2019 yerel seçimlerinde Türkiye genelinde 4 kadın belediye başkanı seçilmişti. CHP 32 isimle en fazla kadın belediye başkanı çıkarırken, DEM Parti’den 31 belediye başkanı seçildi. AKP ise il ve ilçelerde 8 kadın belediye başkanı çıkardı. Bunlardan biri büyükşehir belediye başkanı oldu.
Türkiye genelindeki oy oranlarına göre seçimi üçüncü sırada bitiren YRP hiç kadın aday çıkarmazken, MHP’den sadece bir aday seçildi.
Kadın belediye başkanı çıkaran büyükşehirler Aydın, Diyarbakır, Eskişehir, Gaziantep ve Tekirdağ oldu. Afyonkarahisar, Ağrı, Batman, Bilecik, Edirne ve Siirt’te te seçimleri kadın adaylar kazandı.
KADINLARIN KAZANDIĞI İLLER
Kadınlar 6 kentte belediye başkanı seçildi. Bunların üçünde CHP’nin üçünde de DEM Parti’nin adayları kazandı.
İller ve kazanan kadın aday profilleri şu şekilde:
Afyonkarahisar: Burcu Köksal – CHP
CHP’nin dört dönem Afyonkarahisar milletvekili seçilen Burcu Köksal 31 Mart seçimlerinde kentin ilk kadın belediye başkanı oldu.
Köksal, seçim kampanyası sırasında DEM Parti hakkında yaptığı bir açıklamayla gündeme gelmişti. Burcu Köksal 6 Mart’ta yaptığı açıklamada göreve seçilirse partisinin kapılarının “DEM Parti haricinde” bütün partilere açık olacağını söylemişti.
Tepkilerin ardından CHP bir açıklama yapmış ve “31 Mart 2024’ten itibaren yönetmeye başlayacağımız tüm belediyelerimizin kapıları herkese sonuna kadar açık olacak” demişti.
Ağrı: Hazal Aras – DEM Parti
Hazal Aras, 2004’ten beri aktif siyasetin içinde. 2016 yılında Diyadin Belediye Başkanı olduğu dönemde “terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla tutuklanmış ve yerine kayyum atanmıştı.
Dört ay sonra savcılık talebiyle tahliye edilmesinin ardından kadınların siyasete katılımıyla ilgili çalışmalarına devam etti.
2019’da HDP tarafından Diyadin’de yeniden aday gösterildi ancak bir süre sonra adaylığını geri çekti.
Açıklamasında, “kayyum politikasıyla yarım kalan” görevini tamamlamak için aday olduğunu ancak kendi isteğiyle geri çekildiğini söyledi.
Batman: Gülistan Sönük – DEM Parti
DEM Parti adayı Gülistan Sönük, Batman’da en yakın rakibi HÜDA-PAR adayı Serkan Ramanlı’ya 50 puan fark atarak kentin ilk kadın belediye başkanı oldu.
Sönük, 1993 yılında Batman Kozluk’ta doğdu. Sönük, 2019 yerel seçimlerinde HDP’nin Batman Bekirhan Belde Belediyesi Eş Başkanlığı’na seçildi.
Sönük ile birlikte eş başkanlık görevini sürdüren Fırat Karabulut 2020’de istifa ederek AKP’ye geçmişti.
Bu gelişmenin ardından Sönük, partisinin şehirdeki kadın çalışmalarında yer aldı.
Bilecik: Melek Mızrak Subaşı – CHP
Bilecik’te yüzde 48,8 oy oranıyla yerel seçim yarışını önde bitiren Melek Mızrak Subaşı Bulgaristan göçmeni. Lise eğitimini Bilecik Anadolu Lisesi’nde tamamlayan Subaşı, Bulgaristan Sofya Yüksek İnşaat Mimarlık ve Jeoloji Üniversitesi’nden mimarlık alanında lisans ve yüksek lisans derecesine sahip.
Subaşı 2019’daki yerel seçimlerin ardından Bilecik Belediye Başkan Yardımcılığı görevine başladı. Nisan 2022 ile Ocak 2024 tarihleri arasında Bilecik Belediye Başkan Vekilli olarak görev yaptı.
Edirne: Filiz Gencan Akın – CHP
Edirne’de Belediye Başkanlığını CHP’li Filiz Gencan Akın kazandı.
1983 yılında Edirne’de doğan Gencan Akın, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmasının ardından 2008’de Edirne’de avukatlık yapmaya başladı. 2011 yılından bu yana aktif siyasetin içinde.
2019 yılında Edirne Belediye Meclis Üyeliğine seçildi. Bu sürede Edirne Katı Atık Yönetimi Birliği Üyesi, Edirne Belediyesi Meclis Başkan Vekili, Edirne Belediyesi Ulaşım Komisyonu Başkanı olarak 5 yıl boyunca görev yaptı.
Siirt: Sofya Alağaş – HDP
Sofya (Safiye) Alağaş, 1990 yılında Siirt’in Pervari ilçesinin Erkent köyünde doğdu.
1993 yılında ailesiyle Adana’ya yerleşen Alağaş, ilkokul, ortaokul ve lise eğitimlerini Adana’da tamamladı.
Bir süre muhabirlik yapan Alağaş, Jin News Haber Müdürü olduğu dönemde 15 gazeteci meslektaşıyla birlikte gözaltına alınarak, 16 Haziran 2022’de “örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklandı.
15 Haziran 2023’te görülen davanın ilk duruşmasında Alağaş hakkında yurtdışına çıkış yasağı verilerek tahliye edildi.
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği’ne (MLSA) göre Şubat ayında görülen son duruşmada Alağaş hakkındaki yurtdışına çıkış adli kontrol kararının devamına ve bir sonraki duruşmanın 11 Haziran’da görülmesine karar verildi.
