İnsan ömrü boyunca, dişlerin yalnızca iki kez çıkmasına alışmış olsak da, yeni bir ilacın üçüncüyü mümkün kılacağı düşünülüyor.
Bilim insanları, dişlerin yeniden büyümesini sağlayabilecek çığır açıcı bir ilacın geliştirilmesinde önemli adımlar atıyor.
Klinik denemelerin 2025’in Temmuz ayında başlaması planlanıyor. İlacın 2030 yılına kadar diş hekimlerinin kullanımına sunulması umuluyor.
Dişlerin yeniden çıkmasını sağlayacak bir ilacın dünyada bir ilk olacağı belirtilirken, Japonya’nın Osaka kentindeki Tıbbi Araştırma Enstitüsü Kitano Hastanesi tarafından yürütülen araştırma, doğumdan önce meydana gelen genetik veya gelişimsel etkilerle ilgili “doğuştan faktörler nedeniyle yetişkin dişlerinin tamamı eksik olan hastalar için tedavi edici bir ilaç” getirmeyi amaçlıyor.
Anodonti hastası olan kişilerin (dişlerinin tamamen yokluğu anlamına gelen tıbbi terim) doğal dişleri bulunmuyor. Bu durum sıklıkla ektodermal displazi (saç, tırnak, diş, deri ve bezlerdeki kusurlar) gibi diğer genetik durumlarla birlikte ortaya çıkıyor. Cleveland Clinic’in web sitesinde yer alan bilgilere göre olası yaygın tedaviler takma dişleri ve diş implantlarını içeriyor.
Diş agenezisi olarak da bilinen bu durum, küçük yaşlardan itibaren çiğneme, yutma ve konuşma gibi temel yetenekleri engelliyor.
Tıbbi Araştırma Enstitüsü Kitano Hastanesi’nin diş hekimliği ve ağız cerrahisi bölümünün başkanı Dr. Katsu Takahashi, yüksek lisans öğrencilik günlerinden bu yana ilaç üzerinde çalıştığını söyledi.
Japon dergisi The Mainichi’ye konuşan Takahashi, “Yeni diş çıkarma fikri her diş hekiminin hayalidir ve bunu başarabileceğimize eminim” dedi.
Araştırma ekibi, farelerde diş büyümesini sınırladığı tespit edilen USAG-1 adlı bir geni hedef alarak hayvan modellerinde “üçüncü nesil” dişlerin (ilk yuvarlak süt dişlerini ve ardından kalıcı yetişkin dişlerini takip eden) büyümesini hedefledi.
Takahashi’nin ekibi, USAG-1’in etkisini bloke eden nötralize edici bir antikor ilacı geliştirerek farelerde ve gelinciklerde dişlerin yeniden büyümesini sağladı.
Umut verici sonuçlar 2021 yılında Nature adlı bilimsel dergide yayımlandı ve küresel bilim camiasının dikkatini çekti.
Takahashi, “Dişlerin yeniden büyümesini sağlayan bir ilaç, şiddetli çürükler veya diş hastalıkları nedeniyle dişlerini kaybeden bireyler için alternatif bir çözüm sunarak devrim niteliğinde olacaktır” diye konuştu.
İlacın insan kullanımına hazır hale getirilmesi için çalışmalar devam ediyor. İlacın güvenliği ve etkinliği sağlandıktan sonra, anodonti belirtileri gösteren 2 ila 6 yaş arası çocukların tedavisine odaklanılacak.
Dr. Takahashi, diş büyütme ilacının protez ve implantların yanında üçüncü bir seçenek haline geldiği ve bireylere doğal dişlerini yeniden kazanma şansı sunduğu bir gelecek öngördüğünü söyledi.
T24