Freedom House 2023 yılında seçimlere gölge düşüren şiddet olayları ve manipülasyon nedeniyle demokrasinin dünya çapında keskin ve yaygın gerilemelerle karşı karşıya kaldığını açıkladı.
ABD tarafından finanse edilen düşünce kuruluşu, perşembe günü yayınladığı yıllık raporunda Kamboçya, Guatemala, Polonya, Zimbabve ve Türkiye’de iktidardaki liderlerin siyasi muhaliflerin eşit şartlarda mücadele etmesini engellemek için adımlar attığını belirtti.
Raporda özgür ve adil seçimleri hedef alan taktiklerin her zaman seçimleri doğrudan kazanmayı sağlamadığını ama uzun vadeli manipülasyonların adil siyasi mücadeleyi ciddi anlamda etkilediği vurgulandı. Türkiye’de de muhalefetin kayıpları devlet ve medya kaynaklarının iktidar tarafından kullanımıyla giderek daha fazla otoriterleşen liderin baskınlık algısını güçlendirdiği belirtildi.
Raporda, Türkiye’deki seçimlerin uzun süredir muhalif liderler ve gazetecilere uygulanan baskı, tutuklama ve yargılamaların yanı sıra medya ve devlet kaynaklarının AK Parti tarafından suistimal edilmesinin etkisi altında olduğu vurgulandı. Bu nedenler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçimleri ikinci turda az bir farkla kazanmış olmasına rağmen seçimler öncesi ve sonrasında dikkatin ülkedeki demokrasi sorunlarına değil muhalefetin eksikliklerine odaklandığı belirtildi.
Sonuçta muhalif güçlerin adil olmayan bir seçimi kazanamaması ifade özgürlüğü ve siyasi muhaliflerin yargılanması gibi sistemsel sorunların göz ardı edilmesine yol açtı.
SİYASİ HAKLAR VE SİVİL ÖZGÜRLÜKLER 52 ÜLKEDE GERİLEDİ
Genel olarak, siyasi haklar ve sivil özgürlükler 52 ülkede geriledi ve yalnızca 21 ülkede iyileşme görüldü. Bu da küresel özgürlüğün art arda 18’inci yılda gerilediği ve bir önceki yıla göre çok daha dengesiz bir eğilim olduğunu gösterdi.
Raporda dünya nüfusunun yüzde 38’inin özgür olmayan ve yüzde 42’sinin kısmen özgür olan ülkelerde yaşarken sadece yüzde 20’sinin özgür olan ülkelerde yaşadığı vurgulandı.
Düşünce kuruluşu, yıllık raporunda iki ülke için sınıflandırmaları değiştirerek Ekvador’un notunu özgürden kısmen özgüre, Tayland’ı da özgür değilken kısmen özgüre yükseltti.
Raporun yazarlarından Yana Gorokhovskaya, “Bölge bölge baksanız bile istisnalar olsa da genellikle her bölgede düşüş kaydedildi. Bozulma oldukça yaygın” ifadelerini kullandı.
Ekvador’un notu, yolsuzluk karşıtı başkan adayı Fernando Villavicencio’nun bir kampanya konuşmasının ardından suikasta uğraması da dahil olmak üzere şiddet içeren suç çetelerinin seçimleri kesintiye uğratması nedeniyle düşürüldü.
Freedom House’un 100 puanlık ölçeğinde en büyük gelişme, yedi puan alan Fiji’de görüldü.
Kısmen özgür olarak listelenen Fiji, Aralık 2022’de gergin bir seçim gerçekleştirdi ve seçmenler, 2006’daki kansız darbeden beri Pasifik takımadalarına liderlik eden Frank Bainimarama’yı devirdi.