha teşekkür ediyorum. Suriye’nin yeni idaresine başarılar diliyorum.”
COLANİ: TÜRKİYE, SURİYE HALKININ YANINDA DURDU
Colani’nin konuşmasından satır başları şöyle:
“Dost ülke Türkiye, devrimin başından beri Suriye halkının yanında durdu. Dışişleri Bakanı Fidan’la Suriye’nin geleceğini görüştük. Türkiye ve Suriye’nin ekonomik, politik iş birliğini önemsiyoruz. Türkiye her zaman Suriye’nin yanında yer aldı. Bunu unutmayacağız. Uluslararası toplum Suriye’ye ekonomik yaptırımları kaldırmalı. 61 yıllık Baas rejimi gitti, artık Suriye halkı cezalandırılmamalı.
Önemli olan büyük ülkelerin Suriye’deki genel ilkeler üzerinde anlaşmasıdır. Bu ilkelerin başında ise Suriye’nin bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü, güvenlik istikrarı gelmektedir. Daha sonra ise Suriye’nin yeniden kalkınması için ekonomik ve sosyal sorunların çözülmesidir. Rejimin kendi halkını katletmesi nedeniyle Suriye’ye karşı ekonomik yaptırımlar uygulanmıştı. Bugün ise cellat kaçtı ve ülkede bedel ödeyen Suriye halkı mağdur olmuştur. Dolayısıyla yaptırımların mağdur halkı kapsamaması gerekiyor.
Buradaki gruplarla koordinasyon halindeydik. Dolayısıyla çatışmalara henüz başlamadan önce çoğu gruplar bu konuda mutabıktı. Daha sonra da diğer gruplarla iletişime geçtik ve hepsi de katılmaya hazır olduğunu belirtti. Devlet aklı, devrim aklından farklı olacak, devrim sırasında farklı gruplar olabiliyordu ancak devlette bu olamaz. Gelecek günlerde Savunma Bakanlığı ilan edilecek ve Suriye’nin gelecekteki ordusunu kurmak üzere üst düzey askeri yetkililerden bir komite oluşturulacak. Daha sonra ise gruplar kendilerini feshedecekler.
“GEREK PKK/YPG’NİN KONTROLÜNDEKİ, GEREK TÜM BÖLGELERDE TÜM SİLAH KONTROLÜNÜ ELİMİZE ALMAK İSTİYORUZ”
Bu gruplar da kendilerini feshedecek. Gerek bizim kontrolümüzdeki gerek PKK/YPG’nin kontrolündeki bölgelerde, hiçbir grubun elinde silah olması kabul edeceğimiz bir şey değil, ülkedeki tüm silah kontrolünü elimize almak istiyoruz. Rejim 50 yıl boyunca azınlıkları korkutarak bir ayrım yaptı. Toplumda parçalanmalara neden oldu. Biz şu an azınlıkları koruyoruz. Mezhepsel sorunların çıkmaması, provakasyonların olmamasına dikkat ediyoruz. İnşallah Suriye halkına layık devlet yapısı ortaya çıkacak.”
Fidan: Sayın Trump’ın daha kararlı, daha güçlü yaklaşacağını düşünüyorum
Fidan bir basın mensubunun ABD’nin seçilmiş başkanı Trump ile ilgili sorduğu soruya şu yanıtı verdi:
“Bu Trump’ın ikinci dönemi olacak. Sayın Trump net ve sadece Amerika’nın çıkarlarını esas alıyor. DEAŞ tutuklararı konuları çözülürse ABD’ye ihtiyaç yok. Fakat Amerikan sistemi sadece ABD değil başka ülkelerin çıkarlarını da gözetiyor. Sayın Trump buradaki matematiği görüyor. Yeni dönemde Sayın Trump’ın daha kararlı, daha güçlü sadece Amerikan çıkarlarını öne alan bir iradeyle bu soruna yaklaşacağını düşünüyorum.”
FİDAN İLE COLANİ, KASYUN DAĞI’NDA ŞAM MANZARASINA KARŞI ÇAY İÇTİ
Fidan ile Colani, düzenledikleri ortak basın toplantısın ardından akşam saatlerinde, Şam’da bulunan Kasyun Dağı’na giderek çay eşliğinde şehri seyretti.