Ukrayna’daki savaş üçüncü yılına giriyor olmasına rağmen Rusya’nın hazinesinde benzeri görülmemiş miktarda nakit bulunuyor.
Kasasındaki bu bolluğun bir kısmı Hindistan’a yapılan 37 milyar dolarlık rekor ham petrol satışıyla da destekleniyor.
CNN’in dosya haberine göre ise Hindistan, ABD’ye değeri 1 milyar doları aşan petrol ürünü ihraç etti.
Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’nin (CREA) CNN ile paylaştığı analizde, rekor ödeme akışının, Hindistan’ın Rusya’dan ham petrol alımını savaş öncesi miktarına göre 13 kat artırmasından kaynaklandığı vurgulanıyor.
Analize göre bu, ABD’nin stratejik ortağı olan Hindistan’ın, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali nedeniyle Rus petrolü almayan Batılı ülkelerin yerine geçtiği anlamına geliyor.
Rusya’nın Hindistan’a yaptığı ham petrol satışları yaptırımlara tabi olmasa da incelenen nakliye rotaları Rusya’nın gelirini artırmak için özel olarak oluşturulan “gölge filo”yu kullanmış olabileceğini öne sürüyor.
CNN’nin haberinde, bu ayın başlarında Yunanistan’ın Gythio limanında biri devasa, diğeri daha küçük olan iki petrol tankeri, menşeini ve nihai varış noktasını gizlemek amacıyla gemiden gemiye transfer için yan yana durduğunun görüldüğü vurgulandı.
Her iki tankerin de haftalar önce Rusya’dan yola çıktığı birinin yaptırım ihlallerine karışmakla suçlanan Hindistan merkezli bir şirkete aitken, diğerinin daha önce ayrı ABD yaptırımlarına tabi olan bir kişiye ait olduğu tespit edildi.
Gemicilik takip şirketi Pole Star Global’den David Tannenbaum, “Transferler (bazen) yasal olarak yapılıyor ancak aynı zamanda yaptırımlardan kaçınmak için yasa dışı bir taktik olarak da kullanılıyor. Bu petrolün nereden geldiği ve günün sonunda onu kimin satın alacağı konusunda yetkililerin kafasını karıştırmaya çalışan gemilerin başvurduğu bir yol” ifadelerini kullandı.
Analistler, Süveyş Kanalı ve Asya pazarlarına giden yolda uygun bir geçiş noktası olan Yunanistan’ın Laconian Körfezi’nde her hafta düzinelerce benzer transferin gerçekleştiğini söylüyor.
Şubat ayının başlarında ABD Hazinesi, Rusya’nın gölge filosunun işleyişini engellemek amacıyla, ABD yaptırımlarını ihlal ederek Rus ham petrolünün taşınmasına yardım ettiğinden şüphelenilen gemilere ve şirketlere karşı yeni bir yaptırım paketini uygulamaya koydu.
Ticari araştırma firması Kpler’in ham petrol analizi başkanı Viktor Katona, “Gölge filonun oluşturulmasında asıl tetikleyici fiyat tavanıydı. Tedarik zincirleri ne kadar uzun olursa, gemiden gemiye transferleri çözmek o kadar zorlaşır, bir Rus varilinin gerçek maliyetini belirlemek de o kadar zorlaşır” ifadelerini kullandı.
Denizcilik yapay zeka şirketi Windward geçen yıl petrol tankerlerinin Rusya’dan Hindistan’a 588 doğrudan sefer yaptığını tespit etti.
Ancak CNN’in Yunanistan açıklarında da şahit olduğu gibi, iki ülke arasındaki trafiğin bir kısmı daha karmaşık. Pole Star Global aynı rotayı inceledi ve geçen yıl Rusya’dan gelen gemilerin Laconian Körfezi’nden Hindistan’a giden başka bir gemiye aktarma yapan 200’den fazla sefer yaptığını tespit etti.
Tannenbaum, firmanın bu transferlerin temel amacının yaptırımlardan kaçınmak olduğundan “şüphelendiğini”, çünkü “neredeyse bu gemilerin tamamının” ABD veya Avrupa Birliği ile bağlantısı olduğunu ve tavan fiyata tabi olacağını söyledi.
Gölge filo, Rusya’nın, karmaşık rotalar kullanarak paralel bir nakliye yapısı oluşturmasına olanak sağladı. Windward, geçen yıl bu filonun bin 800 gemiye ulaştığını tahmin ediyor.
Hindistan’ın ham petrol alımlarının net etkisi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yaptırımlardan duyduğu sıkıntıyı
hafifletmek oldu.
RAFİNE EDİLEN PETROLÜN BİR KISMI ABD’YE GİDİYOR
Rusya’nın federal gelirleri 2023’te rekor kırarak 320 milyar dolara yükseldi ve daha da artması bekleniyor. Bazı analistlere göre paranın yaklaşık üçte biri geçen yıl Ukrayna’daki savaşa harcandı ve geril kalanının da 2024’teki harcamaları finanse etmek için kullanılması bekleniyor.
Kremlin’in elindeki fonlar, savaşı daha uzun bir süre devam ettirmesine olanak tanıyor.
Hindistan’ın küresel petrol ticaretindeki karmaşık rolü, Rus ham petrolünün dönüştürüldüğü petrol ürünlerinin kaderine de yansıyor. Ham petrolün bir kısmı Hindistan’ın batı kıyısındaki rafinerilerde petrol ürünlerine dönüştürülüyor ve ardından ABD’ye ve Rus petrolüne yaptırım uygulayan diğer ülkelere ihraç ediliyor. Rusya dışında işlenen petrol ürünleri yaptırım kapsamında bulunmuyor.
CREA tarafından yapılan analizde, tavan fiyatın uygulamaya konulduğu Aralık 2022’nin başı ile 2023 sonu arasında Hindistan’dan Rus ham petrolünden üretilen rafine ürünlerin en büyük alıcısının ABD olduğunu tahmin ediliyor.
Kuruluşun kamuya açık nakliye ve enerji verilerine dayanan tahminlerine göre bu miktar 1,3 milyar doları buluyor.