Bugün Kıbrıs
Rapora göre Güngör Düzenli Depolama Alanı’nda çevre ve halk sağlığı açısından ciddi endişeler ortaya çıktı. 259 milyon Euro mali yardım çerçevesinde Avrupa Birliği tarafından desteklenen ve toplamda 21 milyon Euro kaynak ayrılan katı atık sektörü projeleri, Güngörköy’deki düzenli depolama tesisinin vahşi depolama alanına dönüşmesiyle tehlike sinyalleri veriyor.
İHALEYİ ALAN FİRMA TESİSİ VAHİM DURUMA GETİRDİ
Daha önce Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan ve Ekim 2020 yılında revize edilen Katı Atık Yönetim Planı, Dikmen vahşi çöp alanının kapatılması ve rehabilitasyonu, Mağusa’da kurulan katı atık transfer istasyonu ve tıbbı atılların sterilize edilerek bertaraf edilmesini sağlayacak Tıbbi Atık Bertaraf Tesisi gibi önemli projeleri içeriyordu.
Ancak, Güngör Düzenli Depolama Tesisinin inşaatından bu yana geçen süre zarfında, tesisin işletilmesi için çıkarılan ihaleleri kazanan yerli firmaların uyguladığı standart dışı işletme yöntemleri, tesisi vahim bir duruma getirdi. Tesisteki çöp depolama gazından enerji üretim ünitesi ve sızıntı suyu arıtma tesisi, kötü işletme yöntemleri nedeniyle kullanılamaz hale geldi.
AB 6 MİLYON EURO’YU GERİ İSTİYOR
Bunun sonucunda, AB yetkilileri tarafından devletin en üst düzeylerine uyarı mektupları gönderildi ve 6 milyon Euro’nun geri iadesi istendi.
Belirlenen çevre ve tarım sektörü yatırımlarının durma noktasına gelmesine neden olan bu durum, AB ile ilişkileri de olumsuz yönde etkiliyor.
2021 yılında, tesisin acilen rehabilite edilmesi ve standartlara getirilmesi için girişimlerde bulunulmuştu. Ancak, Maliye Bakanlığına devredilip Yap-İşlet-Devret modeli bir ihale sürecine çıkılan tesis, geçen 2 yıl içerisinde hala daha tamamlanamadı.
Bu kabul edilemez durum hem çevre felaketlerine hem insan sağlığının tehdit edilmesine hem de AB Komisyonu ile olan ilişkilerin bozulmasına neden oluyor.
Güngör Düzenli Depolama Alanı’nda gerçekleştirilen altyapı projeleri arasında Dikmen vahşi depolama alanının rehabilite edilmesi ve kapatılması, tıbbi atık sterilizasyon ünitesinin kurulması ve Gazimağusa’da bir transfer istasyonunun kurulması gibi önemli adımlar bulunuyor. Ayrıca, çöp depolama gazından enerji üretim tesisi ve çöp sızıntı suyu arıtma tesisinin tamamlanması gibi ek yatırımlar da planlanmıştı.
AB DÖRT PROJEYİ İPTAL ETTİ
Ancak, tesisin AB standartlarına uygun bir şekilde işletilmediği için AB tarafından iptal edilen projeler de bulunuyor. Bu projeler arasında belediyelere merkezi atık toplama sistemi kurulması, geri dönüşüm ve yeşil atık ile moloz atık sistemi için fizibilite ve ekipman alım projeleri, Merkezi Mezbaha Projesi ve Hassas Su Alanlarının Belirlenmesi Projesi yer alıyor.
Bu durum, hem çevre felaketlerine, hem insan sağlığının tehdit edilmesine, hem de AB Komisyonu ile olan ilişkilerin bozulmasına neden olmakla kalmayıp, milyonlarca Euro mali ve teknik yardımın da tehlikeye girmesine yol açıyor.
Bu nedenle, Güngör Düzenli Depolama Alanı’nın acilen AB standartlarına getirilmesi ve uygun bir şekilde işletilmesi gerektiği vurgulanıyor. Aksi halde, çevre, halk sağlığı ve AB ile ilişkiler açısından ciddi sorunlarla karşı karşıya kalınabileceği belirtiliyor.