Türkiye, Irak Kürdistan Bölgesel Kürt Yönetimi’ne petrol tahkim davasında 1.5 milyar dolar ödemeye mahkum edildi. Reuters’a konuşan kaynaklar, Kerkük-Ceyhan hattı üzerinden Türkiye’ye günde 450 bin varil gönderildiğini ve bir heyetin Türkiye’yi ziyaret ederek yetkililerle görüşeceğini söyledi. Enerji Bakanlığı ise yaptığı açıklamada karara uyacaklarını söyledi.
Karar’da yer alan habere göre Irak, Türkiye aleyhine uluslararası tahkim mahkemesinde açtığı davayı kazandı. Irak, kendi izni olmadan Türkiye’nin Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’nden petrol ithal ettiğini iddia ederek davayı açmıştı. Irak merkezi hükümeti, Paris’teki Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nde Türkiye aleyhine açtığı davayı kazanmasının ardından Irak Bölgesel Kürt Yönetimi, Türkiye’ye petrol ihracatını durdurdu. Kerkük bölgesinin kuzeyindeki petrol sahalarından çıkan boru hattına petrol pompalamayı durdurdu. Peki dava hakkında neler biliniyor?
Dava, Türkiye’nin merkezi Irak hükümetinin izni olmadan petrolünü doğrudan uluslararası pazarlara satmak isteyen Kuzey Irak’taki Bölgesel Kürt Yönetimi’ne yardımcı olup o petrolün satılmasını sağlaması hakkında. Petrolün taşınması Türkiye ile Irak arasında son 10 yılın en çok tartışılan konularından biri. Bu konu aynı zamanda Türkiye karşıtı Arap milliyetçiliğinin de yükselmesine sebep oluyor.
Bu petrolü taşıyan şirket PowerTrans’ın sahiplerinin arasında olan Berat Albayrak ismi dikkat çekiyor. Berat Albayrak bu şirketin sahibi olduğu ve Kuzey Irak’tan petrol taşırken Türkiye’de Enerji Bakanlığı yapıyordu. Petrol ticaretinde adı geçen bir diğer kişi ise İran’dan petrol ve gaz ticareti yaparken ambargoları delmekle suçlanıp Amerika tarafından yaptırım altına alınan, Recep Tayyip Erdoğan’ın da en yakın arkadaşlarından biri olan Hasan Yeşildağ…
BAKANLIK: KARARA UYACAĞIZ
Bunların dışında Kuzey Irak’taki Bölgesel Kürt Yönetimi tarafında da bireylerin cebine para girdi. Aradan yıllar geçtikten sonra ortaya çıkan zararın faturası ise sadece Türkiye’ye kesildi. Enerji Bakanlığı geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada tahkimin kararına uyacaklarını duyurmuştu. Bu kararla birlikte hem petrol ticareti duracak hem de ceza ödenecek.
‘BİR HEYET TÜRKİYE’Yİ ZİYARET EDECEK’
Konu hakkında Reuters’a konuşan bilgi sahibi bir kaynak, Kerkük-Ceyhan hattı üzerinden Türkiye’ye günde 450 bin varil gönderildiğini, bunun 75 bin varilinin Irak federal devletinin çıkardığı, 370 bin varilinin ise Kürt Bölgesel Yönetimi’nin çıkardığı petrolden oluştuğunu ifade etti.
Petrol bakanlığından bir diğer yetkili, “(Bakanlıktan) bir heyet, tahkim kararı doğrultusunda Irak‘ın kuzeyinde çıkarılan petrolü ihraç edecek yeni bir mekanizma üzerinde anlaşmak üzere yakında Türkiye’yi ziyaret ederek yetkililerle görüşecek” dedi.
Petrol Bakanlığı’ndan yapılan resmi açıklamada da, ilgili makamlar ile yapılacak olan görüşmelerde Ceyhan terminali üzerinden petrol ihracatının devamının sağlanması ve Irak kamu petrol şirketi SOMO’nun diğer petrol şirketlerine olan yükümlülüklerinin ele alınacağı ifade edildi.
Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, tahkim kararına göre Türkiye’nin Irak‘a yaklaşık 1,5 milyar dolar ödemesi gerektiğini ve bu cezanın 2014-2018 dönemini kapsadığını ifade etti.
Ayrıca 2018’den sonraki dönemi kapsayan ikinci bir tahkim davası ise görülmeye devam ediyor. Aynı kaynak bu davanın iki yıl içinde karara bağlanmasının beklendiğini ifade etti.