Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temmuz ayı enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre, yıllık enflasyon temmuzda yüzde 61,78 oldu. Tüketici fiyatları temmuz ayında yüzde 3,23 artış gösterdi. Haziran ayında ise enflasyon aylık bazda yüzde 1,64, yıllık bazda yüzde 71,60 arttış kaydetmişti.
Piyasa beklentisi, temmuzda TÜFE’nin yüzde 3,51 artacağı, yıllık enflasyonun ise yüzde 62,23’e ineceği yönündeydi.
Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 39,57 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 104,50 ile eğitim oldu.
Ana harcama grupları itibarıyla 2024 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre azalan ana grup yüzde -2,58 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, 2024 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 8,08 ile konut oldu.
Endekste kapsanan 143 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5’li Düzey) 2024 yılı Temmuz ayı itibarıyla, 24 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 4 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 115 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
DİSK-AR: Gıda enflasyonu yüzde 93,9
Resmi gıda enflasyonu yüzde 59,88 iken dar gelirlinin gıda enflasyonu yüzde 100’ün üzerinde. 2024’ün ilk yedi ayında fiyatlar yüzde 28,7 arttı. DİSK-AR’ın araştırmasına göre 2003’ten bu yana ortalama fiyatlar 20,6 kat, gıda fiyatları ise 31,3 kat arttı. TÜİK yargı kararına rağmen yine madde fiyat listesini yine açıklamadı.
TÜİK, Temmuz 2024 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 59,88 olarak açıkladı. Ancak bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan oldukça uzak bir oran. DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 93,9 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 66,9 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 83,7 ve en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 106 olarak gerçekleşti.
Yüksek gelir gruplarının daha düşük gıda enflasyonu hissettiği görülüyor. Dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 58,4 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 42,1 oldu. Böylece en yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 106 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 42 düzeyinde kaldı. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına, farklı toplumsal kesim ve sınıflara göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.
TÜFE ve gıda fiyatları endeksi artmaya devam ediyor. 2005 Temmuz’da 116 olan TÜFE endeksi, Temmuz 2024’te 2 bin 394’e yükseldi. 2005 Temmuz’da 109 olan gıda fiyatları endeksi ise 2024 Temmuz’da 3 bin 412’ye yükseldi. Temmuz 2005’te yüzde 7,8 olan yıllık enflasyon oranı Temmuz 2024’te yüzde 61,8 oldu. 2005’te yüzde 4,4 olan yıllık gıda enflasyonu ise Temmuz 2024’te yüzde 60’a yükseldi.
Öte yandan son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya başladı. Temmuz 2005’te TÜFE’yle aynı seyreden gıda fiyatları endeksi Temmuz 2024’te TÜFE’nin 1.018 puan üstüne çıktı.
ENAG’a göre yıllık enflasyon yüzde 100,88
Akademisyenlerin ve ekonomistlerin bağımsız biçimde oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), verilerine göre Tüketici Fiyat Endeksi temmuz ayında yüzde 5,91 arttı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı ise yüzde 100,88 olarak gerçekleşti.
ENAG tarafından yapılan hesaplamalara göre, temmuz ayında en çok “giyim ve ayakkabı” kategorisindeki ürünlerin fiyatı arttı. Bu kategoriyi “konut” harcamaları takip etti.
Şimşek: Enflasyon geçici etkiler kaynaklı arttı
Enflasyon rakamlarını değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Temmuzda aylık enflasyon geçici etkiler kaynaklı arttı” ifadelerini kullandı.
X hesabından açıklama yapan Şimşek şunları kaydetti:
“Yıllık enflasyon düşüyor.
Temmuzda aylık enflasyon geçici etkiler kaynaklı arttı. Yıllık enflasyon ise hazirana göre 9,8 puan azalarak yüzde 61,8’e geriledi.
Ana hedefi dezenflasyon olan programımızın her alanda olumlu sonuçlarını almaya devam ediyoruz. Önümüzdeki dönemde enflasyondaki düşüş daha çok hissedilecek.
Fiyat istikrarını sağlayarak vatandaşlarımızın refahını kalıcı olarak artıracağız.”