HANGİ İLÇELERDE KADINLAR KAZANDI?
Resmi olmayan seçim sonuçlarına göre Türkiye genelinde 61 ilçede kadın belediye başkanı seçildi.
Bu ilçeler üç parti arasında dağıldı.
En çok kadın belediye başkanı çıkaran DEM Parti 28 ilçede, CHP 26 ilçede, AKP de 7 ilçede seçimi kazandı.
İlçelerinde en çok kadın adayın belediye başkanı seçildiği kentler Diyarbakır ve İzmir oldu. Her iki kentte de DEM Parti ve CHP’nin 8’er kadın adayı kazandı.
Yerel seçimlerde MHP’nin adayı olarak kazanan tek kadın belediye başkanı Kütahya’nın Simav ilçesinde yarışan Kübra Tekel Aktulun oldu. Aktulun, Simav’ın ilk kadın lideri olarak görev yapacak.
İstanbul’da Bakırköy, Maltepe ve Üsküdar kadın belediye başkanlarının kazandığı ilçeler oldu. Üç ilçede de CHP adayları seçildi.
CHP’den seçilen Ayşegül Ovalıoğlu Bakırköy’ün, Esin Köymen Maltepe’nin ve Sinem Dedetaş Üsküdar’ın ilk kadın belediye başkanları oldular.
Deneyimli bir doktor olan Ayşegül Ovalıoğlu Bakırköylü. Harvard, Zürih ve Florida Üniversitelerinde akademik çalışmalar ve klinik araştırmalar yaptı. Ovalıoğlu kendisini, “doğanın ve ekolojik dengenin korunması için çalışmalar yapan bir çevreci” olarak tanımlıyor.
Maltepe’den seçilen mimar Esin Köymen Rize İkizdere’de doğup Maltepe’de büyüdü. TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nde çeşitli komisyonlarda yer alan Köymen, yerel planlama çalışmalarında yer aldı. Köymen, İkizdere Dernekler Federasyonu Yönetim Kurulu üyesi olarak bölgedeki taş ocakları ve HES projelerine karşı mücadele ettiğini belirtiyor.
Eskişehirli Sinem Dedetaş, İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nden, gemi inşa yüksek mühendisi unvanı ile mezun oldu. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu döneminde İstanbul Şehir Hatları A.Ş’ye Genel Müdür olarak atandı.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİ KAZANAN KADIN BAŞKANLAR
Kadın adaylar, 5’i büyükşehir olmak üzere 11 kentin belediye başkanlığını kazandı.
Bunların 6’sında CHP, 4’ünde DEM Parti ve 1’inde AKP’li kadın adaylar yarışı önde tamamladı.
Kadınların seçildiği 5 büyükşehir ve başkan profilleri şu şekilde:
Aydın: Özlem Çerçioğlu – CHP
Özlem Çerçioğlu, Türkiye’de son 15 yıldır istikrarlı olarak belediye başkanı seçilen az sayıda kadından biri. 1968 Aydın Nazilli doğumlu Özlem Çerçioğlu, 2022 ve 2007 genel seçimlerinde CHP Aydın Milletvekili olarak parlamentoya seçildi.
29 Mart 2009 yerel seçimlerinde partisinden Aydın Belediye Başkanı seçilerek kentin ilk kadın belediye başkanı oldu. 30 Mart 2014 yerel seçimlerinde Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi. 31 Mart 2024 seçimlerinde CHP Çerçioğlu ile yola devam kararı aldı ve Çerçioğlu seçimi ilk sırada bitirdi.
Diyarbakır: Ayşe Serra Bucak Küçük – DEM parti
Ayşe Serra Bucak Küçük,1976 yılında Diyarbakır’da doğdu. 1995’te İstanbul Cağaloğlu Anadolu Lisesi’nden mezun olan Küçük, 2006 yılında Almanya’da Köln Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı ile Pedagoji bölümlerinden mezun oldu.
Bucak Küçük, 2014-2016 yıllarında Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nde danışmanlık ve meclis üyeliği yaptı, 2016-2022 yıllarında çocuk ve kadın alanlarında sosyal çalışmalar yürüttü.
Eskişehir: Ayşe Ünlüce – CHP
Eskişehir’de 1999’dan beri CHP’li belediye başkanı olarak görev yapan Yılmaz Büyükerşen’in yerine aday gösterilen Ayşe Ünlüce, kentin ilk kadın belediye başkanı oldu.
1970 yılında Eskişehir’de doğan Ünlüce, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Ünlüce, hakim olarak görev yaptı.
2018 yılında Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nde genel sekreterlik görevine getirildi.
Gaziantep: Fatma Şahin – AKP
Bu seçimlerle birlikte üçüncü kez Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Fatma Şahin, AKP’den kazanan tek kadın büyükşehir belediye başkanı.
1966’da Gaziantep’te doğan Şahin, İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya ve Metalürji Bölümü mezunu.
2007-2011 yılları arasında AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanı olarak görev yaptı. 61’inci hükümette Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yapan Fatma Şahin, 2014 ve 2019 yıllarında yapılan yerel seçimlerde Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığına seçildi.
Tekirdağ: Candan Yüceer – CHP
CHP’den seçilen 14 büyükşehir belediye başkanından biri olan Candan Yüceer, Tekirdağ’ın bu göreve gelen ilk kadın başkan olacak.
Dört dönem CHP Tekirdağ Milletvekili olarak seçilen Yüceer, aslen Malatyalı. İlk ve orta öğrenimini Ankara’da tamamlayan Yüceer, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun ve Ankara, Samsun ve Tekirdağ Çerkezköy’de hekim olarak çalıştı.
BBC Türkçe