Türkiye, Yolsuzluk Algı Endeksi’nde son 10 yılın en düşük puanını alarak 180 ülke arasında 101. sıraya geriledi.
Endeks, ülkeleri “çok yolsuz” 0’dan “çok temiz” 100’e kadar bir ölçekte sıralıyor. Danimarka 90 puanla bu yıl yolsuzluğun en az olduğu ülke olarak görülürken, Finlandiya ve Yeni Zelanda 87 puanla onu yakından takip ediyor.
Rapora göre güçlü demokratik kurumlar ve insan haklarına saygı, bu ülkeleri dünyanın en barışçıl ülkeleri haline getiriyor.
180 ülke ve bölgenin değerlendirdiği endekste Somali 12 puanla en alt sırada yer alırken; Güney Sudan 13 puanla Suriye ile sondan ikinci oldu.
BATI AVRUPA ÜLKELERİNDE DÜŞÜŞ
Raporda, Batı Avrupa’nın en yüksek puan alan bölge olduğu belirtilirken, bazı ülkelerde “endişe verici düşüşler” olduğu kaydedildi.
Uzmanlar ve iş insanlarına göre kamu sektöründeki yolsuzluk algısını ölçen endekste, yolsuzluk nedeniyle halkın hoşnutsuzluğunun şiddete dönüşme olasılığının daha yüksek olduğu kaydedildi.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü Başkanı Delia Ferreira Rubio, “Yolsuzluk dünyamızı daha tehlikeli bir yer haline getirdi. Hükümetler yolsuzluğa karşı ilerleme sağlayamadıklarından, şiddet ve çatışmalardaki mevcut artışı körüklüyorlar ve her yerde insanları tehlikeye atıyorlar” dedi.
İngiltere, beş puan düşerek 73. sıradaya geriledi. Şimdiye kadarki en düşük puanını alan ülkede halkın siyasete olan güveninin ciddi derecede azalma olduğu belirtildi.
İsviçre, 82 ve Hollanda, 80 puanla üst sıralarda yer alsalar da bu ülkelerin “zayıf dürüstlük ve lobicilik düzenlemelerine ilişkin endişeler nedeniyle” düşüş yaşadığı kaydedildi.
Raporda, Doğu Avrupa’da yolsuzluğun yaygınlaşmaya devam ettiği ve birçok ülkenin tarihi düşük seviyelere ulaştığı ifade ediliyor.
“PUTİN’E SADAKAT SÖZÜ VERENLER ZENGİNLEŞTİ”
Raporda özellikle Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin, yolsuzluğun ve hükümetin hesap verebilirliğinin olmamasının küresel barış ve güvenlik için tehdit olduğunun altı çizildi.
28 puanla 137. sıraya gerileyen Rusya’daki kleptokratların, karlı devlet ihaleleri ve ekonomik çıkarlarının korunması karşılığında Devlet Başkanı Vladimir Putin’e sadakat sözü vererek büyük servetler edindikleri ifade edildi.
Raporda, “Putin’in gücü üzerinde herhangi bir kontrolün olmaması, jeopolitik hırslarını cezasız bir şekilde sürdürmesine olanak sağladı. Bu saldırı Avrupa kıtasını istikrarsızlaştırdı, demokrasiyi tehdit etti ve on binlerce kişinin ölümüne neden oldu.” denildi.
Ukrayna ise işgalden önce 33 puanla 116. sırada yer aldı. Yolsuzlukla mücadele önemli reformlar gerçekleştirdiği belirtilen Ukrayna’da Rus işgalinden sonra kurtarma amaçlı fonların ‘cebe indirilme riskinin arttığı’ belirtiliyor.
TÜRKİYE 101. SIRADA
Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün yolsuzluk raporuna göre Türkiye’nin puanı 2013’ten sonra düşüşe geçti. O tarihte 50 olan puan 2014’te 45, 2015’te 42, 2016’da 41, 2017’de 40’a gerildi. Puan, 2021’de 38 ve 2022’de 36 oldu.
Arnavutluk, Tayland, Sri Lanka, Sırbistan, Peru, Panama, Kazakistan, Ekvador, Türkiye ile aynı sıra ve puanı paylaşıyor.
Endekste yer alan bütün ülkelerin ortalama puanı ise 43 oldu.
1995 yılından bu yana derlenen endeks, 13 farklı veri kaynağı kullanılarak hesaplanıyor. Kaynaklar arasında Dünya Bankası, Dünya Ekonomik Forumu ve özel risk ve danışmanlık şirketleri bulunuyor.
SADECE 8 ÜLKE ILERLEME KAYDETTI
Yolsuzluka mücadelede aralarında 77 puanla İrlanda, 63 puanla Güney Kore, 46 puanla Ermenistan ve 33 puanla Angola’nın bulunduğu sekiz ülke geçen yıl ilerleme kaydetti.
Yolsuzluk şikayetlerinin sekiz yıl önce iç savaşa yol açtığı Yemen’de devletin çöktüğü ve nüfusun üçte ikisinin yeterli gıdadan yoksun kaldığı belirtildi.
Nüfusun yarısından fazlasının akut gıda güvensizliği ile karşı karşıya olduğu büyük bir insani kriz içinde olduğu Güney Sudan’da yolsuzluğun durumu daha da kötüleştirdiğine dikkat çekildi.
Kaynak: AP