Yabancı haber ajansları, bunun Çin’in Tayvan hava sahasında gerçekleştirdiği şu ana kadarki en büyük ihlal olduğunu duyururken, söz konusu uçuş ve seyir faaliyetlerinin, Çin ordusunun dün “Tayvan ile ABD’nin artan gizli yakınlaşmasına karşı” ada çevresinde askeri tatbikat yaptığını bildirmesinin ardından geldiğine dikkat çekti.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, 18 J-16, 12 J-11, 10 J-10 ve 6 SU-30 savaş uçağı ile “CH-4” tipi bir askeri dronun, Tayvan Boğazı’nda tarafların etki alanlarını sınırladığı varsayılan hava ve deniz hattını geçtiği, 1 Y-8 ASW denizaltısavar uçak, 1 Y-8 taktik elektronik keşif uçağı, 1 KJ-500 havadan erken uyarı uçağı ile “WZ-7” tipi askeri dronun ise Tayvan’ın “Hava Savunma Tanımlama Bölgesi (ADIZ)” ilan ettiği yerin güneybatısına uçtuğu belirtildi.
Yerel saatle 06.00 (TSİ 01.00) itibarıyla 71 savaş uçağı ve 7 savaş gemisinin ada çevresinde görüldüğü ifade edilen açıklamada, hava ve deniz araçlarının elektronik takip vasıtaları, devriye uçakları, gemiler ve yer füze sistemleriyle izlendiği kaydedildi.
Uçuşlar ve seyir faaliyeti, Çin ordusunun dün “Tayvan ile ABD’nin artan gizli yakınlaşmasına karşı” ada çevresinde askeri tatbikat yaptığını bildirmesinin ardından geldi.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu Batı Cephesi Komutanlığından yapılan açıklamada, “Tayvan çevresinde kuvvetler arası müşterek acil durum devriyesi ve saldırı ateş talimi faaliyeti yürütüldüğü”, tatbikatın “ABD ile Tayvan adası arasında artan gizli yakınlaşmaya yanıt olduğu” belirtilmişti.
ABD’NIN TAYVAN’DA ASKERİ YARDIM AÇIKLAMASINA TEPKİ
Tatbikatın, ABD’de 2023 Ulusal Savunma Yetki Yasası’nın 23 Aralık’ta Başkan Joe Biden’ın imzalamasıyla yürürlüğe girmesinin ardından yapılması dikkati çekti.
2023 mali yılı için savunma harcamalarını gerekçelendiren yasada, Çin’in çok boyutlu tehditlerine dair hükümlerin yanı sıra Tayvan’ın kendi savunmasını güçlendirmesine destek için 5 yılda 10 milyar dolara kadar askeri yardım sağlanmasını öngören düzenleme yer almıştı.
Çin, yasa nedeniyle ABD’yi protesto etmiş, Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada yasanın “tek Çin” ilkesini ihlal ettiği belirtilerek, “Tayvan, Çin’in Tayvanı’dır. Çin’in iç işlerine hiçbir dış müdahale kabul edilemez.” ifadesine yer verilmişti.
PELOSİ’NİN ZİYARETİ VE SÜREGELEN ASKERİ GERİLİM
ABD’nin önceki Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin ağustos başındaki ziyareti, iki ülke ve Tayvan Boğazı’nın iki yakası arasında gerilime yol açmıştı.
Pelosi’nin ziyareti, Ada’yı topraklarının parçası olarak gören Pekin’in tepkisini çekmiş, Çin ordusu, ziyaretin ardından Tayvan çevresinde askeri tatbikatlar başlatmış, 7 gün süren tatbikatlar adanın çevresinde fiili abluka oluşturmuştu. Gerçek silah ve mühimmatın kullanıldığı tatbikatlar sırasında Çin ana karasından ateşlenen güdümlü füzeler, Tayvan yakınlarındaki sulara düşmüştü.
Çin ordusu, ziyaretin ardından ada çevresindeki askeri devriye faaliyetlerini ve Tayvan Boğazı’nı ayıran itibari “orta çizgi”yi geçtiği uçuşları düzenli hale getirmişti.
Pekin, “tek Çin ilkesi”ni vurgulayarak Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletler’de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini şart koşuyor.