İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, İsrail’in İran’a geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği saldırıya ilişkin yaptığı açıklamada, “ABD ve İsrail’e ağır bir yanıt vereceklerini” söyledi.
Hamaney, 1979 yılında Tahran’daki ABD Büyükelçiliği’nin basılmasıyla ortaya çıkan rehine krizinin 45. yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen etkinlikte öğrencilere konuşma yaptı.
Hamaney’in açıklaması, İran ile İsrail arasındaki karşılıklı füze saldırısı restleşmesinin akabinde yapıldı. Geçen hafta İsrail’in İran’a yönelik saldırılarında dört İran askerinin öldüğü bildirilmişti. İran ise Ekim ayı başında İsrail’e çok sayıda füze ile saldırmıştı.
İran’ın füze saldırıları, Hizbullah ve Hamas liderlerinin öldürülmesine yanıt olarak düzenlenmişti.
Hamaney, “İran’ın düşmanlarının”, İran’a, İran halkına ve “direniş eksenine” yaptıkları için ağır bir yanıt göreceğini söyledi.
İran’ın “direniş ekseni” olarak tanımlanan ittifakı, çeşitli ülkelerde Tahran’ın desteklediği grup ve örgütleri tanımlıyor. Bunlar Gazze’de Hamas, Lübnan’da Hizbullah, Yemen’de Husi hareketi ve Irak ile Suriye’deki silahlandırılmış bazı grupları kapsıyor. Bu örgütlerin birçoğu, Batılı devletler tarafından “terörist” olarak kategorize ediliyor.
Dün de İran’da üst düzey yetkililer çeşitli basın organlarına yaptıkları açıklamalarda İsrail’in 26 Ekim’deki saldırılarına “sert bir yanıt” verileceğini söylemişti.
Aralarında iki üst düzey generalin de olduğu kaynaklar, olası saldırı için tarih vermekten kaçındı.
Amerikan basınında saldırının 5 Kasım’daki başkanlık seçimlerinden önce ya da sonra yapılabileceğine dair farkı görüşler yer aldı.
İran İslam Cumhuriyeti lideri Ayetullah Ali Hamaney’in özel kalemi Muhammed Muhammedi Golpayegani, İsrail saldırısına atıfta bulunarak, “İran’ın Siyonistlere yanıtı sert ve dudak uçuklatan cinsten olacak” dedi.
İsrail’in saldırısını “çaresizce ve korkakça” olarak nitelendiren Golpayegani, İran’ın yanıtı sonrası düşmanlarının yaptıklarına “pişman olacaklarını” söyledi.
26 Ekim’de İsrail, İran’ın hava savunma sistemleri ve füze kapasitesine ciddi zarar verdiğini ileri sürmüştü. İran ise bunu kabul etmedi.
İsrail, 7 Ekim saldırıları sonrası Hamas’ın en büyük destekçisi olarak İran’ı görüyor.
7 Ekim’den bu yana Gazze’deki Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre 43 binden fazla kişi İsrail’in hava saldırıları sonucu öldürüldü. Bunların birçoğu kadın ve çocuklar.
İsrail son olarak Eylül ayında Lübnan’da Hizbullah’a karşı bir operasyon başlatarak Lübnan’ın güneyine girdi.
Netanyahu hükümeti, Lübnan’da Hizbullah’a karşı operasyonun, İsrail’in kuzeyinde çatışmalar nedeniyle evlerini terk eden binlerce kişinin geri dönebilmesi amacını taşıdığını bildirdi. Hizbullah ise bunun bölgedeki tansiyonu daha da artıracak provokatif bir adım olduğunu dile getirdi.
O günden bu yana 2800’den fazla kişi Lübnan’da İsrail saldırıları nedeniyle hayatını kaybetti. 1,2 milyon kişi yerinden oldu.
ABD ve İran arasındaki ilişkiler ise 4 Kasım 1979’da İranlı eylemcilerin Tahran’daki ABD Büyükelçiliğini basarak 50’den fazla ABD’li diplomat ve elçilik çalışanını rehin alması ve 444 gün süren rehine krizi sonrası hiçbir zaman düzelmedi.
BBC Türkçe