“İran, nükleer anlaşma feshedildiğinden, bir nükleer silah için gereken fisil malzemeyi üretme kapasitesinden en az bir yıl uzakta olmak yerine şimdi muhtemelen bunu yapmaktan yalnızca bir veya iki hafta uzaklıkta” diyen Blinken, Tahran’la ilgili olarak, “Hala bir silah üretmiş değiller, ancak elbette bu çok dikkatli takip ettiğimiz bir şey” ifadelerini kullandı.
ABD’li Bakan, kendilerinden önceki Amerikan hükümetini de eleştirerek “Son yıllarda yaptığımız en büyük hatalardan biri anlaşmayı bozmak ve İran’ın içine koyduğumuz kutudan çıkmasına izin vermekti” dedi.
TRUMP ANLAŞMADAN ÇEKİLMİŞTİ
2015 yılında İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) beş daimi üyesi ABD, Rusya, İngiltere, Fransa ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB tarafından da imzalanan anlaşma, İran’a yönelik yaptırımların durdurulması karşılığında Tahran’ın da nükleer programını sınırlandırmasını öngörüyordu.
ABD, İran’la imzalanan nükleer anlaşmadan 2018 yılında eski Başkan Donald Trump’ın kararıyla tek taraflı olarak çekilerek Tahran’a yönelik yeni yaptırımları yürürlüğe sokmuştu. Ancak anlaşmaya taraf olan İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve Almanya, ABD’nin bu adımını eleştirerek mutabakata bağlılıklarının sürdüğünü bildirmişti. İran ise Trump yönetiminin tavrına tepki olarak anlaşmadan doğan yükümlülüklerini aşamalı olarak terk etme politikası izlemiş, uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yeniden başlamış ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun (IAEA) denetimlerini sınırlamıştı.
PEZEŞKİYAN ANLAŞMANIN YENİDEN HAYATA GEÇİRİLMESİNİ İSTİYOR
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından Temmuz ayı başında düzenlenen seçimlerde yeni Cumhurbaşkanı seçilen Mesud Pezeşkiyan, Tahran’ın nükleer silah üretmediği yönündeki açıklamasını geçtiğimiz günlerde tekrarladı. Ilımlı ve reformcu bir politikacı olarak bilinen Pezeşkiyan, Tehran Times gazetesinde yayınlanan makalesinde, “İran’ın savunma doktrininin nükleer silahları içermediğini” ifade etti.
69 yaşındaki siyasetçi, 2015 yılında İran ile Batılı ülkeler arasında imzalanan nükleer anlaşmanın yeniden hayata geçirilmesini istiyor. Pezeşkiyan, bu konuyla ilgili olarak da, “ABD gerçekle yüzleşmeli ve nihayet İran’ın baskılara boyun eğmediğini ve eğmeyeceğini anlamalıdır” ifadelerini kullanmıştı.
DW